کیفیت آب رودخانه تجن در استان مازندران براساس جوامع بی‌مهرگان کف‌زی و شاخص‌های فیزیکی و شیمیایی با نمونه‌برداری ماهانه از 6 ایستگاه در 80 طول کیلومتر از این رودخانه از از مهر 1390 تا شهریور 1391 (یک سال) بررسی شد. نمونه‌برداری از بی‌مهرگان کف‌زی با دستگاه سوربر با ابعاد 30/5×30/5 سانتی‌متر و با چشمه تور 60 میکرون با 3 تکرار در هر ایستگاه انجام شد. بزرگ بی‌مهرگان کف‌زی شناسایی شده در این مطالعه به 31 خانواده، 12 راسته و 5 رده تعلق داشتند که کمترین و بیشترین فراوانی در کل ایستگاه‌های مورد مطالعه به‌ترتیب مربوط به خانواده Psychodidae و Chironomidae بود. بر اساس نتایج شاخص زیستی هیلسنهوف (Hilsenhoff Family Biotic Index)، ایستگاه‌های مطالعاتی در 4 طبقه کیفی عالی، خوب، مناسب و نسبتاً ضعیف قرار گرفتند که به‌ترتیب ایستگاه 1 و 5 کمترین و بیشترین مقدار شاخص زیستی هیلسنهوف را نشان دادند. همچنین بیشترین مقدار شاخص تنوع شانن- وینر در ایستگاه 1 و کمترین مقدار در ایستگاه 2 مشاهده شد. بررسی شاخصه‌های فیزیکی و شیمیایی بیانگر کاهش اکسیژن محلول در ایستگاه‌های 2 و 5 و افزایش TDS در ایستگاه 2 و نیتریت و آمونیوم در ایستگاه 3 بود. نتایج همبستگی پیرسون بین شاخص‌های زیستی و متغیرهای فیزیکوشیمیایی ارتباط معناداری را بین DO،TDS ، EC، PO4 و سرعت جریان با شاخص‌های HBFI و تنوع شانن نشان داد. این تحقیق نشان داد که به‌طور کلی آلودگی‌های وارد شده به ایستگاه‌های 2 و 5 کیفیت آب این ایستگاه‌ها در رودخانه تجن را کاهش داده است.

واژه‌های کلیدی: بی‌مهرگان کف‌زی، پساب، شاخص هیلسنهوف، شاخص تنوع، رودخانه تجن

متن کامل [PDF 891 kb]   (8672 دریافت)