جستجو در مقالات منتشر شده
سیامک بهزادی، علی سالارپوری، محمد درویشی، غلامعلی اکبر زاده چماچائی، سجاد پورمظفر، محسن گذری، محمد مومنی،
دوره ۹، شماره ۱ - ( ۱۰-۱۳۹۸ )
چکیده
اهداف: پایش زی‌توده ماهیان یکی از اهداف اصلی مدیریت شیلاتی می‌باشد، که به دلیل مشکلات در مطالعه ماهیان زینتی و صخره‌ای این گروه نسبت به سایر ماهیان کمتر مطالعه شده‌اند. هدف از این پژوهش مطالعه زی‌توده سرپا ماهیان زینتی و صخره‌ای در جزیره لارک، به‌منظور شناسایی ذخایر و کمک به توسعه صنعت تکثیر و پرورش آنها می‌باشد.
مواد و روش‌ها: زی‌توده سرپا ماهیان زینتی و صخره‌ای در زیستگاه‌های مرجانی، صخره‌ای و نیمه نورگیر جزیره لارک به روش برآورد به روش مشاهده مستقیم در بازه زمانی ۹۸-۱۳۹۷، به‌صورت فصلی مطالعه شد. یافته‌ها: زی‌توده سرپا برآورد شده برای کل ماهیان زینتی در سه ایستگاه پیرامون جزیره در اعماق بین ۱۵-۳متر، ۱۸/۲۵۲۲، ۱۷/۵۲۲۲ و ۱۵/۱۳۲۵ کیلوگرم، و میزان ۳۱/۸۸۴ کیلوگرم برای ایستگاه چهارم (عمق ۴۳ متر)، نتیجه‌گیری گردید. کمینه زی‌توده در بین فصول متعلق به تابستان بوده و نتایج حاصل از آزمون کراسکال والیس نشان داد این فصل با سایر فصول تفاوت معنی‌داری دارد (P<۰,۰۵). به‌علاوه، آزمون تشخیص ازنظر زمانی حاکی از تشکیل دو تابع معنیدار بوده که می‌توان نتیجه‌گیری نمود ساختار جمعیتی ماهیان در فصل‌های بهار، پاییز و زمستان بسیار به هم نزدیک و نسبت به فصل تابستان تفاوت محسوسی داشته است.
نتیجه‌گیری: برخی از ماهیان زینتی قابلیت بهره‌برداری به‌منظور توسعه صنعت آبزی‌پروری و بعضی از ماهیان صخره ای قابلیت صید تجاری را دارند. این مطالعه اولین گزارش در خصوص برآورد زی‌توده سرپا ماهیان زینتی و صخره‌ای و ماهیان زیست‌بوم‌های مرجانی نیمه نورگیر(MCEs)، در آبهای کشورمان و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس می‌باشد.
سیامک بهزادی، محمد درویشی، علی سالارپوری، محمد مومنی، سجاد پورمظفر، رضا دهقانی،
دوره ۱۱، شماره ۳ - ( ۵-۱۴۰۱ )
چکیده
در این مطالعه با استفاده از روش برآورد آبزیان به‌وسیله مشاهده مستقیم و ترانسکت کمربندی شکل،زی‌توده سرپا ماهیان مرجانی جزیره ابوموسی در بازه زمانی پاییز ۹۸ تا تابستان ۹۹، به صورت فصلی(در سه ایستگاه و در چهار زیر ایستگاه) تخمین و حدود اطمینان به روش بوت استرپ به دست آمد. مساحت کل ایستگاه‌های اول، دوم و سوم به ترتیب ۲۶/۰، ۱۸/۱ و ۲۴/۰ کیلومترمربع تخمین زده شد، و مقادیر زی‌توده ماهیان مرجانی ۶/۲۹۲۳، ۲/۴۵۷۶ و ۴/۱۶۴۵کیلوگرم، به ترتیب برای ایستگاه‌های فوق الذکر پس از ۴۷۹ بار تکرار به روش آزمون شبیه‌سازی بوت استرپینگ تخمین زده شد. به علاوه، بیشینه و کمینه زی‌توده به ترتیب مربوط به گونه Zebrasoma xanthurum ( ۴۹/۱۸۸۳ کیلوگرم) و Abudefduf sp. (۲۳/۰کیلوگرم)، نتیجه‌گیری شد. نتایج حاصل از آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه تست توکی در سطح اطمینان ۹۵ درصد، نشان داد اختلاف معنی‌داری بین زی‌توده در سه ایستگاه وجود ندارد(۰۵/۰<p)، عدم اختلاف موجود در زی‌توده ماهیان در سه ایستگاه می‌تواند به نبود اختلاف در میزان ریفهای تکامل‌یافته، جوامع مرجانی و عدم تفاوت معنی دار در دسترس بودن زیستگاه مرتبط باشد. نتایج این پژوهش نشان داد زی‌توده بسیاری از ماهیان مناطق مرجانی در جزیره ابوموسی محدود می‌باشد، که می‌توان به کم بودن زیستگاه، کم بودن برد زیستگاهی و عمر کم خلیج‌فارس، و استرس‌های وارده به آنها به‌خصوص پس از رخدادهای سفیدشدگی مرتبط باشد که جای مطالعات بیشتر در آینده دارد.
الهه عرفانی فر، سعید گرگین، رسول قربانی، ادی سوسانتو، ریرین ایرنواتی،
دوره ۱۳، شماره ۳ - ( ۷-۱۴۰۳ )
چکیده
جهت بررسی تأثیر نوع طعمه و سه نور سبز، آبی، سفید بر کارایی صید ماهی یال اسبی سر بزرگ (Trichiurus lepturus)، ۱۱۹۵۱ نمونه از بهمن تا اردیبهشت ۱۴۰۱ در سواحل شمال دریای عمان، اسکله صیادی رمین، با قلاب دستی جمعآوری شد. نتایج نشان داد که تنها فصل و طعمه بر وزن و تعداد ماهیان یال اسبی سر بزرگ صید شده تأثیر معنی‌داری داشت (۰۵/۰P<) در حالی که نوع لامپ و اثرات متقابل آنها تأثیر معنی‌داری نداشت (۰۵/۰P>) بیشترین میزان صید به ازای واحد تلاش (CPUE) در ماههای بهمن و اسفند با استفاده از طعمه طلال، لامپ سبز ال‌ای‌دی (LED) در عمق آب ۱۱۰-۶۰ متر و عمق قلاب ۳۰-۲۰ متر مشاهده شد. استفاده از طعمه طلال در مقایسه با ساردین منجر به افزایش معنیدار صید یال اسبی (هم از نظر فراوانی نسبی و هم وزنی) شده است که برای بهبود کارایی صید قلاب برای صیادان توصیه می شود. با توجه به نرخ صید به ازای واحد تلاش، به نظر میرسد جهت افزایش بهره برداری صید ماهی یال اسبی در منطقه باید به استفاده از طعمه مناسب، استفاده از نور سبز و قرار دادن قلاب در عمق مناسب توجه شود.
علی سالارپوری، سیامک بهزادی، رضا دهقانی، مسلم دلیری، محمد مومنی، محمدصدیق مرتضوی،
دوره ۱۳، شماره ۳ - ( ۷-۱۴۰۳ )
چکیده
وضعیت ماهیان در محل پیش بینی شده برای استقرار زیستگاه های مصنوعی در خلیج غربی و شرقی جاسک در زمستان ۱۴۰۲ و بهار ۱۴۰۳ بررسی شد. نمونه برداری ها به دو روش گوشگیر و گرگور در ۴ ایستگاه واقع در خلیج غربی و خلیج شرقی جاسک در عمق ۱۰ تا ۳۰ متر انجام شد. در این تحقیق، در مجموع ۶۸ گونه آبزی( ۶۰ گونه ماهی، ۵ گونه خرچنگ، ۲ گونه صدف و ۱ گونه میگو) نمونه برداری و ثبت شد. از این بین گوازیم دم رشته ای(۶/۳۲ درصد) بیشترین فراوانی را داشت، گونه های حسون معمولی(۶/۱۲ درصد)، گواف بدون رشته(۵/۱۲ درصد)، شمسک بزرگ(۸/۹ درصد)، سارم آرواره کوتاه(۴/۶ درصد)، کوترمواج(۱/۴ درصد)، گیش کاذب(۶/۲ درصد)، مارماهی (۲ درصد)، سنگسر معمولی(۹/۱ درصد)، شوریده معمولی(۶/۱ درصد) در رتبه های بعدی قرار داشتند. نتایج این تحقیق نشان داد تنوع و ترکیب ماهیان وابسته به مناطق صخره ای در خلیج جاسک ضعیف می باشد و از نظر نوع گونه های مورد انتظار مستعد استقرار زیستگاه های مصنوعی به نظر می رسند. آنالیز تشابه نشان داد که ماهیان نمونه برداری شده توسط گوشگیر کاملا متمایز از ماهیان نمونه برداری شده به روش گرگور بودندکه احتمالا بخاطر تفاوت در منطقه اثر روش گوشگیر و گرگور می تواند باشد.در این تحقیق مشخص شد که جمعیت گونه های وابسته به زیستگاه های مصنوعی مثل هامورمعمولی، سرخومعمولی و شعری ماهی در منطقه جاسک در ترکیب صید نسبتا کم بود و عمدتا زیر اندازه طول بلوغ بودند، به نظر می رسد ذخایر این گروه از ماهیان نیازمند به بازسازی می باشند.
محمد درویشی،
دوره ۱۳، شماره ۳ - ( ۷-۱۴۰۳ )
چکیده
تون‌ماهیان از گونه‌های مهم اقتصادی در شمال خلیج‌فارس و دریای عمان محسوب می‌گردند. گونه هوور در آبهای استان هرمزگان با استفاده از شاخص‌های پویایی جمعیت و ارزیابی ذخایر برای صید این گونه مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری حداقل ماهانه ۲۰۰ قطعه ماهی به‌صورت تصادفی از پنج تخلیه‌گاه عمده صید از مهرماه ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۲ انجام و تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از برنامه FiSAT صورت گرفت. محدوده طول چنگالی ماهیان هوور ۱۰۸-۲۱ با میانگین ۲۳/۱ ± ۰۸/۷۱ سانتی‌متر به دست آمدند. طول بی‌نهایت و ضریب رشد این گونه به‌ترتیب یاد شده ۱۷/۱۲۱ سانتی‌متر و ۶۸/۰ برسال محاسبه شدند. شاخص ضریب رشد ماهی هوور (فی مونرو) برابر با ۹/۸ محاسبه گردید که این مقدار با مطالعات قبلی انجام شده در اقیانوس هند قابل مقایسه بود. نتایج نشان داد که گونه مورد بررسی از سرعت رشد بالایی در ۲ سال اول زندگی خود برخوردار است. مقادیر (b، a) در رابطه نمایی طول- وزن هوور، (۹۴/۲ ، ۰۰۰۰۲/۰) به دست آمدند که نشان دهنده رشد همگون ماهی هوور بود. مقادیر نرخ مرگ و میرکل، طبیعی، صیادی و نسبت بهره‌برداری (E،F ، M،Z) برای ماهی هوور (۷۵/۰ ،۱۸/۲ ،۷۱/۰ ،۸۹/۲)، محاسبه گردیدند. نتایج نشان داد که بنظر میرسد ذخایر ماهیان هوور در استان هرمزگان در حالت بهره‌برداری بیش از حد می‌باشد. از آن جا که تون ماهیان از ماهیان مهاجر بوده که توسط چند کشور صید می‌شوند لذا پایش و مدیریت صید آن باید با همکاری سایر کشورهای منطقه در خلیج فارس و دریای عمان و اقیانوس هند انجام شود.
