---

تحقیق پیش رو با هدف بررسی سمیت نانو اکسید مس (CuO) و نانو اکسید روی (ZnO) در شرایط آزمایشگاهی بر روی برخی باکتری­ های بیماری­ زا در ماهیان پرورشی و همچنین زیست سنجی در قزل آلای رنگین کمان انجام شده است. بدین منظور، حساسیت برخی از آنها نسبت به نانوذرات اشاره شده به همراه یک آنتی بیوتیک مرجع (فلورفنیکل) از طریق روش نفوذ چاهی، و مقادیر حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC)/ حداقل غلظت باکتری کشی (MBC) آنها با تکنیک Microdilution تعیین شدند. از سویی دیگر، آزمایش­ سمیت کشنده به جهت محاسبه میانه غلظت کشنده (LC۵۰) بر روی تعدادی قزل ­آلای رنگین کمان (g ۶/۷ ± ۳/۵۵) به صورت ایستایی و در ۹۶ ساعت متوالی انجام شد. برای تجزیه و تحلیل آماری داده­ ها از تجزیه واریانس و رگرسیون پروبیت بهره گرفته شد. یافته ­ها حاکی از این بودند که نانوذرات اکسید مس و اکسید روی به ترتیب در رقت­ های بیشتر از µg/ml ۱۸/۰ و ۲۴/۰ توانستند که رشد Streptococcus iniae را به طور معنی­داری مهار نمایند یا آن را از بین ببرند. مقایسه مقادیر LC۵۰-۹۶h نانو اکسید روی (µg/l ۴/۱۰۷) با نانو اکسید مس (µg/l ۳/۱۰۲) نشان می­دهد که نانو اکسید مس از ظرفیت مسموم کنندگی بیشتری برخوردار است. بر اساس یافته ­های آزمایشگاهی، حساسیت باکتری­های S. iniae و Lactococcus garvieae به نانو اکسید روی تقریبا نزدیک به فلورفنیکل بوده است. ولی به نظر می­رسد که بکارگیری مستقیم غلظت موثر نانوذرات فلزی بر عوامل باکتریایی بیماری­ زا میت­واند سبب بروز مرگ و میر ناشی از مسمومیت در ماهی قزل­آلا شود.

---

هدف مطالعه حاضر جداسازی استروئیدها و اسیدهای چرب از کبد کوسه دم خالدار خلیج فارس Carcharhinus sorrah و ارزیابی فعالیت ضد قارچی آنها بود. عصاره‌گیری از کبد با متانول ۷۰% انجام شد و سپس فرکشن حاوی ترکیبات استروئیدی توسط ستون کروماتوگرافی با سیلیکاژل جداسازی گردید. شناسایی ترکیبات با کروماتوگرافی لایه نازک و کروماتوگرافی گازی همراه با طیف سنجی جرمی صورت گرفت. فعالیت ضد‌ قارچی استروئیدها و اسیدهای چرب با استفاده از روش رقت لوله‌ای به منظور تعیین حداقل غلظت مهار‌کنندگی و حداقل غلظت کشندگی بر قارچ Aspergillus fumigatus و مخمر Candida albicans  بررسی شد. تشخیص نمونه‌هایی از استروئیدها و اسیدهای چرب توسط کروماتوگرافی حضور این ترکیبات را در کبد کوسه ماهی مورد مطالعه تایید نمود. استروئیدهای شناسایی شده از کبد کوسه شامل ترکیباتی از Y-Sitosterol، Desmosterol و Squalene بودند که نتایج متفاوتی را در مهار رشد و کشتن سویه های قارچ و مخمر در غلظت‌های مختلفِ مورد آزمایش نشان دادند. اسکوالین و دسمسترول در کمترین غلظت، بیشترین اثر مهارکنندگی را بر قارچ نشان دادند ولی سیتسترول در کمترین غلظت بیشترین اثر را بر مخمر نشان داد. اسکوالین تنها بر قارچ اثر کشندگی نشان داد و در مجموع،  قارچ A. fumigatus در مقایسه با مخمر C. albicans نسبت به فعالیت ضد میکروبی ترکیبات کبد حساسیت بیشتری نشان داد. در ﺟﻤﻊﺑﻨﺪی ﻧﻬﺎیﯽ، نتایج امیدوارکننده ای در ﻣﻮرد فعالیت ﺿﺪ ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ ترکیبات چربی اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه از کبد کوسه دم خالدار خلیج فارس حاصل شد که بیانگر اهمیت بررسی بیشتر این ترکیبات طبیعی ﺑﺮای ﺳﻨﺘﺰ زیست داروها از جانوران دریایی می باشد.
 

---

چکیده  هدف ازانجام این پژوهش بررسی اثرضدباکتریایی عصاره آبی دانه کرچک (دوواریته مشهد واصفهان) روی باکتری های استافیلوکوکوس اورئوسATCC۲۵۹۲۳،  اشرشیاکلی ATCC۲۵۹۲۲ و لیستریااینوکوآATCC۳۳۰۹۰ به عنوان پاتوژن های شاخص غذایی می باشد. حساسیت این ریزسازواره ها به عصاره های کرچک به روش انتشار دیسک و کمترین غلظت بازدارندگی(MIC) و کشندگی (MBC) به روش براث میکرودایلوشن مورد بررسی قرار گرفت. در روش آزمون انتشار دیسک، باکتری های گرم مثبت استافیلوکوکوس اورئوس و لیستریا اینوکوآ مقاومترین و اشرشیاکلی حساس ترین باکتری تعیین شد. ازآنتی بیوتیک های اریترومایسین، جنتامایسین، کلرامفنیکل به عنوان کنترل مثبت روی لیستریااینوکوآ، استافیلوکوکوس اورئوس، اشرشیاکلی به ترتیب استفاده شد و اثر بازدارندگی این آنتی بیوتیک ها با عصاره های مورد آزمون مقایسه گردیدکه قطر هاله آنها mm ۱۲، mm۲۲، mm۳۰ بود. براساس رقت های تهیه شده در آزمایش، محدوده کمترین غلظت بازدارندگی عصاره آبی کرچک واریته مشهد برای لیستریااینوکوآ، استافیلوکوکوس اورئوسو اشرشیاکلی بین mg/ml ۱۶۰-۴۰ و محدوده عصاره آبی دانه کرچک واریته اصفهان روی لیستریا اینوکوآبین mg/ml۴۰-۲۰ و برایاستافیلوکوکوس اورئوس بین mg/ml ۸۰-۴۰ و روی اشرشیاکلی بینmg/ml۸۰-۲۰ محاسبه شد. درآزمون کمترین غلظت کشندگی، عصاره های آبی دانه کرچک واریته مشهد و اصفهان در غلظت mg/ml۱۶۰موجب غیر فعال شدن باکتری ها شدند. نتایج نشان داد که عصاره های آبی دانه کرچک واریته مشهد و اصفهان هر دو دارای ویژگی ضد باکتریایی قوی بوده اما عصاره آبی دانه کرچک واریته اصفهان ویژگی بازدارندگی قوی تری نسبت به عصاره آبی دانه کرچک واریته  مشهد از خود نشان داد. همچنین عصاره این دو واریته از لحاظ ویژگی ضد باکتریایی می تواند با آنتی بیوتیک اریترومایسین برابری کند.  

---

در این پژوهش استخراج عصاره از برگ نوروزک با دو روش استخراج متداول با حلال (دمای استخراج ۷۰ ؛ ۸۰ و ۹۰ درجه سانتی­گراد، زمان استخراج ۳۰، ۷۵ و ۱۲۰ دقیقه و نسبت حلال آب به اتانول  ۵۰ به ۵۰، ۶۰ به ۴۰ و ۷۰ به ۳۰) و استخراج با سیال فوق داغ  (دمای استخراج ۱۳۰، ۱۴۵ و ۱۶۰ درجه سانتی­گراد، زمان استخراج ۱۰ ، ۲۰ و۳۰ دقیقه و نسبت حلال آب به اتانول  ۶۰ به ۴۰، ۸۰ به ۲۰ و ۱۰۰ به ۰)  انجام شد و قدرت ضدمیکروبی عصاره‌های استخراج شده روی چند میکروارگانیسم شاخص در مواد غذایی  با روش تعیین حداقل غلظت بازدارندگی رشد و حداقل غلظت کشندگی میکروارگانیسم­ها ارزیابی گردید. نتایج نشان داد در هر دو روش استخراج، کمترین غلظت جهت جلوگیری از رشد اکثر میکروارگانیسم­های مورد آزمون ۵/۰ میلی­گرم بر میلی­لیتر بود؛ این در حالی است که حداقل غلظت کشندگی، بسته به نوع میکروارگانیسم بین ۵ تا ۵۰۰ میلی­گرم بر میلی­لیتر متغیر بود. در روش استخراج متداول با حلال، تیمار شامل دمای ۸۰ درجه سانتی­گراد، زمان ۷۵ دقیقه و نسبت مساوی از دو حلال و در روش استخراج با سیال فوق داغ تیمار شامل دمای ۱۶۰ درجه سانتی­گراد، زمان ۲۰ دقیقه و نسبت حلال آب به اتانول ۸۰ به ۲۰، بیشترین خاصیت ضدمیکروبی را نشان دادند. با توجه به نتایج بدست آمده می­توان اظهار نمود نوع روش استخراج عصاره ترکیبات گیاهی، تأثیر بسزایی در مهار یا جلوگیری از رشد میکروارگانیسم­های عامل فساد یا بیماری در مواد غذایی داشته و در صورت بهینه­یابی هر یک از روش­های استخراج ، می­توان از عصاره حاصل بیشترین استفاده را جهت افزایش زمان ماندگاری مواد غذایی بکار برد.
 

---

بیماری های گیاهی باعث آسیب شدید به محصولات کشاورزی شده و باید به طور موثری مدیریت شوند. اهمیت اقتصادی بیماری‌های گیاهی و فقدان اقدامات موثر کنترل آن به تحقیقات جدید در این زمینه منجر شده است. فن‌آوری نانو یکی از روشهای جدید برای کنترل بیماری است. هدف از این مطالعه بررسی اثر ضد باکتریایی نانو ذرات مس و آهن ضد گونه زانتاموناس کمپستریس و همچنین مطالعه اثرات نانوذرات در بیان ژن بیماری‌زا hrpE بود. نانوذرات آهن و مس صفر ظرفیتی توسط روش احیا شیمیایی سنتز شدند. غلظت‌های مختلف نانوذرات آهن و مس در محیط کشت جامد باکتری مورد استفاده قرار گرفتند و حداقل غلظت مهاری(MIC) و حداقل غلظت کشندگی(MBC) با استفاده از روش‌های شمارش کلنی و چگالی نوری تعیین شدند. اثر نانوذرات بر بیان ژن بیماری زا hrpE با استفاده از Real Time PCR بررسی شد. زانتاموناس کمپستریس در معرض نانوذره صفر ظرفیتی آهن نشان داد که با افزایش غلظت نانو آهن نرخ رشد افزایش یافته بود. اما درصد رشد باکتری زانتاموناس کمپستریس با افزایش غلظت نانو مس کاهش یافت. میزان بیان ژن بیماری‌زا hrpE در مس و آهن به ترتیب ۹ و ۳ برابر افزایش یافته بود. نانوذرات مس و آهن اثرات مختلفی بر رشد باکتری زانتاموناس نشان دادند.
 

---

         اگرچه در حال حاضر اغلب از نگهدارنده‎های ضد‌قارچی شیمیای در فراورده‌های غذایی مختلف استفاده می شود، ولی استفاده از این مواد به دلیل اثرهای مضر آن‌ها بر سلامت انسان و محیط زیست محدود شده است. درسال‌های اخیر پژوهشگران به دنبال جایگزین کردن این ترکیب‌های شیمیایی با مواد طبیعی و کم خطر می‌باشند. در این راستا استفاده از اسانس گیاهان دارویی به دلیل عوارض جانبی کمتر می‌تواند جایگزین مناسبی محسوب شود. لذا در پژوهش حاضر پس از تهیه گیاه بادرشبو از مزارع روستای گلمرز واقع در نزدیکی شهرستان ارومیه و خشک کردن آن، اسانس‌گیری از گیاه بادرشبو به وسیله دستگاه کلونجر انجام شد و اثر ضدقارچی اسانس بادرشبو بر تعدادی از سویه‌های مهم قارچی با روش‌های انتشار در دیسک، انتشار در چاهک، حداقل غلظت بازدارندگی، حداقل غلظت کشندگی و بر‌همکنش اسانس بادرشبو با آنتی‌بیوتیک نیستاتین انجام شد. نتایج آزمایش‌های انتشار در دیسک و انتشار در چاهک نشان داد که اسانس بادرشبو تاثیر ضد‌قارچی قابل توجهی بر همه سویه‌های قارچی مورد مطالعه داشت. نتایج حداقل غلظت مهارکنندگی اسانس برای سویه‌های ساکارومایسس سرویزیه ،کاندیدا آلبیکانس، آسپرژیلوس نایجر، فوزاریوم سولانی و پنی‌سیلیوم اکسپنسوم به ترتیب ۸، ۱۶، ۲، ۸ و ۴ میلی‌گرم بر میلی‌لیتر بود. حداقل غلظت کشندگی برای سویه‌های مذکور به ترتیب۳۲، ۶۴، ۸، ۱۶ و ۳۲ میلی‌گرم بر میلی‌لیتر بود. همچنین نتایج حاصل از برهمکنش اسانس بادرشبو با آنتی‌بیوتیک ‌نیستاتین نیز حاکی از تاثیر هم‌افزایی اسانس مذکور با آنتی بیوتیک مورد آزمایش بود. با توجه به اثر قابل ملاحظه ضدقارچی مشاهده شده برای اسانس بادرشبو در پژوهش حاضر، می‌توان از آن در صنایع غذایی و دارویی استفاده کرد.