۴۰ نتیجه برای روحی
دوره ۰، شماره ۰ - ( مقالات پذیرفته شده در نوبت انتشار ۱۴۰۲ )
چکیده
نظام معنایی و تعاملی اریک لاندوفسکی بر اساس چهار الگوی «برنامهمداری»؛ «مجاب سازی»؛ «تصادف و تطبیق» بنا شده است که به ترتیب بر اساس اصول «قاعده مندی»، «نیت مندی»، «شانس» و «امر احساسی» تعریف شده است. طبیعتاً امکان پیاده سازی این الگو در حوزه های معرفتی و دینی وجود دارد که در آنها با پراتیکهای تعاملی سوژهها قابل انطباق است و بر این اساس میتوان تنوع و تفاوت پراتیکهای شخصیتی دینی با این الگو مورد خوانش قرار داد. از گفتمانهایی که در قرآن کریم وجود دارد، گفتگوها و پراتیکهای تعاملی حضرت یوسف با دیگر اشخاص سوره است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با با تکیه برچارچوب نظری اریک لاندوفسکی، گفتوگوها و پراتیکهای تعاملی داستان یوسف را مورد بررسی قرار داده و ارتباط میان این الگو و شخصیتهای سوره یوسف را تبیین کرده است. دستآورد کلی پژوهش نشان میدهد که سوژهها و پراتیکهای تعاملی براساس چهار نظام معنایی به صورت بیناتعریفی از یکدیگر تشخیص داده میشوند و هر کدام از شخصیتهای داستان بر اساس یکی از چهار نظام معنایی قابل انطباق و رهگیری است؛ ازجمله: پراتیکهای تعاملی حضرت یوسف(ع) است که بر اساس نوع بینش و ایدئولوژی که به مبدأ و مقصد هستی دارد، در چارچوب نظام معنایی برنامهمدار قرار میگیرد و دیگر شخصیتها نیز بر اساس نوع بینش و اهدافی که دنبال میکنند در یک یا دو نوع از این نظام معنایی قابل بحث و انطباقاند.
دوره ۰، شماره ۰ - ( مقالات پذیرفته شده در نوبت انتشار ۱۴۰۲ )
چکیده
واژهٔ قرآنی «رهط» متعلق به دو حوزهٔ معنایی خویشاوندی و جماعت و دارای معانی گوناگون است. مطالعهٔ حاضر درصدد پاسخ به این مسئله است که چندمعنایی این واژه به چه علت و معنایی اصلی آن چیست. در تفاسیر و کتاب‌های لغت عربی سببی برای این مسئله بیان نشده است، ازاین‌رو، درک ساخت تاریخی آن نه تنها به لحاظ واژه‌شناسی قرآن، بلکه به لحاظ درک کاربرد فرهنگی آن در فضای نزول قرآن نیز اهمیت داشته و در تفسیر قرآن کارآمد است. در این مطالعه کوشش شده است با هدف جبران این خلأ مطالعاتی و با بهرهگیری از روشهای معناشناسی تاریخی و فرهنگی، دلیل چندمعنایی آن را با فرایندهای ساخت معنایی واژه همراه با کاربردهای آن در فرهنگ عرب با استفاده از منابع تاریخی و سپس در سیاق آیات مربوط، به روش توصیفی _ تحلیلی تبیین کند. درنهایت مشخص شده است که خاستگاه این واژه از برگرفته از دو ریشهٔ ثنایی در زبان‌های کهن بوده است که در یک شاخه به دو معنای ترکیب کردن و دست و در شاخهٔ دیگر به معنای حفر کردن بوده و به دوره‌های بعد منتقل گردیده است. همراهی مفاهیم پرکاربرد گروه و جمع در متون متقدم عربی و خویشاوندی در انساب عربی برگرفته از همراهی و هم‌زمانی دو معنای ترکیب و نماد دست دریک مسیر بوده است که با توجه به سابقهٔ فرهنگی تاریخی این واژه و کاربرد آن در سیاق آیات، مشخص میشود «رهط» کوچک‌ترین جماعت از یک قبیله است که با همبستگی و تعامل در مقابله یا همراهی با فتنه‌ها و چالش‌ها معنا میشود.
جواد دقیق روحی، احمد غرقی، سید حسن جلیلی، منصور صدریان، فریدون رفیع پور، منیره فئید،
دوره ۱، شماره ۱ - ( ۱۲-۱۳۹۱ )
چکیده
به منظور تنوع خشی به محصولات قابل عرضه از ماهی کپور نقرهای و در نتیجه افزایش مصرف این ماهی پرورشی، برگر بدون پوشش به عنوان فرآوردهای جدید از این ماهی تولید و خصوصیات کیفی تیمارها به مدت ۶ ماه بررسی و مقایسه شد. در مجموع ۳ تیمار مختلف از برگر ماهی: ۱- با بستهبندی معمولی (شاهد) ۲- با بستهبندی وکیوم ۳- با اسید اسکوربیک ppm۵۰۰ تولید و در سردخانه در دمای ºC۱۸- نگهداری گردید. آزمایشهای شیمیایی، میکروبی و ارزیابی حسی در فاز صفر و پس از آن به صورت ماهانه انجام شد و نتایج حاصل مورد مقایسه و تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. طی مدت نگهداری تیمار در سردخانه مقدار TVB-N در همه تیمارها افزایش یافت، اما از حد مجاز تجاوز نکرد. میزان TBAاگرچه روند افزایشی داشت اما تیمار اسید اسکوربیک همواره نسبت به دو تیمار دیگر از میزان TBA پایینتری برخوردار بود. در میزان pH تمام تیمارها روند کاهشی مشابهی دیده شد. تمام شمارشهای میکروبی روند کاهشی را نشان دادند و تیمار فیش برگر وکیومشده روند کاهشی سریعتری را بروز داد. ارزیابی حسی تیمارها ارجحیت برگرهای حاوی اسید اسکوربیک را نشان داد. در جمعبندی نهایی، برگر ماهی با بستهبندی معمولی و وکیوم که فاقد اسید اسکوربیک بودند به مدت ۳ ماه و تیمار برگر ماهی با اسید اسکوربیک حداکثر برای مدت شش ماه قابلیت مصرف دارند. بستهبندی وکیوم نیز در حفظ کیفیت شیمیایی و میکروبی برگرها نسبت به بستهبندی معمولی ارجحیت دارد.
دوره ۱، شماره ۲ - ( پاییز و زمستان ۱۳۹۳ )
چکیده
واژه ى «اسم» و مشتقات آن از واژه هاى بسیار پرکاربرد در علوم اسلامی (اعم از علوم نقلی و عقلی) است. این مقاله با روش کتابخانه ای در گردآوری مطالب و شیوه اسنادی در نقل دیدگاه ها و روش توصیفی تحلیلی در تحلیل داده ها مفهوم واژه اسم و مشتقات آن با تاکید بر کاربرد آن در مورد خداوند در قرآن و حدیث را مورد تحلیل قرار داده و به این نتیجه دست یافته است که واژه ى اسم و مشتقات آن افزون بر کاربرد در معنای نام لفظی، در بخشی از آیات قرآن (آیه بسمله؛ علق، ، واقعه، ۷۴؛ مزمل،۸؛ انسان،۲۵؛ اعلی،۱۵ و۱ ؛ الرحمن، ۷۸) ؛ هود، ۴۱؛ اعراف، ۱۸۰؛ اسراء، ۱۱۰؛ طه، ۸ و حشر، ۲۴ ؛ بقره، ۳۰) و بخشی از احادیث (مانند حدیث «ابراهیم بن عمر» از امام صادق (ع)؛ حدیث محمد بن سنان از امام رضا (ع)؛ فرازهاى فراوان از دعاهاى مأثور از اهل بیت (ع) که آثار تکوینى بر اسماى الهى مترتب شده است، در حد تواتر معنوى؛ تعابیری در روایات و ادعیه که گویای انشقاق اسم هاى با مفهوم جزئى تر از اسم هاى کلّى است؛ مواردی که در آن وجود اهل بیت (ع) به عنوان اسماى الهی معرّفى شده است؛ و موارد دیگر) در معناى عینى و خارجى و حقیقت نام های لفظی خداوند استعمال شده است و یا حداقل احتمال استعمال معناى عینى در مورد آن ها وجود دارد، لذا این مهم باید در ترجمه این گونه عبارات باید لحاظ گردد.
نعمت اله محمودی، محمدرضا احمدی، منوچهر بابانژاد، جعفر سیف آبادی، ابوالقاسم روحی،
دوره ۲، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۲ )
چکیده
عوامل مؤثر بر تغییرات مکانی کیفیت آب اکوسیستم ساحلی مازندران در تابستان ۱۳۹۱ انجام شد. بدینمنظور شاخصه های کیفی آب (مواد مغذی، دما، هدایت الکتریکی، شوری، اکسیژن محلول، pH، کلروفیل α و کدورت)، در امتداد ۴ ترانسکت (امیرآباد، بابلسر، نوشهر و رامسر) در اعماق ۵، ۱۰، ۲۰ و۵۰ متر با روشهای آماری چندمتغیره ارزیابی شدند. نتایج تحلیل خوشه ای نشان داد که مکان های نمونه برداری در ۵ گروه مجزا شامل: لایه ۵۰-۳۵ متر از ایستگاه ۵۰ متر همه ترانسکت ها، ایستگاه ۵ متر همه ترانسکت ها، ترانسکت رامسر و اکثریت لایه های سطحی و عمقی ۳ ترانسکت نوشهر، بابلسر و امیرآباد قرار گرفتند. بر مبنای تحلیل ممیزی، ۴۰/۸۶٪ از مکان ها به درستی طبقه بندی شدند. تحلیل عاملی، ۵۳/۸۷٪ از کل تغییرات مکانی را نشان داد که بر اساس آن ۵ مؤلفه اصلی استخراج شده شامل دما، کدورت، نیترات، سیلیس و آمونیوم، مهم ترین شاخصه های تأثیرگذار بر تغییرات مکانی کیفیت آب بودند. مطالعه حاضر بیانگر امکان کاهش تعداد مکانهای نمونه برداری به ۲ ترانسکت می باشد. لایه ترموکلاین، انتقال مواد مغذی از رودخانه به ویژه ترکیبات فسفری و آمونیوم، بستر دریا، پرورش ماهی در قفس و شانه دار Mnemiopsis leidyi بهعنوان از مؤثرترین عوامل بر تغییرات مکانی کیفیت آب شناخته شدند. نتایج نشان داد که روش های آماری چندمتغیره ابزار مناسبی برای شناسایی الگوی تغییرات مکانی کیفیت آب سواحل مازندران در فصل تابستان است.
محمدرضا ایمان پور، زهرا روحی، زلیخا سلاقی، آذر بیک زاده، عبدالرحمان داودی پور،
دوره ۴، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۴ )
چکیده
اثر پروبیوتیک پریمالاک در چهار سطح ۰، ۰۵/۰، ۱/۰ و ۱۵/۰ درصد جیره غذایی بر عملکرد رشد، پارامترهای بیوشیمیایی خون، بازماندگی و مقاومت به تنش شوری در بچه ماهی کپور معمولی دریایی (۱۱۷/۰±۶۷/۲) به مدت ۴۵ روز بررسی شد. پریمالاک عملکرد رشد را افزایش و ضریب تبدیل غذایی را به طور معنی داری کاهش داد (۰۵/۰>p)، و منجر به کاهش سطوح گلوکز و افزایش میزان پروتئین کل گردید، ولی تفاوت در مقایسه با گروه شاهد معنی داری نبود (۰۵/۰<p). سطوح کلسترول در ماهی تغذیه شده با پریمالاک به طور معنی داری کاهش یافت (۰۵/۰>p). بعد از ۴۵ روز تغذیه، تنش شوری به منظور تعیین اثر پریمالاک بر مقاومت به تنش شوری انجام شد. برای سنجش میزان هماتوکریت، خونگیری طی چهار مرحله (روزهای اوّل، سوّم، پنجم و هفتم) بعد از تنش انجام شد. در روز اوّل، سطوح هماتوکریت در همه ی تمیارها افزایش معنی داری داشت (۰۵/۰>p)، ولی از روز سوم در همه تیمارها به تدریج کاهش یافت. قبل و بعد از تنش، میزان بازماندگی در تیمارها تفاوت معنی داری نداشت (۰۵/۰<p). این نتایج نشان می دهد که افزودن پروبیوتیک پریمالاک به جیره، اثرات مثبتی بر رشد، شاخص های بیوشیمیایی خون و کاهش استرس در کپور معمولی دارد.
دوره ۴، شماره ۸ - ( پاییز و زمستان ۱۳۹۶ )
چکیده
یکی از مسائل نو در حوزه قرآنپژوهی، «ترجمه قرآن» است. این نهضت، با وجود نقاط قوت فراوان، دارای نقاط ضعفی نیز هست؛ یکی از این نقاط ضعف، در زمینه معادلیابی واژگان قرآنی است که از میان آنها میتوان به ماده «ظنّ» بهعنوان یکی از لغات پرکاربرد و چالشزا در قرآن اشاره نمود. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی –تحلیلی، با هدف دستیابی یا ابداع دیدگاه صحیح در معناشناسی ماده «ظنّ» و ارائه روش در مفهومشناسی تاریخی واژگان، به گردآوری، تحلیل و ارزیابی دیدگاهای اهل لغت و مفسران پرداخته و به این نتیجه دست یافته که معنای این واژه باید با واکاوی در کتب لغت، تفسیر و بافت آیات استخراج شود. در نهایت، با ارزیابی ترجمههای فارسی معاصر و مشهور قرآن‌کریم (آیتی، رضایی، صفوی، فولادوند، مجتبوی، مشکینی، معزّی، مصباحزاده و مکارم‌شیرازی)، موفقیت و عدم موفقیت آنها را در معادلیابی این واژه ارزیابی نموده است.
دوره ۵، شماره ۱ - ( شماره ۱ (پیاپی ۱۷)- ۱۳۹۳ )
چکیده
در زبان هایی که ویژگی آرایش نحوی آزاد دارند، قلب نحوی می تواند سازه های مختلف جمله را جابه جا کند. می یاگاوا (۲۰۰۱) مدعی است که در زبان ترکی با اعمال قاعده قلب نحوی، عناصر غیر فاعلی به مشخصگر گروه زمان حرکت می کنند و فاعل در جایگاه اصلی خود، یعنی مشخصگر گروه فعلی سبک باقی می ماند. در این مقاله می خواهیم با تکیه بر رویکرد مطابقت در مدل کاوشگر- هدف برنامه کمینه گرایی و ارائه مثال های کافی نشان دهیم برخلاف ادّعای می یاگاوا، سازه موجود (فاعل) در مشخصگر گروه فعلی سبک با توجه به نقش دوگانه مطابقت (بازبینی مشخصه های غیر قابل تعبیر عنصر زمان و دریافت حالت فاعلی) باید به مشخصگر گروه زمان حرکت کند و در زبان ترکی آذری با اعمال قاعده قلب نحوی، عناصر غیر فاعلی مانند مفعول طی عملکرد مطابقت در طول اشتقاق نحوی، به جایگاهی قبل از گروه زمان که از آن به عنوان جایگاه تأکید یاد می شود ارتقاء پیدا می کنند، زیرا مشخصگر گروه زمان توسط فاعل پر می شود. پس قاعده قلب نحوی در زبان ترکی آذری همان مبتداسازی است و چنانچه در فرایند تولید جمله، به دلایل معنایی و کلامی، نیازی به تأکید یا مبتداسازی باشد، گروه نقش نمای یادشده در جایگاهی قبل از گروه زمان قرار می گیرد.
حسن فضلی، حسن نصراله زاده ساروی، نیما پورنگ، ابوالقاسم روحی، فرشته اسلامی،
دوره ۵، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۵ )
چکیده
طی دهه‌های اخیر به‌دلیل تغییر سطح آب دریای خزر، ورود آلاینده‌های زیست‌محیطی و گونه‌های مهاجم، ساختار اکوسیستم دریای خزر به‌شدت تغییر کرده است. در این مطالعه اثرهای شانه‌دار مهاجم (
Mnemiopsis leidyi) دریای خزر بر عملکرد اکوسیستم در سواحل ایرانی دریای خزر با استفاده از داده‌های صید گونه‌های مهم شیلاتی در سه دوره اول (۱۳۷۹-۱۳۷۵؛ دوره مرجع)، دوم (۱۳۸۵-۱۳۸۰) و سوم (۱۳۹۰-۱۳۸۶)، به‌ترتیب بهعنوان سه دوره شامل پیش از گسترش شانه‌دار، دوره توسعه و دوره سازگاری بررسی شد. نتایج نشان داد که میانگین (±انحراف معیار) صید ماهیان استخوانی (به روش صید با پره) در سه دوره مذکور به‌ترتیب ۲/۱۹۹۳±۰/۱۵۷۰۰، ۶/۳۸۵۷±۸/۱۸۴۳۰ و ۶/۱۵۷۹±۶/۱۹۱۷۶ تن بوده که بین آنها اختلاف معناداری مشاهده نشد (۰۵/۰<p)، ولی میانگین صید کیلکا ماهیان (به‌ترتیب ۷/۱۶۱۷۱±۰/۷۵۰۸۰، ۵/۱۰۴۴۱±۵/۲۵۱۲۹ و ۲/۵۱۹۹±۲/۲۱۱۰۵ تن) در سه دوره مذکور به‌شدت کاهش یافته و بین آنها اختلاف معنادار مشاهده شد (۰۵/۰>p). طی سه دوره مذکور عملکرد اکوسیستم تغییرات گسترده‌ای داشت. عملکرد اکوسیستم در طبقه بدون اثر (E۰) در دوره اول به طبقه اثر متوسط (E۲) تا قوی (E۳) در دو دوره دوم و سوم تغییر یافت. حذف عملکرد دو گونه کلیدی (کیلکای آنچوی و چشم) میتواند یکی از دلایل کاهش شدید در ذخایر آبزیان طبقات بالاتر یعنی ماهیان خاویاری و فک دریای خزر باشد.
دوره ۶، شماره ۱ - ( شماره ۱ (پیاپی ۲۲)- ۱۳۹۴ )
چکیده
تحقیق حاضر، ساخت افعال سبک رمزگردانی‌‌‌‌‌‌‌شدۀ ترکیِ آذری‑ فارسی را از منظر «مدل زبان ماتریس» مورد مطالعه قرار داده است. دادهها با حضور در کلاس و ضبط و یادداشت‌برداری از تعاملات رسمی و غیر رسمی چهار نفر از معلّمان با صد نفر از دانش‌آموزان دوزبانه کلاس‌‌‌های ابتدایی و همچنین مصاحبت با هشت نفر از معلّمان دوزبانه جمع‌آوری شدند. بررسی داده‌های جمع‌آوری‌شده نشان داد که در ساخت افعال سبک رمزگردانیشده، سازه‌های غیر فعلی زبان فارسی (اسم‌ها، صفت‌ها، قیدها و گروههای حرف اضافه‌ای)، بهعنوان عناصر درونه با افعال سبک ترکی آذری ترکیب میشوند و در جملات زبان ترکی آذری به کار می‌روند. زبان ترکی آذری بهعنوان زبان ماتریس، چارچوب ساخت‌واژی‑ نحوی این جملات را تعیین میکند. این بخش از دادهها با اصول مدل زبان ماتریس انطباق کامل دارد. امّا کاربرد ساخت افعال سبک رمزگردانی‌‌‌‌‌‌‌شدۀ ترکی آذری‑ فارسی در جملات سببی ترکی آذری، اصل ترتیب تک‌واژهای مدل زبان ماتریس را نقض میکند. بررسی ساخت‌‌‌های سببی رمزگردانیشده نشان داد که سازه غیر فعلی زبان فارسی بهعنوان عنصر درونه، نه‌تنها در سطح مفهومی‑ واژگانی، بلکه در سطح گزاره‑ موضوع نیز فعّال میشود. فعّال شدن سازۀ غیر فعلی زبان درونه در سطح گزاره‑ موضوع و به دنبال آن، اعمال نحو زبان درونه بر بند متمم سببی رمزگردانیشده، نه‌تنها بر بسط و گسترش اصل ترتیب تک‌واژهای مدل زبان ماتریس تأکید دارد، بلکه نشان‌دهندۀ تأثیرپذیری نحو از واژگان است که تأییدی بر عدم استقلال نحو از واژگان به شمار میآید.
مهدی نادری جلودار، ابوالقاسم روحی، مجید ابراهیم زاده،
دوره ۷، شماره ۱ - ( زمستان ۱۳۹۶ )
چکیده
اهداف: سس‌ماهیان بزرگ‌سر در معرض خطر انقراض قرار دارند که هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ حفاظتی دارای اهمیت هستند. درباره ماهیان سد شهیدرجایی ساری و رودخانه تجن مطالعات بسیار کمی صورت گرفته است. جمعیت قابل توجهی از سس‌ماهی بزرگ‌سر در سد و بالادست آن حضور دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگیهای رشد و استراتژی تغذیه‌ای سس‌ماهی بزرگ‌سر در مخزن پشت سد شهیدرجایی ساری انجام شد.
مواد و روشها: این پژوهش تجربی، روی ۱۸۰ قطعه سس‌ماهی بزرگ‌سر موجود در سد شهیدرجایی ساری طی چهار فصل سال‌های ۹۴-۱۳۹۳ اجرا شد. نمونه‌ها در فرمالین ۱۰% تثبیت شدند و فاکتورهای زیستی و تغذیه‌ای مرتبط با رشدونمو مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل دادهها با نرم‌افزارهای SYSTAT ۹ و Excel ۲۰۰۳ صورت گرفت.
یافتهها: نسبت جنسی نر به ماده ۱/۱۴ به ۱ بود. الگوی رشد این گونه آلومتریک منفی بود (×L۲.۸۸۸۰۱۵/۰=w؛ ۲/۸۸۸=b). در جنس نر آلومتریک مثبت و در جنس ماده نیز آلومتریک منفی بود. میانگین طول و وزن جنس نر و ماده اختلاف معنی‌داری داشت (۰/۰۵>p) و رابطه بین طول و وزن در ماهیان تصاعدی بود. این گونه با آهنگ رشد ۰/۱ به حداکثر طول پیش‌بینی‌شده نزدیک میشود که حداکثر طول تخمینی برای ماهی ۱۳۸/۶سانتی‌متر به دست آمد. شاخص رفتار تغذیه‌ای برای گروههای سنی زیر ۴ سال، رژیم غذایی علفخواری (۰/۱±۲/۴=RLG) را نشان داد و بعد از بلوغ به سمت رژیم غذایی همه‌چیزخواری متمایل شد (۰/۶±۱/۲=RLG).
نتیجهگیری: الگوی رشد گونه سس‌ماهی بزرگ‌سر آلومتریک منفی است و در تمامی فصول از رژیم غذایی همه‌چیزخواری برخوردار است.
دوره ۷، شماره ۳ - ( شماره ۳ (پیاپی ۳۱)- ۱۳۹۵ )
چکیده
مقوله فعل مرکب در زبان فارسی در دهه‌های اخیر مورد توجه و توصیف بسیاری از دستورنویسان و زبان‌شناسان ایرانی و غیر ایرانی با رویکردهای مختلف و در حوزه‌های گوناگون نحو، ساخت‌واژه و به شکلی محدود در معنیشناسی قرار گرفته است. با این وجود، معنی این افعال بر مبنای معنیشناسی شناختی چندان مورد بررسی قرار نگرفته است. این مقاله با هدف بررسی چندمعناییِ فعل سبک «زدن» بر مبنای نظریه «معنیشناسی واژگانیِ شناختی» نگاشته شده است و در‌واقع به دنبال نشان دادن آن است که چندمعناییِ فعل سبک «زدن» بر مبنای بررسی فعل سنگین متناظر آن، پدیده‌ای نظام‌مند بوده و سازوکارهای شناختی نظیر مقوله‌بندی، استعاره مفهومی و طرح‌واره‌های تصویری در شکل‌گیری معانی مختلف این عنصر زبانی در قالب یک مقوله شعاعی نقش اساسی دارند. از یافته‌های ضمنی این مقاله نشان‌دادن تأثیر معنای فعل سبک بر باهمایی این افعال با عناصر پیش‌فعلی در ساخت افعال مرکب فارسی میباشد.
دوره ۷، شماره ۵ - ( شماره ۵ (پیاپی ۳۴)، ویژه نامه پاییز- ۱۳۹۵ )
چکیده
در خصوص نحوه سازمان دهی دو زبان در مغز افراد دوزبانه و نیز میزان شباهت‌ها و تفاوت‌ها در پردازش زبانی در افراد دوزبانه، اتفاق نظر وجود ندارد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی غنای واژگان و روانی زبان اول و دوم در افراد دو زبانه ی (زبان اول: آذری- زبان دوم: فارسی) مبتلا به زبان پریشی بود. ۱۵ فرد دوزبانه راست دست مونث (زبان اول: آذری- زبان دوم: فارسی) در محدوده سنی ۳۰ تا۷۰ سال که به دلیل سکته مغزی و یا ضربه به سر دچار نوع خاصی از زبان پریشی گشته بودند، وارد مطالعه شدند. ارزیابی عصب شناختی و زبان شناختی بیماران یک مرتبه در زمان بروز زبان پریشی و بار دیگر، سه هفته پس از شروع زبان پریشی با استفاده از نسخه آذری و فارسی آزمون زبان پریشی دوزبانه‌ها صورت گرفت. با توجه به نتایج بدست آمده، درجات مختلفی از اختلال در سیستم واژگان و روانی گفتار زبان اول و دوم و نیزالگوهای متفاوت بهبود در دوزبانه‌های مبتلا به زبان پریشی مشاهده گردید. میانگین شاخص غنای واژگان زبان اول پس از بروز زبان پریشی ۰,۴۳ و برای زبان دوم، ۰.۴۶ به دست آمد.همچنین روانی زبان اول و دوم، در زمان بروز زبان پریشی، به ترتیب، %۴۳ و ۴۲% به دست آمد. تفاوت معناداری بین غنای واژگان زبان اول و دوم در زمان بروز زبان پریشی و نیز سه هفته پس از شروع آن در دو زبانه‌های مبتلا به زبان پریشی، مشاهده نگردید (P>۰.۰۵). همچنین، تفاوت معناداری بین روانی زبان اول و دوم در زمان بروز زبان پریشی و نیز سه هفته پس از شروع آن گزارش نشد (P>۰.۰۵). نتایج مطالعه حاضر، احتمالا در راستای نظریه ایی است که بیان می‌دارد دو زبانه‌ها دارای یک سیستم زبانی یکپارچه برای دوزبان میباشند. با این حال، مطالعات گسترده تر در این زمینه پیشنهاد میگردد.
دوره ۷، شماره ۵ - ( شماره ۵ (پیاپی ۳۴)، ویژه نامه پاییز- ۱۳۹۵ )
چکیده
واژه قرآنی علم در معنای دانستن یکی از معانی محوری در زبان قرآن کریم و محور حوزه معنایی ادراک و دانایی است و ازاین‌رو درک طرز ساخت تاریخی آن نه‌تنها به لحاظ واژه‌شناسی قرآن بلکه به لحاظ درک انسان‌شناختی از فضای نزول قرآن نیز اهمیت داشته و در تفسیر قرآن کارآمد است. این جستار با بهرهگیری از روش تطبیقی- تحلیلی، معانی متعدد ماده علم را در زبان عربی و سایر هم‌خانواده‌های سامی آن نظیر سبئی، حبشی، عبری، آرامی، سریانی، اوگاریتی و اکدی مورد مطالعه قرار داده و با تاریخ‌گذاری این معانی و بررسی روابط معنایی محتمل، رابطه معنای قرآنی علم (دانایی) را با معانی دیگر مورد پژوهش قرار میدهد. در طی تحقیق مشخص شد که اولاً معنای پنهان کردن که در زبان‌های زیرشاخه شمالی مرکزی حضور پررنگ دارد در تضاد با معنای نشان دادن است که در زیرشاخه‌های جنوبی نمود یافته و بدین ترتیب این زوج متقابل قدمتی به اندازه زبان سامی باستان دارند. ثانیاً دو معنای نشانه و دانایی با توجه به زیرمجموعه‌هایی مثل نشان دادن از یک‌سو و یاددادن و متوجه شدن از سوی دیگر معناهای نزدیک به هم محسوب میشوند و با توجه به قدمت بیشتر معنای نشانه، معنای دانایی حاصل از آن است. ثالثاً حضور معناهای نوشتن، مهر زدن و امضاء کردن در زیرشاخه جنوبی حاشیه‌ای؛ معنای پیکرتراشی در زبان اکدی؛ معنای دیدن و نگاه کردن در زبان آفروآسیایی و همچنین نوع مصادیقی که در عربی برای مفهوم نشانه ذیل ماده علم ذکر شده است
دوره ۷، شماره ۵ - ( شماره ۵ (پیاپی ۳۴)، ویژه نامه پاییز- ۱۳۹۵ )
چکیده
مطالعات پیشین نشان میدهد که تأثیر مثبت بازخورد اصلاحی در عملکرد زبان‌آموز، در برخی حوزه‌های زبانی نسبت به بقیه حوزه‌ها بیشتر است. پژوهش حاضر با هدف افزایش آگاهی در زمینه کارآمدی دو روش عمده بازخورد اصلاحی یعنی روش بازسازی و وادارسازی در رابطه با حوزه‌های مختلف زبانی (ساختار، واژگان و تلفظ) انجام شده است. هفتاد و شش زبان‌آموز ایرانی با سطح متوسط توانش انگلیسی، به صورت تصادفی به دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه تقسیم شدند. در گروه اول آزمایشی، بازخورد اصلاحی به صورت بازسازی و در گروه دوم به صورت وادارسازی انجام گرفت. گروه گواه هیچ بازخورد اصلاحی دریافت نکردند. پنجاه و چهار ساعت از تعاملات این سه گروه ضبط صوتی شد و بخش‌هایی که بر عناصر زبانی متمرکز بودند، شناسایی و ثبت شدند. ارزیابی تأثیر بازخورد از طریق آزمون‌های فردی صورت گرفت که براساس خطاهای زبانی هر فرد تهیه شده بود. تحلیل نتایج مربوط به پس‌آزمون‌های فردی بلافصل و تأخیری نشان داد که عملکرد زبان‌آموزان در مورد اصلاح خطاهای ساختاری و واژگانی بعد از دریافت بازخورد بازسازی و وادارسازی تفاوت معنی‌داری نداشت. اما در مورد خطاهای تلفظ، عملکرد زبان‌آموزانی که بازخورد بازسازی دریافت کرده بودند به صورت معنی‌داری از عملکرد گروه وادارسازی بهتر بود. همچنین نتایج نشان داد که عملکرد هر دو گروه آزمایشی در تمامی حوزه‌های زبانی مورد مطالعه در این پژوهش، به صورت معنی‌داری بهتر از گروه گواه بود.
دوره ۷، شماره ۱۳ - ( بهار و تابستان ۱۳۹۹ )
چکیده
در قرآن آیاتی وجود دارد که اسرائیلیات و برساختههای اهلکتاب در برخی منابع تاریخی و تفاسیر نقلی آن به چشم میخورد و خواننده ، هنگام مراجعه به تفاسیری که از منابع غیراسلامی، داستانهای انبیا را اخذ و اقتباس نموده و مجعولات اهلکتاب را نقل کردهاند و نیز ترجمههای برگرفته از آن تفاسیر، دچار شبهه شده و مفهوم متناقض با عصمت انبیا برای او تداعی میشود. تفسیر و ترجمهی صحیح این آیات از زبان مبدا به زبان مقصد و انتقال صحیح محتوای این دست از آیات، افزون بر نگاهداشت ساختارهای دستوری و بلاغی و همسانی تاثیر متن مبدا و مقصد، احاطه و اشراف ویژه به مبانی کلامی صحیح و نیز بازتاب این مبانی در زبان مقصد را طلب میکند تا تلقی عدم عصمت پیامبران را در ذهن خواننده ایجاد ننماید. پژوهش حاضر در صدد بوده تا با بهرهگیری از روش توصیفی – تحلیلی آمیخته با نقد و انتخاب تعدادی از روشهای ترجمه تحت اللفظی، امین، معنایی، تفسیری و آزاد به واکاوی تفسیری و نقد ترجمه آیات ۳۱ تا ۳۳ سوره ص بپردازد و به این نتیجه دست یافته است که تفاسیر برگرفته از برساختههای اهلکتاب نه تنها با مبانی مسلم عقلی و نقلی بلکه با استدلالهای ادبی نیز مغایرت دارد. از این رو تفسیر و ترجمهای از این آیات مقبول میباشد که علاوه بر مبتنی بودن بر قویترین استدلالهای ادبی، دلایل منقح و متقن کلامی مانند مقولهی عصمت را دربر داشته باشد.
دوره ۸، شماره ۱ - ( شماره ۱ (پیاپی ۳۶)- ۱۳۹۶ )
چکیده
«تجزیه به آحاد واژگان» روشی در معناشناسی است که واژگان متن را تا جایی که ممکن است به آحاد و مؤلفه‌های معنایی سازنده آن تجزیه میکند تا از کنار هم قرار دادن آنها مفهوم دقیق و کامل واژه‌ها بهدست آید. توجه به آحاد معنایی واژگان و تلاش برای بازسازی آنها در زبان مقصد میتواند به ارائه ترجمهای کامل و دقیقاز متن مبدأ انجامد. بر این اساس، در نوشتار حاضر تلاش شده با روش توصیفی- تحلیلی و رویکردی انتقادی، افعال سوره مبارکه بقره- که ترجمه آنها در یازده ترجمه مشهور معاصر قرآن کریم شامل آیتی، ارفع، الهی قمشه‌ای، سراج، صفارزاده، فولادوند، کاویانپور، گرمارودی، مجتبوی، مشکینی و مکارم شیرازی با چالش همراه بوده است- تجزیه به آحاد شود تا معنای کامل آنها حاصل آید. برایند پژوهش نشان میدهد اولاً مترجمان به مبحث «تجزیه به آحاد واژگان» توجه لازم را نداشته و تقریباً در تمام موارد فقط به معنای اولیه و اساسی اشاره کرده و از مؤلفه‌های معنایی نهفته در هر واژه صرف‌نظر کردهاند؛ ثانیاًهرچند هیچ‌کدام از مترجمان در این زمینه به‌طور کامل موفق نبوده‌اند، ترجمه مشکینی، الهی قمشه‌ای و مجتبوی در مقایسه با دیگران از دقت بیشتری برخوردار بوده و ترجمه ارفع نیز در این میان ناموفق بوده است.
واژگان کلیدی: افعال سوره بقره، ترجمههای مشهور معاصر، قرآن کریم، تجزیه به آحاد واژگان.
نعمت الله محمودی، منوچهر بابانژاد، جعفر سیف آبادی، محمدرضا احمدی، جمشید درزی حیدری، ناهید پاپی زاده، ابوالقاسم روحی، مصطفی آرمنده،
دوره ۸، شماره ۳ - ( تابستان ۱۳۹۸ )
چکیده
اهداف: این تحقیق با هدف ارزیابی الگوی مکانی کیفیت آب و عوامل کنترلکننده آن در اکوسیستم ساحلی مازندران طی فصل زمستان با استفاده از روشهای آماری چند متغیره انجام شد.
مواد و روشها: پارامترهای کیفی آب شامل مواد مغذی، درجه حرارت، هدایت الکتریکی، شوری، اکسیژن محلول، pH، کلروفیل α و کدورت در ۱۶ ایستگاه (۴۴ لایه) در امتداد ۴ ترانسکت (بندرامیرآباد، بابلسر، نوشهر و رامسر) بصورت ماهیانه سنجش شدند. برای ارزیابی دادهها از چند روش آماری چند متغیره شامل تحلیل ممیزی، تحلیل خوشهای و عاملی و همچنین آزمون همبستگی استفاده شد.
یافتهها: تحلیل خوشهای، مکانهای نمونه برداری را بر اساس تشابه در ویژگیهای کیفی آب به ۴ گروه مجزا تفکیک کرد. بر اساس تحلیل ممیزی،۲۰/۹۳ درصد از مکانها به درستی طبقهبندی شدند. تحلیل عاملی، ۴ مؤلفه اصلی را از ساختار داده استخراج کرد که ۰۵/۷۴ درصد از واریانس کل تغییرات را تشریح کرد. بر اساس این آزمونها، فسفر آلی، نیتروژن آلی، کدورت، کلروفیل α و درجهحرارت بهعنوان مهمترین پارامترهای تاثیرگذار بر تغییرات مکانی کیفیت آب شناسایی شدند.
نتیجهگیری: مطالعه حاضر پیشنهاد میکند که تعداد مکانهای نمونهبرداری در فصل زمستان میتواند به ۳ ترانسکت امیرآباد، بابلسر و سواحل غربی (نوشهر و رامسر) و ۲ ایستگاه (یک لایه سطحی و یک لایه عمقی) کاهش یابد. انتقال مواد مغذی از خشکی، بستر دریا، پرورش ماهی در قفس از موثرترین عوامل بر تغییرات مکانی کیفیت آب در سواحل مازندران میباشند. بر اساس نتایج این مطالعه، روشهای آماری چند متغیره نیز بعنوان یکی از روشهای مفید جهت شناسایی الگوی مکانی کیفیت آب معرفی میگردد.
دوره ۸، شماره ۴ - ( زمستان ۱۳۹۷ )
چکیده
در ﮔﺬر زﻣﺎن ﻋﻮاﻣﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ در ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻌﻤﺎری ﺑﺎغ ﻫﺎی ایﺮاﻧﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﭼﻬﺎرﺑﺎغﻫﺎ ﭘﺮﺗﻌﺪادﺗﺮیﻦ ﭘﻼن ﺑﻪﮐﺎررﻓﺘﻪ در ﻣﻌﻤﺎری ﺑﺎغﻫﺎی ایﺮاﻧﯽ ﺑﻮده اﻧﺪ. ویﮋﮔﯽﻫﺎی ﻓﺮﻣﯽ ﺧﺎص ﭼﻬﺎرﺑﺎغ ﻫﺎ ﺑﺮ ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎیﺮ ﺑﺎغ ﻫﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﺮآیﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺎغﻫﺎی ایﺮاﻧﯽ و ﺗﺎﺛﯿﺮﭘﺬیﺮی آﻧﻬﺎ از ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی ﭼﻬﺎرﺑﺨﺸﯽ ﻣﯽﺗﻮان اﻓﺰون ﺑﺮ ﺑﺎززﻧﺪهﺳﺎزی ﺑﺨﺸﯽ از ﻫﻮیﺖ ﻓﺮاﻣﻮشﺷﺪه ﻣﻌﻤﺎری ﮐﻬﻦ، ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮﭘﺬیﺮی ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی ﻫﻨﺪﺳﯽ را در ﺑﺎغ ﻫﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺮد. از ﺳﻮی دیﮕﺮ ﻣﯽﺗﻮان از ایﻦ ویﮋﮔﯽﻫﺎ در ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺤﻮﻃﻪﺳﺎزیﻫﺎی اﻣﺮوزی اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد. ﺑﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖﻫﺎی ﻃﻮﻟﯽ و ﻋﺮﺿﯽ ﺑﻪ ﮐﺎررﻓﺘﻪ در ﻓﺮمﻫﺎی ﭼﻬﺎرﺑﺎﻏﯽ و ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﻼن ﺑﺎغﻫﺎی ﺻﻔﻮی ﻣﻮﺟﻮد اﺻﻔﻬﺎن راﺑﻄﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ وﺟﻮد دارد. ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان دیﮕﺮ در ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی ﭘﻼنﻫﺎی ﺑﺎغ ﻫﺎی ﺻﻔﻮی ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﻌﻨﻮی رویﮑﺮد ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻬﺸﺖ در ﺑﺎغﻫﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ. ایﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﯿﻦﺑﺎر ﻧﻘﺶ ویﮋﮔﯽﻫﺎی ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻧﻬﻔﺘﻪ در ﭼﻬﺎرﺑﺎغﻫﺎ را در ﭘﻼن ﺑﺎغﻫﺎی ﺻﻔﻮی ﻣﻮﺟﻮد اﺻﻔﻬﺎن ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺮد و ﺑﺮ ﭘﺎیﻪ داده ﻫﺎی ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای از یﮏﺳﻮ و داده ﻫﺎی ﻣﯿﺪاﻧﯽ از ﺳﻮی دیﮕﺮ ﻧﻬﺎدیﻨﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. در ایﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﭘﻼنﻫﺎی ﭼﻬﺎرﺑﺎغ از زﻣﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺑﻪ ویﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﻫﻨﺪﺳﯽ ﺗﮑﺮارﺷﻮﻧﺪه در ﻓﺮآیﻨﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﻼن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ. ایﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺳﻌﯽ دارد ﺗﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮ ویﮋﮔﯽﻫﺎی ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﭼﻬﺎرﺑﺎغ را در ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﻼنﻫﺎی ﺑﺎغﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در دوره ﺻﻔﻮی آﺷﮑﺎر ﺳﺎزد. در ایﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی ﺑﺎغﻫﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ، ﭘﺲ از ﺗﺤﻠﯿﻞ واژه ﻫﺎ و ﺷﻨﺎﺳﺎیﯽ اﻧﻮاع ﺑﺎغ ﻫﺎ ویﮋﮔﯽﻫﺎی ﻣﺸﺘﺮک و ﻣﺘﻔﺎوت در ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎغﻫﺎ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎ آﺷﮑﺎر ﮐﺮد ﻧﺴﺒﺖ ﻃﻮل ﺑﻪ ﻋﺮض ﻓﻀﺎی ﮐﻠﯽ ﺑﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی ﮐﺮتﻫﺎ در ﺑﺎغ ﻫﺎی ﺻﻔﻮی اﺻﻔﻬﺎن ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﭼﻬﺎرﺑﺎغ ﻫﺎیﮐﻬﻦ ﺗﮑﺮار ﺷﺪه اﺳﺖ.
دوره ۸، شماره ۵ - ( شماره ۵ (پیاپی ۴۰)- ۱۳۹۶ )
چکیده
آیۀ تطهیر (احزاب/۳۳ / ۳۳) از مهمترین ادلۀ قرآنی درخصوص فضیلت و عصمت اهل‌بیت(ع) است. مفسران و دانشمندان مذهب اهل‌بیت (ع) و اهل تسنن در طول تاریخ از جنبههای مختلفی دربارۀ این آیه بحث و گفتوگو کردهاند. یکی از جنبه‌هایی که به آن پرداخته نشده است، ارتباط درونقرآنی آیۀ تطهیر با دیگر آیات امامت، ولایت و فضائل اهل‌بیت(ع) است.. این جستار درصدد است با استفاده از روش توصیفی -تحلیلی و با پرداختن به قواعد روابط بینامتنی بین آیات مذکور، به تحلیل ارتباط بینامتنی آیۀ تطهیر با مهمترین آیات امامت، ولایت و فضائل اهل‌بیت (ع) بپردازد. پس از تحلیل و ارزیابی روابط بینامتنی آیۀ تطهیر با دیگر آیات مذکور، این نتیجه بهدست آمد که مفهوم آیۀ تطهیر- که دلالت بر عصمت اهل‌بیت (ع) دارد- به شکل پنهان در دیگر آیات امامت، ولایت و فضائل اهل‌بیت (ع) آمده است و به‌نوعی جزء جدانشدنی مفهوم آن آیات است. بر اساس قواعد روابط بینامتنی، این ارتباطها یا از نوع رابطۀ مصداقی است- که آیۀ تطهیر مصداق مشخص دیگر آیات را بیان کرده است- یا زمینه‌ساز و تمهید آیهای دیگر است، یا ارتباط آن سبب و مسببی و لازم و ملزومی است. این موارد و دیگر ارتباطهایی که وجود دارد، همه بیانگر اهمیت آیۀ تطهیر در میان آیات امامت، ولایت و فضائل اهل‌بیت(ع) است که به‌نوعی زیربنای اصلی و قوامدهندۀ دیگر آیات بهشمار میآید.
