---

اهداف: این تحقیق با هدف ارزیابی الگوی مکانی کیفیت آب و عوامل کنترل­کننده آن در اکوسیستم ساحلی مازندران طی فصل زمستان با استفاده از روش­های آماری چند متغیره انجام شد.
مواد و روش­ها: پارامترهای کیفی آب شامل مواد مغذی، درجه حرارت، هدایت الکتریکی، شوری، اکسیژن محلول، pH، کلروفیل α و کدورت در ۱۶ ایستگاه (۴۴ لایه) در امتداد ۴ ترانسکت (بندرامیرآباد، بابلسر، نوشهر و رامسر) بصورت ماهیانه سنجش شدند. برای ارزیابی داده­ها از چند روش آماری چند متغیره شامل تحلیل ممیزی، تحلیل خوشه­ای و عاملی و همچنین آزمون همبستگی استفاده شد.
یافته­ها: تحلیل خوشه­ای، مکان­های نمونه برداری را بر اساس تشابه در ویژگی­های کیفی آب به ۴ گروه مجزا تفکیک کرد. بر اساس تحلیل ممیزی،۲۰/۹۳ درصد از مکان­ها به درستی طبقه­بندی شدند. تحلیل عاملی، ۴ مؤلفه اصلی را از ساختار داده استخراج کرد که ۰۵/۷۴ درصد از واریانس کل تغییرات را تشریح کرد. بر اساس این آزمون­ها، فسفر آلی، نیتروژن آلی، کدورت، کلروفیل α و درجه­حرارت به­عنوان مهمترین پارامترهای تاثیرگذار بر تغییرات مکانی کیفیت آب شناسایی شدند.
نتیجه­گیری: مطالعه حاضر پیشنهاد می­کند که تعداد مکان­های نمونه­برداری در فصل زمستان می­تواند به ۳ ترانسکت امیرآباد، بابلسر و سواحل غربی (نوشهر و رامسر) و ۲ ایستگاه (یک لایه سطحی و یک لایه عمقی) کاهش یابد. انتقال مواد مغذی از خشکی، بستر دریا، پرورش ماهی در قفس از موثرترین عوامل بر تغییرات مکانی کیفیت آب در سواحل مازندران می­باشند. بر اساس نتایج این مطالعه، روش­های آماری چند متغیره نیز بعنوان یکی از روش­های مفید جهت شناسایی الگوی مکانی کیفیت آب معرفی می­گردد.