---

---

در گسترش شهرهای امروزی عدم برنامه ریزی و تدابیر لازم نسبت به محورهای گردشگری و شهرها مشهود است و عدم توجه در این زمینه منجر به ایجاد فضاهای شلوغ و پر غوغای شهری گردیده است . سوال این است که آیا فضاهای باز عمومی شهر در عین حالی که از مهمترین عناصر شهری است می تواند با هدف احیاء هویت شهرها، موجب جذب گردشگر شود؟ برای دستیابی به حوزه معماری پایدار با انتخاب روش های نوین و با استفاده از فن آوری های جدید در پایداری شهرکهای هوشمند،اولین گام علمی موثر است. برای دستیابی به هدف اصلی تحقیق توسعه شهرسازی نمونه با توجه به فرهنگ اسلامی ایرانی و بهره مندی صحیح از شرایط آب و هوای منطقه ای بر اساس نیازهای تغییرات اقلیمی اخیر در مقابله با چالشهای ناشی از آن در معماری و شهرسازی مناطق گردشگری مد نظر قرار گیرد. براساس فرضیات تحقیق، توسعه معماری سبز و پایدار امروز ماحصل دستاوردهای جدید توسعه شهری است که متدولوژی های ویژه در بهینه سازی و استفاده از امکانات موجود جامعه در معماری ایرانی سر لوحه کار قرار گرفته است. در این پژوهش با مبنا قرار دادن انرژیهای تجدید پذیر، استفاده از فن آوری پیشرفته و مواد و مصالح نوین برای ساخت سریعتر با کیفیت بالاتر و با نوآوری های خاص در مقایسه با روشهای موجود ساخت و ساز مد نظر قرار گرفته است؛ همچنین روشهای بومی، سیستم گرمایش و تهویه طبیعی، باز یافت و استفاده مجدد از مصالح، بهره برداری از انرژی های تجدید پذیر و زباله های انسانی و با کاهش مستمر مصرف انرژی های فسیلی و تجدید ناپذیر، صدمات محیط زیست را کاهش می دهد؛ بر اساس نتایج و یافته های پژوهشی در نوآوریها وجود منابع مناسب انرژی های پایدار و هوشمند سازی شهرکها در مسیر جاده ابریشم نیازهای آینده مکان توسعه گردشگری را برطرف کرده است.

---

بازگشت به اسطوره‌ها و طرح نمادین آنها در قالب رمان، می‌تواند از یک سو، واکنشی به واقعه سیاسی یا اجتماعی نامطلوب باشد و از دیگر سو، راه حلی برای ضرورت بازنگری معرفتی در بنیاد تفکر ملی تلقی شود. «یکلیا و تنهایی او» از جمله رمانهای اسطوره‌ای فارسی است که با این انگیزه‌ها، پس از کودتای ۲۸ مرداد در ایران نوشته شد. آنچه ضرورت بازاندیشی را در این رمان ایجاب می‌کند، گرایش خلاف هنجار «تقی مدرسی» در بازنمایی اسطوره غیربومی است. از آنجا که واکاوی روایت اسطوره‌ای این رمان، می‌تواند رهگشای تحلیلی منطقی درباب علت گرایش تقی مدرسی به اسطوره‌ای غیربومی باشد، این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر خوانش بینامتنی رولان بارت تلاش کرده است به تفسیری دیگرگونه از رمان دست یازد. مطابق نتایج این تحلیل، نویسنده یکلیا بیش از هر اسطوره‌ای، ژرف‌ساخت رمان خویش را با اسطوره لیلیت در عهد عتیق همسو کرده است که در قالب شخصیت تامار و کنشهای او نموی آشکار می‌یابد. اما آنچه نویسنده را به این اسطوره توراتی کشانده، پیوند بینامتنی رمان با داستان کوتاه «لیلا، دختر ایرانی» نوشته آناتول فرانس است که در آن، سرزمین ایران مأمن لیلیت (فرشته شب) قبل از سکونت اقوام ایرانی دانسته شده است؛ سرزمینی که لیلیت به همدستی شیطان همواره در پی بازگشت بدان است و کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ را می‌توان یکی از آن کوششها در بازگشت به سرزمین ایران و به‌تبع آن، سیطره فساد، گسست پیوند اجتماعی و غلبه حس تنهایی در ایران تفسیر کرد.

---

«بیوتن» نوشته رضا امیرخانی یکی از رمانهای مدرنیستی و شبه‌پسامدرن فارسی است که در آن نویسنده در پی بازنمایی هویت انسان مدرن در دوره معاصر ایران است. نظر به ماهیت و تمرکز انسانشناختی رمان و عواملی برجسته چون نوع نگارش، شخصیت‌پردازی، نوجویی مضمونی و همچنین گفتمان‌سازی در جریانهای داستانی معاصر و اقبال خاص و عام به آن، این جستار بر آن است تا با روشی توصیفی– تحلیلی و تکیه بر چارچوب نظری تحلیل کیفیت بیداری قهرمان درون مطابق نظریه پیرسون- کی‌مار به تحلیل روانشناختی شخصیتهای اصلی رمان بی‌وتن بپردازد. از نتایج تحقیق برمی‌آید که شخصیت ارمیا بیشتر در قالب کهن‌الگویی «جستجوگر» قرار دارد که با ماهیت انسان متردد در میانه سنت و تجدد و هویت‌باخته مدرن نیز همخوانی دارد؛ شخصیتی که در روند تردیدزدایی یا تلاش برای کشف خویشتن خویش، گاه با کهن‌الگوی «یتیم» و «حامی» همراهی می‌کند؛ اما آرمیتا نمودار کهن‌الگوی «معصوم» است که در واکنشی طبیعی همواره متکی به دیگران بویژه اقتدار مردانه است تا بدین طریق ناتوانی خویش را در بازتعریف هویتی خود بپوشاند. از میان شخصیتهای فرعی کاتالیزور، «سوزی» در رده کهن‌الگوی «یتیم» ناکام و تکامل‌نایافته‌ای قرار دارد که بی‌اعتمادی و یأس‌زدگی و نبودن حامی برای دفع احساس تنهایی و کهتری، وی را به حرکت جبرانی- قهری انتحار کشانده است؛ کسی که باید عامل بیداری درونی «ارمیا» به شمار آید.

---

هدف از پژوهش حاضر، نشان ­دادن این نکته است که طرح­وارۀ حوزۀ مبدأ استعاره­هایِ مفهومی، در حوزۀ مقصد آن­ها نیز شکل می­گیرد و بر آن اثرگذار است. به این منظور، تعداد ۳ متن کوتاه استعاره­ای و ۳ متن متناظر غیر­استعاره­ای آن­ها در نرم­افزار سایکوپای، در دو نسخۀ دیداری و شنیداری طراحی شد و ۴۷ نفر از افراد پس از خواندن/ شنیدن متن­ها، در معرض بازشناسی کوتاه­مدت آن­ها قرار گرفتند. داده­های به‎دست­آمده، با استفاده از نرم­افزار اس.پی.اس.اس. ۲۳ تحلیل شد و نتایج نشان داد که آثاری از طرح­وارۀ اصلی متن­ غیراستعاره­ایِ متناظر با متن استعاره­ای، در متن استعاره­ای نیز به­چشم می­خورد. این یافته ما را به این فرض نزدیک می­کند که در استعاره­ها این طرح­وارۀ حوزۀ مبدأ است که بر حوزۀ مقصد فرا فکنده می­شود و آن استعاره را قابل فهم­تر می­سازد.
 
 

---

در اندیشه‌های سیاسی ـ اجتماعی ایرانیان از اعصار بسیار کهن این باور غلبه داشته است که شاه و خاندان پادشاهی صاحبان فرّه ایزدی‌اند. این باور بر اثر گذشت زمان در قرون متمادی، جنبه‌ای از روح قومی ایرانیان را به این صورت شکل داده ‌است که برای کسب مقام فرمانروایی لایق‌ترین کس آن است که از خاندان شاهی و نژادۀ ایرانی باشد. در چنین فضای اندیشگانی، خاندان‌هایی که قصد حکومت در ایران، حتی در سطح غیرملی و محلی داشتند، باید از اهلیت و مشروعیت قومی بهره‌مند می‌بودند؛ در غیر این‌ صورت مورد پذیرش اذهان عامه قرار نمی‌گرفتند. در این جستار با کمک نظریۀ تاریخ ذهنیت عامه، که به تأثیر پندارهای عامه بر کردارهای حکام می‌پردازد، به روش توصیفی ـ تحلیلی، تأثیر جهان‏‌بینی ایرانی و نگرش آنان نسبت به نقش اصالت نسب در مشروعیت حکومت در ذهن و زبان سلاطین غزنوی و سلجوقی، که متقارن با ظهور شاهنامه و رواج حماسه‌های ملی است، نشان داده شد. از نتایج تحقیق بر‌می‌آید که این التباس و مماثلت و تشابه حکام انیرانی (ترک و عرب) به قهرمانان حماسۀ ملی ایران، متأثر و ملهم از ذهنیت عمومی و روح زمانه جعل ‌شده‌ است و سلاطین غزنوی و سلجوقی با مصادره به مطلوب داستان‏‌ها و قهرمانان اساطیری ـ حماسی ایرانی از حافظه بومی و جمعی ایرانیان برای مقبولیت و مشروعیت حکمرانی خود بهره می‌‏بردند و در این میان محوریت شاهنامه و روایات آن کاملاً آشکار است.