---

هدف از این مطالعه تولید ژله سیب طبیعی غنی شده با جلبک اسپیرولینا و بررسی ویژگی­های رئولوژیکی، بافت، رنگ و ویژگی­های حسی آن بود. بنابراین چهار فرمول C, J۱, J۲, J۳)) حاوی ۰، ۷۵/۰، ۵/۱، ۳% میکروجلبک اسپیرولینا طراحی و ویژگی­های ذکر شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد کلیه نمونه­ها رفتار غالب جامد الاستیک را نشان دادند. همچنین عدم تقاطع منحنی­های مدول افت و ذخیره در فرکانس­های اعمال شده نیز نشان دهنده رفتار یک ژل معمول بود. اما با این حال مدول ذخیره نمونه­ها با افزایش درصد جلبک کاهش یافت. همچنین در نمونه­ها وابستگی مدول ذخیره به فرکانس دیده نشد اما با افزایش فرکانس مدول ذخیره خصوصا نمونه حاوی درصد بالاتر جلبک اسپیرولینا کاهش یافت که نشان­دهنده رفتار مایع­تر است. شاخص­های n و m نیز چنین رفتاری را تصدیق کرده و نشان دادند با افزایش غلظت جلبک استحکام ساختار ژل کاهش می­یابد. داده­های مربوط به منحنی نیرو-زمان نیز اگر چه در محدوده یک ژله معمول هستند اما با این حال با افزایش درصد اسپیرولینا میزان سختی، چسبندگی، الاستیسیته و صمغی بودن کاهش و میزان پیوستگی افزایش نشان داد که روند نتایج مربوط به آزمون نوسانی دینامیک را حمایت کرد. همچنین نتایج مربوط به رنگ نمونه نشان داد با افزودن اسپیرولینا خصوصا در نمونه دارای ۳% جلبک متغیرهای L*، b* وC* کاهش قابل توجهی نشان دادند که نشان دهنده تیره­تر شدن نمونه است. تفاوت کلی رنگ بین نمونه­ها بیشتر از ۶ درجه بود که نشان دهنده گروه­های رنگی متفاوتی بود. همچنین با افزایش درصد جلبک در نتایج حسی کاهش امتیازات ثبت شد. بطور کلی می­توان نتیجه­گیری کرد که استفاده از عصاره جلبک در محصول ژله با وجود اثر منفی بر اغلب ویژگی­های بافتی، رئولوژیکی و حسی آن نیازمند تحقیقات بیشتر و درک بهتر مکانیسم تشکیل ژل و اعمال تغییرات و بهینه­سازی در فرمولاسیون و فرآیند است.

---

ﻣﺎﻫﻰ ﻳﻜﻰ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻬﻢ و ﺑﺎ ارزش ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ، ﭼﺮﺑﻰ و اﻧﺮژی ﺑﻪ ﺷﻤﺎر می‌‌آﻳﺪ وﻟﻰ ﺑﺴﻴﺎر ﻓﺴﺎدﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻏﺬاﻫﺎی ﮔﻮﺷﺘﻰ سریع‌تر ﻓﺎﺳﺪ می‌شود. ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻰ تأثیر ﭘﻮﺷﺶ ﻛﻴﺘﻮزان ﺣﺎوی ﻋﺼﺎره‌ی ﺟﻠﺒﻚ Spirulina ﺑﺮ ﺣﻔﻆ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻓﻴﻠﻪ ﺗﺎزه ﻣﺎﻫﻰ Huso huso در زﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪاری در ﻳﺨﭽﺎل اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﻓﻴﻠﻪ‌ﻫﺎی ﺗﺎزه ﻣﺎﻫﻰ ﺑﺎ ﻣﺤﻠﻮل ﻛﻴﺘﻮزان (١ درﺻﺪ) ﺣﺎوی ١ درﺻﺪ ﻋﺼﺎره ﺟﻠﺒﻚ، ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺪه و در ﻳﺨﭽﺎل ذﺧﻴﺮه ﺷﺪﻧﺪ. آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﻣﻴﻜﺮوﺑﻰ و ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻰ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎر ﻛﻞ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻰ و ﺑﺎﻛﺘﺮی‌ﻫﺎی ﺳﺮﻣﺎدوﺳﺖ، pH، TBA و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ارزﻳﺎﺑﻰ ﺣﺴﻰ ﺑﻪ ﺻﻮرت دوره‌ای ﺑﺮای ﻫﻤﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ‌ﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و ﺑﺮای عصاره‌ی ﺟﻠﺒﻚ DPPH اﻧﺪازه­ﮔﻴﺮی ﺷﺪ. ﺑﺮای ﻧﻤﻮﻧﻪ‌ﻫﺎی دارای ﭘﻮﺷﺶ ﺣﺎوی ﻋﺼﺎره‌ی ﺟﻠﺒﻚ، ﻣﻴﺰان ﺑﺎر ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻰ ﻛﻞ cfu/ml ۱۰^۶ ۵۶/۲ بود و در روز ﭘﻨﺞ ﻫﻨﻮز در داﻣﻨﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺮای ﻣﺼﺎرف اﻧﺴﺎﻧﻰ ﻗﺮار داﺷﺖ وﻟﻰ در نمونه‌های ﺷﺎﻫﺪ cfu/ml ۱۰^۷ ۸۱/۳ در روز ﭘﻨﺞ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺮاﺗﺮ از ﺣﺪ ﻣﺠﺎز می‌ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﺎﻛﺘﺮیﻫﺎی ﺳﺮﻣﺎدوﺳﺖ ﺑﺮای ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻌﻨﻰ داری اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻴﻤﺎر دارای ﭘﻮﺷﺶ ﻛﻴﺘﻮزان ﺣﺎوی ﻋﺼﺎره داﺷﺖ و ﻣﻘﺎدﻳﺮ TBA در فیله‌های ﺷﺎﻫﺪ از ﺗﻴﻤﺎر اول ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻨﻰ­داری ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد در ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ pH در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺪه، اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻰ­دار ﻧﺪاﺷﺖ. اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻰ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻮﺷﺶ ﻛﻴﺘﻮزان ﺣﺎوی ﻋﺼﺎره ﺟﻠﺒﻚ می‌ﺗﻮان از رﺷﺪ ﺑﺎﻛﺘﺮیﻫﺎ در ﻓﻴﻠﻪﻫﺎی ﺗﺎزه ﻣﺎﻫﻰ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻛﺮده و وﻳﮋﮔﻰﻫﺎی ﺣﺴﻰ آن ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎﻓﺖ، ﺑﻮ، رﻧﮓ و ﭘﺬﻳﺮش ﻛﻠﻰ را ﻧﻴﺰ ﺗﺎ ﺣﺪود زﻳﺎدی ﺣﻔﻆ ﻛﺮده و ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ دوره ﻧﮕﻬﺪاری ﻣﺎﻫﻰ در ﻳﺨﭽﺎل ﺷﺪ.
 

---

مبنای مدل ‌سازی زمان ماندگاری اسنک ‌های غنی‌ شده با  اسپیرولینا پلاتنسیس، دمای نگهداری است. اسنک‌ ها بعد از تولید در بسته ‌های پلی ‌پروپیلن بسته‌ بندی شدند و در دو دمای ۲۵ (دمای اتاق) و ۵ (یخچال) درجه سانتی‌گراد برای یک دوره مشخص ۱۸۰ روزه نگهداری شدند. مطالعات مدت‌ زمان ماندگاری توسط ارزیاب ‌های نیمه آموزش ‌دیده و مصرف‌ کنندگان انجام شد. در این مدت آزمون‌ های میکروبی (شمارش کلی باکتری‌ ها، کپک، مخمر و کلی فرم)، محتوای رطوبتی، سختی و تردی بافت مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز خطر ویبول برای تخمین مدت‌ زمان ماندگاری اسنک ‌های غنی‌ شده با پودر اسپیرولینا پلاتنسیس بر اساس ارزیابی ویژگی های حسی استفاده شد. با در نظر گرفتن ۲۵ و ۵۰ درصد احتمال عدم پذیرش، مدت ‌زمان ماندگاری در دمای ۵ درجه سانتی‌گراد برای نمونه‌ های غنی‌ شده و شاهد به ترتیب ۹۸، ۶۷ و ۱۸۴، ۱۵۸ روز و در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد به ترتیب ۱۸۹، ۱۲۵ و ۳۲۱، ۲۱۷ روز تخمین زده شدند. همچنین معادله مدت‌ زمان ماندگاری با احتمال عدم پذیرش توسط مصرف‌ کنندگان ارائه گردید. درنهایت نمونه اسنک‌ های غنی‌ شده و شاهد مورد ارزیابی میکروبی قرار گرفتند. نتایج آن نشان داد که نمونه های اسنک غنی شده و شاهد برای مصرف در یک دوره ۳۶۰ روزه از نظر میکروبیولوژیکی کاملاً بی‌ خطر هستند.

---

با توجه به نگرانی­هایی که در زمینه استفاده از رنگ­های مصنوعی در مواد غذایی مختلف وجود دارد، توجه به منابع دارای رنگ­های طبیعی ضرورت می­یابد. یکی از این منابع، جلبک اسپیرولینا است که محتوی رنگدانه آبی فیکوسیانین است. هدف از تحقیق حاضر در مرحله اول استخراج این رنگدانه از جلبک مذکور به روش آنزیمی (لیزوزیم) و نانو ریزپوشانی آن بود. در مرحله دوم خصوصیات فیزیکوشیمیایی نانوذرات بررسی شدند. نهایتا فیکوسیانین در دو فرم آزاد و نانو به فرمولاسیون بستنی اضافه و خواص کیفی و حسی محصول در مقایسه با شاهد ارزیابی گردید. نتایج نشان داد نانو ذرات تولیدشده دارای میانگین سایز ۱/۳۹۷ نانومتر هستند. بازده فرایند ریزپوشانی ۱۱/۲±۴۱/۷۳ درصد ثبت شد. مطابق تصاویر ثبت­شده با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی، ذرات نانو ریزپوشانی­شده با ابعاد مختلف در گسترش میکروسکوپی پراکنده بودند؛ به طوری که ذرات در اندازه­های مختلف (از قطر ۴/۵۱ تا ۲/۲۲۱ نانومتر) قابل مشاهده می­باشند. نتایج رهایش نانوذرات در شرایط آزمایشگاهی نشان داد، در ۲/۱=pH، درصد رهایش فیکوسیانین پائین است (۲ ساعت اول)؛ به طوری که در محدوه ۷ تا ۱۳ درصد نوسان دارد. اما بعد از این مرحله (۴/۷=pH)، درصد رهاسازی به طور قابل ملاحظه­ای افزایش داشت (۴ ساعت دوم) و در زمان­های ۳ و ۴ ساعت به ترتیب از ۳۵ به ۷۱ درصد رسید. استفاده از فیکوسیانین خالص در فرمولاسیون بستنی، باعث بهبود شاخص­های سفتی، درصد ذوب، بافت، شدت صمغیت، شدت کریستالی و شدت سردی شد؛ اما این شاخص­ها در تیمار فرموله­شده با فیکوسیانین نانو ریزپوشانی­­شده در سطح مطلوب­تری گزارش شدند. شاخص رنگ در بستنی فرموله­شده با فیکوسیانین خالص در مقایسه با تیمار دارای فیکوسیانین نانو ریزپوشانی­شده مطلوب­تر و از مقبولیت بیشتری برخوردار بود. با توجه به ویژگی­های فیکوسیانین به ویژه فرم نانو ریزپوشانی­شده، می­توان از آن به عنوان رنگ بیولوژیک و بهبوددهنده خواص کیفی و حسی در انواع بستنی استفاده کرد. 

---

به منظور کاهش قند مصرفی در تهیه پاستیل و ارتقاء ارزش غذایی آن با استفاده از ریزجلبک اسپیرولینا پلاتنسیس، اثر جایگزینی شکر با استویوزید- ایزومالت، جایگزینی ژلاتین با صمغ فارسی و اثر استفاده از اسپیرولینا به عنوان یک ترکیب عملگر بر روی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و بافتی پاستیل بررسی گردید. به­منظور بهینه­یابی شرایط تولید پاستیل رژیمی غنی­سازی­شده، از روش سطح پاسخ در قالب طرح مرکب مرکزی در ۵ سطح جایگزینی شکر با استویوزید- ایزومالت (۰، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰%)، جایگزینی ژلاتین با صمغ فارسی (۰، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰%) و اسپیرولینا (۰، ۲۵/۰، ۵/۰، ۷۵/۰ و ۱%) استفاده شد. نتایج حاصل از ویژگی­های فیزیکوشیمیایی، بافتی و حسی محصول منتخب طی بازه زمانی ۰، ۱۵، ۳۰، ۴۵ و ۶۰ روز ارزیابی و با نمونه شاهد مقایسه گردید. نتایج نشان داد که با افزایش درصد جایگزینی شکر با استویوزید- ایزومالت و جایگزینی ژلاتین با صمغ فارسی، سختی بافت به­ترتیب، افزایش و کاهش یافت. دانسیته و چسبندگی نیز با افزایش درصد جایگزینی شکر با استویوزید- ایزومالت به­ترتیب، کاهش و افزایش چشمگیری داشتند. در بین فرمول­های مورد بررسی، نمونه­های حاوی ۱۳% جایگزینی شکر با استویوزید-ایزومالت، ۱۰۰% جایگزینی ژلاتین با صمغ فارسی و ۲۸/۰% اسپیرولینا؛ و ۶۰% جایگزینی شکر با استویوزید-ایزومالت، ۱۰۰% جایگزینی ژلاتین با صمغ فارسی و ۰۲/۰% اسپیرولینا به عنوان فرمول­های بهینه تعیین شدند. مقایسه میان نمونه­های بهینه و نمونه شاهد بیانگر کاهش رطوبت و افزایش دانسیته نمونه­های پاستیل رژیمی غنی­شده، بود (۰۵/۰p<)، درحالیکه سختی بافت نمونه­های بهینه در طول دوره نگهداری تغییر محسوسی نداشت (۰۵/۰p>). نتایج ارزیابی حسی نشان داد نمونه شاهد ویژگی­های حسی (طعم و مزه، طعم پس تلخ، بافت و پذیرش کلی) بهتری نسبت به نمونه­های پاستیل رژیمی تولیدی داشت. افزودن ریزجلک اسپیرولینا پلاتنسیس به عنوان یک مکمل غذایی فراسودمند می­تواند سبب ایجاد خصوصیات تغذیه­ای ارزشمند بخصوص از نظر پروتیئن و مواد معدنی مانند آهن در محصول گردد.

---

اسپیرولینا پلاتنسیس ریز جلبک غنی از پروتئین، آهن، اسیدهای آمینه، ویتامین­ها، اسیدهای چرب غیراشباع، آنتی­اکسیدان و مواد معدنی است. هدف از تولید دسر لبنی حاوی اسپیرولینا­پلاتنسیس، ایجاد تنوع در رژیم غذایی، توسعه محصولات لبنی و تولید محصولی لذت بخش همراه با خصوصیات تغذیه­ای مناسب برای گروه­های سنی مختلف خصوصاً کودکان می­باشد. در این پژوهش تاثیر سطوح مختلف اسپیرولینا­پلاتنسیس (۱-۳ درصد وزنی)، شیرین­کننده استویوزید (۵/۵-۱/۰ درصد وزنی) و نشاسته (۱-۳ درصد وزنی) بر خصوصیات دسر لبنی بررسی شد. بهینه­سازی فرمولاسیون با متغیرها در سطوح مختلف، با استفاده از روش آماری سطح پاسخ (RSM) انجام شد. بر اساس نتایج بدست آمده در این پژوهش مؤثرترین پارامتر در رنگ، پروتئین و آهن نمونه­های دسرلبنی، سطوح مختلف اسپیرولینا پلاتنسیس بود. مقدار نشاسته ذرت تاثیر معنی­داری  در خواص بافتی به ویژه فنری بودن، صمغی بودن، قابلیت جویدن، سفتی و چسبندگی بافت در تمامی نمونه­ها، داشت (۰۵/۰p<). با توجه به نتایج به دست آمده، فرمولاسیون نمونه بهینه نیز با ترکیب استویا به میزان ۰۵/۰ درصد، اسپیرولینا پلاتنسیس به میزان ۳ درصد و نشاسته ذرت به مقدار ۱ درصد با ضریب مطلوبیت ۹۶/۰ انتخاب گردید. نمونه بهینه در آزمایشگاه تولید و پارامترهای شیمیایی، رئولوژیکی و رنگ نیز بررسی شد. نتایج نشان داد که تفاوت بین نمونه­های تولید شده بر مبنای فرمولاسیون بهینه و مقادیر پیش­بینی شده توسط نرم افزار معنادار نبوده است که بیانگر کارآیی بالای مدل در پیش بینی خواص کیفی دسر تولید شده است.

---

به دنبال نگرانی­های ایجادشده در زمینه استفاده از نگهدارنده ­های سنتتیک در مواد غذایی مختلف، توجه به ترکیبات طبیعی با خاصیت نگهدارند­گی ضروری به نظر می­رسد. فیکوسیانینی که از میکروجلبک اسپیرولینا استخراج می­شود، یکی از این ترکیبات است. هدف تحقیق حاضر، استخراج (به روش آنزیمی) و نانو ریزپوشانی این رنگدانه با پوشش ترکیبی مالتودکسترین- کازئینات ­سدیم و ارزیابی فعالیت آنتی­ اکسیدانی و ضد باکتریایی (علیه اشریشیا­کلی، استافیلوکوکوس اورئوس، لیستریا مونوسیتوژنز، یرسینیا­ روکری و استرپتوکوکوس اینیه ایی) نانوکپسول­ها در مقایسه با فیکوسیانین خالص بود. نتایج نشان داد با افزایش غلظت فیکوسیانین (در هر دو فرم خالص و نانو ریزپوشانی­شده)، فعالیت آنتی­اکسیدانی و ضد باکتریایی تیمار­ها به صورت معنی­داری افزایش می­یابد (۰۵/۰>p). مقایسه خواص تیمارها در روزهای صفر و ۶۰ (نگهداری در دمای ۱۸- درجه سانتی­گراد) نشان داد که فعالیت آنتی­ اکسیدانی و ضد باکتریایی فیکوسیانین خالص با گذشت زمان نگهداری به صورت معنی­داری کاهش می­یابد (۰۵/۰>p). اما تکنیک نانو ریزپوشانی از تغییر خواص مذکور جلوگیری و به حفظ آن­ها کمک می­کند. در بین باکتری­های گرم­ مثبت، لیستریا مونوسیتوژنز نسبت به دو باکتری دیگر حساس­تر بوده و تمامی غلظت­های مورد استفاده دارای اثر مهار­کننده بر این باکتری بودند. استافیلوکوکوس اورئوس به دو غلظت ۵/۲ و ۵ و استرپتوکوکوس اینیه­ایی به سه غلظت ۵/۲، ۵ و ۱۰ میکروگرم بر میلی­لیتر مقاوم بودند. در بین دو باکتری گرم ­منفی، یرسینیا روکری از حساسیت بیشتری برخوردار بوده و غلظت­های مورد استفاده، به استثنای غلظت­های ۵/۲ و ۵ میکروگرم بر میلی­لیتر، دارای اثر مهار­کننده بر هر دو باکتری بودند. مطابق نتایج روش رقیق­سازی، برای باکتری­های مورد مطالعه، دامنه MIC بین ۵۰۰-۵۰ و MBC بین ۵۰۰-۱۰۰ میکروگرم بر میلی­لیتر بود. ضمن اینکه کمترینMIC برای لیستریا مونوسیتوژنز و بیشترین MBC برای استرپتوکوکوس ­اینیه­ایی ثبت شد. از این تحقیق می­توان نتیجه گرفت که اولا فیکوسیانین خالص دارای فعالیت آنتی­اکسیدانی و ضد باکتریایی است؛ دوما نانو ریزپوشانی این رنگدانه با پوشش ترکیبی مالتودکسترین-کازئینات سدیم موجب ارتقای این خواص و ثبات آن­ها در طول دوره نگهداری می­­گردد.
 

---

اسپیرولینا پلاتنسیس به دلیل دارا بودن رنگدانه_­­های طبیعی با ویژگی­های عملکردی خاص در صنایع مختلف، توجه ویژه­ای را به خود  جلب کرده است. در این پژوهش تاثیر پارامترهای ویتامین ب ۱۲ (۵/۰ تا ۵/۱ میکروگرم در لیتر)، عصاره ضایعات خرما به عنوان منبع کربن (۱ تا ۵/۱ گرم در لیتر گلوکز) و اوره به عنوان منبع نیتروژن (۵۰ تا ۱۵۰ میلی گرم در لیتر) نیز به روش خوراک دهی نیمه مداوم در شرایط کشت غوطه­وری بهینه­سازی شد و میزان تولید اسپیرولینا پلاتنسیس و رنگدانه­های فیکوسیانین، آلوفیکوسیانین،کاروتنوئید و کلروفیل در سطح اطمینان ۹۵% مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که اضافه کردن اوره و عصاره ضایعات خرما باعث افزایش میزان تولید زیست­توده و رنگدانه­های فیکوسیانین، آلوفیکوسیانین، کاروتنوئید وکلروفیل می‌شود. نتایج حاصل از تاثیر ویتامین ب۱۲ نشان داد که این ویتامین در غلظت کم تاثیر مثبت بر تولید اسپیرولینا و رنگدانه های فیکوسیانین، آلوفیکوسیانین، کاروتنوئید و کلروفیل دارد. علاوه‌بر این مشاهده شد که برهمکنش اوره- ضایعات خرما و ویتامین ب۱۲ در غلظت مناسب، تاثیر، افزاینده بر میزان تولید اسپیرولینا و رنگدانه­های فیکوسیانین، آلوفیکوسیانین ، کاروتنوئید و کلروفیل دارد. همچنین استفاده از عصاره ضایعات خرما با ویتامین ب۱۲ باید به صورت بهینه در ارتباط با یکدیگر استفاده شود تا بیشترین بهره­وری تولید زیست­توده و رنگدانه های فیکوسیانین، آلوفیکوسیانین، کاروتنوئید و کلروفیل حاصل شود. درشرایط  بهینه کشت در محدوده ویتامین ب ۱۲، ۵/۰ میکروگرم در لیتر، عصاره ضایعات خرما، ۵/۱ گرم در لیتر گلوکز، اوره، ۱۵۰ میلی­گرم در لیتر میزان بیومس، فیکوسیانین، آلوفیکوسیانین، کاروتنوئید و کلروفیل به ترتیب  ۲۰۳ (g/۱۰۰g)، ۱۲۸، ۴۲/۸ ، ۰۹/۴ و ۲/۷ میلی گرم در لیتر است. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت که وجود ویتامین ب ۱۲ به همراه استفاده از ضایعات خرما شرایط میکسوتروفی را در رشد اسپیرولینا پیلاتنسیس ایجاد می کند که منجر به افزایش تولید زیست توده و رنگدانه­های حاصل می شود.
 

---

اسپیرولینا پلاتنسیس بدلیل دارای بودن مواد مغذی و ویژگی های مربوط به بهبود سلامتی، کاربردهای زیادی در کشاورزی، صنایع غذایی، دارویی، و لوازم آرایشی دارد. بنابراین، استخراج ترکیبات زیست فعال آن هنوز یک چالش است. هدف از مطالعه حاضر، استخراج ترکیبات فنولی با استفاده از دو روش اولتراسوند و خیساندن و بررسی تاثیر روش های استخراج و غلظت عصاره بدست آمده از ریزجلبک اسپیرولینا پلاتنسیس بر محتوی فنول کل و فعالیت آنتی اکسیدانی بود. عصاره جلبک اسپیرولینا به دو روش خیساندن و اولتراسونیک در ۳ حلال الکل (اتانول۹۶%) آب-الکل (اتانول۵۰%) و آب (اتانول۰%) اندازه گیری شد. سپس میزان فنول ها, فلاونوئید کل, آنتوسیانین ها, میزان مهار رادیکال آزاد DPPH و میزان کلروفیلa و کاروتنوئید آن محاسبه شد. بالاترین مقادیر فنول کل در تیمار (اتانول ۹۶%-خیساندن) و فلاونوئید، آنتوسیانین در تیمار ((اتانول ۹۶%-اولتراسوند)، مشاهده شد. در نتیجه استخراج حلال با استفاده از اوتراسوند استخراج ترکیبات فراسودمند را افزایش داده و منجر به فعالیت آنتی اکسیدانی بالاتر می شود.
 

---

اسپیرولینا(Spirulina) نام کلی ریزجلبک‌های رشته‌ای، چندسلولی و سبز آبی می‌باشد که دو جنس Arthrospira و spirulina  اسپیرولینا های مهم خوراکی هستند. این جلبک رایج‌ترین و پرمصرف‌ترین جنس است که در زمینه‌های متعددی به ویژه صنایع غذایی و پزشکی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل شیمیایی ریزجلبک اسپیرولینا نشان می‌دهد که منبع بسیار خوبی از برخی مواد مغذی درشت و ریز مغذی است. اسپیرولینا سرشار از پروتئین، ویتامین‌ها، اسیدهای آمینه ضروری، مواد معدنی و اسیدهای چرب ضروری می باشد که برای سلامتی حائز اهمیت هستند. پوشش سلولی اسپیرولینا از غشا نازک هیدروکربنی است که خیلی سریع توسط شیره معده هضم می‌شود، به همین دلیل اسپیرولینا کاملاً قابل هضم است و از غنی‌ترین منابع غذایی قابل دسترس نیز می‌باشد. با افزودن اسپیرولینا به جای پایدارکننده خواص تغذیه‌ای محصولات لبنی بهتر می‌شود و بافت و ظاهر و رنگ بهتری نسبت به اول خواهند داشت زیرا اسپیرولینا قابلیت استفاده به عنوان پایدارکننده را دارد. اضافه کردن ۱ تا ۵/۱ درصد پودر اسپیرولینا به محصولات لبنی مانند پنیر باعث کاهش آب و رطوبت در آن می‌شود که این سبب نرم‌تر شدن آن خواهد شد و ارتباط مستقیم با افزایش عمر نگهداری آن دارد. صنایع لبنی از صنایع بسیار آلاینده محسوب می‌شود که حاوی محتوای بالای عناصری مانند فسفر، نیتروژن و کربن و... می باشد که ریزجلبک‌ها برای حذف کامل آلاینده‌هایی مانند فسفر و نیتروژن و... شناخته می‌شوند که جلبک سبز آبی اسپیرولینا توانایی استفاده از مواد مغذی فاضلاب صنایع لبنی و کاهش بار آلی  را تا غلظت‌های پایین‌تر دارند تا آب تصفیه شده قابل استفاده مجدد باشد. به طور کلی افزودن اسپیرولینا باعث افزایش خواص تغذیه‌ای و بهبود ویژگی‌های فیزیکی خواهد شد و در صنایع مختلف مخصوصاً صنایع لبنی هم کارایی و مزایای متعددی می‌تواند ایجاد کند.

---