---

تأثیر استرس بر رشد، میزان کورتیزول بدن و عملکرد تولیدمثل ۹۰ عدد ماهی ماده گوپی (Poecilia reticulata) نابالغ (۰/۰۳ ± ۰/۲۹ گرم) در ۳ تیمار و ۳ تکرار به مدت ۳۰ روز بررسی گردید. تیمارها شامل گروه شاهد (بدون دستکاری)، استرس دستکاری (نگهداری روزانه در تور به مدت ۲ دقیقه) و ماهیان تغذیه شده با کورتیزول (۵۰۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم غذا) بود. پس از این مدت، به هر کدام از تیمارها به تعداد ماهیان ماده باقی مانده، مولدین نر برای جفت‌گیری و القای تولیدمثل اضافه شد. طبق نتایج حاصل، اختلاف معناداری در شاخص رشد بین تیمارها مشاهده نشد. میزان تلفات و غلظت کورتیزول در دو تیمار استرس دستکاری و تغذیه شده با کورتیزول به‌طور معناداری از گروه شاهد بالاتر بودند (۰/۰۰۱=p). تعداد جنین‌های شمارش شده نیز دارای اختلاف معناداری با یکدیگر بودند، به‌طوری‌که حداقل و حداکثر مقدار آن به‌ترتیب در تیمار تغذیه شده با کورتیزول و تیمار کنترل مشاهده گردید (۰/۰۰۰=p). بنابراین، چنین دستکاری‌هایی اثرهای منفی بر روی درصد بقا و عملکرد تولیدمثلی دارد و می‌تواند میزان کورتیزول کل بدن را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین اندازه‌گیری کورتیزول کل بدن می‌تواند معیار مناسبی برای ارزیابی وضعیت فیزیولوژیک ماهیان کوچک آزمایشگاهی محسوب شود.