---

مهمترین دغدغه در حمل و نقل ماهیان حداقل  کردن استرس ایجاد شده طی زمان حمل و نقل می­باشد. در این مطالعه تأثیر استفاده از زئولیت و اسانس گل میخک در شرایط حمل و نقل بر بازماندگی و استرس قزل ­آلای رنگین کمان O. mykiss)) بررسی شد. برای این  منظور، ۴ تیمار (هر تیمار، ۳ تکرار) شامل شاهد، اسانس گل میخک (mg/L۲۵)، زئولیت (g/L۱۴) و تیمار اسانس گل میخک (mg/l۲۵) + زئولیت (g/L۱۴) درنظر گرفته شد. ۱۵۶ قطعه ماهی قزل ­آلای رنگین ­کمان با میانگین وزن ۴/۴ ± ۸۰ با تراکم ۱۳۰ کیلوگرم در مترمکعب به صورت تصادفی ذخیره­سازی شدند. در زمانهای صفر، ۶، ۱۲ و ۱۸ ساعت پس از شروع حمل و نقل، درصد بازماندگی، میزان کورتیزول و گلوکز خون (شاخص­های استرس) بررسی و اندازه­ گیری شدند. در پایان، کمترین درصد بازماندگی در تیمار شاهد مشاهده شد که با سایر تیمارها تفاوت معنادار داشت (۰۵/۰ >P ). در میزان کورتیزول و گلوکز خون در زمانهای صفر، ۶ و ۱۲ ساعت در بین تیمارهای مختلف اختلاف معناداری مشاهده نشد (۰۵/۰ <P )، در حالی که در زمان ۱۸ ساعت، بیشترین میزان کورتیزول و گلوکز خون در تیمار شاهد مشاهده شد (۰۵/۰ >P ). جمعبندی تحقیق نشان داد که استفاده از اسانس گل میخک و زئولیت در حمل و نقل بلند مدت (بیش از ۱۲ ساعت) قزل ­آلای رنگین ­کمان، با جلوگیری از افزایش کورتیزول و گلوکز خون، منجر به کاهش استرس و در نهایت تلفات ماهیان طی دوره حمل و نقل می ­شود.

---

      کاهش مصرف سوخت​های فسیلی کلید اصلی تلاش برای ارتقای توسعه پایدار است. بخش حمل و نقل از مهم​ترین بخش‎های مصرف​کننده سوخت می​باشد. برای کاهش مصرف سوخت در بخش حمل و نقل باید جهت تغییر در فرم شهر اقدام نمود. ضرورت این امر با افزایش جمعیت شهرها و به تبع آن رشد پراکنده شهری، بیشتر احساس می​شود. با فاصله گرفتن از مرکز شهر و نبود سیستم حمل و نقل عمومی مناسب، استفاده ساکنین از اتومبیل شخصی بیشتر می​شود. این امر نه تنها موجب افزایش مصرف سوخت می شود، ‌بلکه تولید گازهای گلخانه ای، ‌آلودگی صوتی و تراکم ترافیکی را به دنبال دارد.       تحقیق حاضر به دنبال تبیین نقش عوامل موثر در کاهش مصرف سوخت خانوارها در بخش حمل و نقل است. برای این امر، تئوری​های مطرح در زمینه فرم شهری، از جمله شهر فشرده، توسعه نوسنتی و توسعه حمل و نقل عمومی​گرا و مطالعات صورت گرفته در سایر کشورها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته​اند. یافته​های تحقیق بیانگر آن است که علاوه بر متغیرهای کالبدی و فرم شهری، ویژگی​های اقتصادی- اجتماعی خانوارها نیز در میزان استفاده از اتومبیل و مصرف سوخت موثر است. نتیجه این تحقیق در قالب یک مدل مفهومی پیشنهادی ، که نشان​دهنده نقش عوامل موثر فرم شهری و اقتصادی- اجتماعی بر مصرف سوخت در بخش حمل و نقل می​باشد ارائه شده است. این مدل مفهومی می​تواند بستر و زمینه​ای برای پژوهش​های آتی و آزمون​های تجربی در زمینه مصرف سوخت در مناطق کلانشهری کشور باشد.

---

- حمل و نقل یکی از مهمترین ارکان رشد اقتصادی و توسعه محسوب می‌شود و در ایران نیز به‌دلیل شرایط جغرافیایی، اقتصادی و همچنین انعطاف‌پذیری حمل و نقل جاده‌ای و وجود زیرساختهای کافی، حمل و نقل جاده‌ای از جایگاه و اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. وسایل نقلیه یکی از ارکان حمل و نقل جاده‌ای به‌شمار می‌روند، ازاین‌رو ظرفیت‌سنجی ناوگان یا وسایل نقلیه حمل و نقل جاده‌ای، از عوامل اساسی مورد استفاده در برنامه‌ریزی حمل و نقل است. در این تحقیق مدلی ریاضی برای تعیین میزان نیاز به انواع وسایل نقلیه در استانهای مختلف کشور ارائه شده است. از آنجاکه برنامه ظرفیت‌سنجی با درنظر گرفتن چندین معیار مدنظر بوده، از روش برنامه‌ریزی آرمانی در مدلسازی استفاده شده است. به‌دلیل طبیعت مسأله، متغیرهای صفر و یک به مدل وارد شده که این ـ به‌نوبه خود ـ مدل را به‌صورت نوعی مسأله برنامه‌ریزی غیرخطی عدد صحیح مخلوط تبدیل کرده است. ازآنجاکه حل این‌گونه مسائل به‌ویژه برای اندازه‌های بزرگ با مشکلاتی همراه است، با توجه به ساختار مسأله، روشی ابتکاری ارائه شده که مسأله غیرخطی را به یک مسأله ‌خطی تبدیل می‌کند. سپس با استفاده از اطلاعات برنامه‌ریزی حمل و نقل، مدل ارائه‌ شده با نرم‌افزار GAMS حل شده و نیاز کشور در استانهای مختلف به انواع وسایل نقلیه بررسی شده است. علاوه بر این، نیاز به انواع وسایل نقلیه در حالتهای

---

فرآورده‌های نفتی با ارزش‌ترین کالای صادراتی کشور محسوب می‌شود. مقدار مصرف داخلی کشور از تولید نفت خام حدود ۳۰ درصد می‌باشد . این امر برای کشوری همچون ایران که به شدت متکی به درآمدهای نفتی است بسیار اهمیت دارد. یکی از مصرف کنندگان عمده سوخت در کشور بخش حمل و نقل می‌باشد. هدف اصلی این مقاله اندازه‌گیری و تخمین بهره‌وری سوخت در بخش حمل و نقل زمینی کشور با استفاده از آمارهای موجود طی سالهای ۸۲-۱۳۵۰ می‌باشد. در برآورد بهره‌وری سوخت در بخش حمل و نقل زمینی از داده‌های سری زمانی استفاده شده است و موضوع پایایی و هم انباشتگی متغیرها مد نظر قرار گرفته و بررسی شده است. در این مرحله ابتدا، مرتبه جمعی بودن متغیرهای الگو و سپس ساختار الگو و تعداد وقفه‌های بهینه ، مشخص می‌شوند. در گام بعدی، تعداد بردارهای هم انباشتگی الگو تعیین شده و در نهایت، با اعمال قیود مورد نظر، تابع بهره وری سوخت در بخش حمل و نقل زمینی برآورد می‌شود.

---

 در این مقاله، حمل چند گروه از مواد خطرناک در شبکه ای از راه ها با مبدأ و مقصد متفاوت و تقاضای معین بررسی شده است. نخست، شاخص ریسک با مؤلفه های جمعیت، محیط زیست و ابنیه مسیر، طراحی و ریسک در هر مسیر محاسبه شد. در مسیریابی هم به ریسک در کل شبکه و هم به ریسک در مسیر توجه شده است تا عدالت در توزیع ریسک برقرار باشد. بنابراین مدل اصلی پیشنهادی این پژوهش یک مدل خطی دوسطحی با توجه تنها به مقوله ایمنی است. سپس با توجه به اهمیت اقتصادی بودن مسیر های به دست آمده، با تلفیق جواب مدل ایمنی در مدلی دیگر، مسیرهایی ایمن و اقتصادی برای حمل مواد خطرناک پیشنهاد شده است. در نهایت نتایج دو مدل مقایسه شده است. از نتایج این پژوهش می توان در جلوگیری از حوادث حمل مواد خطرناک و مدیریت ناوگان ترابری این مواد بهره گرفت.

---

چکیده کنوانسیون ورشو ۱۹۲۹ و مونترال ۱۹۹۹ درخصوص حمل و نقل هوایی در کلیه پروازهای بین‌المللی و پروازهای داخلی اکثر کشورهای جهان اجرا می‌‌گردند. مطابق ماده ۱۷ کنوانسیون ورشو، که کنوانسیون مونترال هم تغییر مهمی در آن به وجود نیاورده، «متصدی حمل مسؤول خسارات وارد در صورت فوت یا جرح یا هرگونه صدمه بدنی مسافر خواهد بود، مشروط بر این‌‌که حادثه موجب فوت یا صدمه بدنی در داخل هواپیما یا حین عملیات سوار یا پیاده شدن رخ داده باشد». منظور از «حادثه»، «داخل هواپیما» و «حین عملیات سوار یا پیاده شدن» در این ماده چیست؟ این مقاله با توجه به کنوانسیون‌های‌‌ ورشو و مونترال و رویه قضایی دادگاه‌های مختلف، این عبارات را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌‌دهد.

---

در این مقاله با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی و با در نظر گرفتن شاخص های اقتصادی و اجتماعی، تقاضای انرژی بخش حمل و نقل کشور در سال های ۱۳۸۶ تا ۱۴۰۰ پیش بینی شده است. از شبکه های عصبی رو به جلو با ناظر برای پیش بینی و از الگوریتم پس انتشار برای آموزش شبکه ها استفاده شده است. برای بررسی تأثیر شاخص های اقتصادی و اجتماعی بر تقاضای انرژی بخش حمل و نقل، داده های مربوط به تولید ناخالص داخلی، جمعیت و تعداد خودرو طی سال های ۱۳۴۷ تا ۱۳۸۵ به کار گرفته شده است. نتایج حاصل از پیش بینی با این روش در مقایسه با روش رگرسیون چندمتغیره، نشان دهنده خطای به مراتب کمتری است،؛ به طوری که درصد میانگین قدرمطلق خطا ۶% کاهش یافت. / ۱۵ % به ۰۵ / از ۵۲

---

چکیده حرکت به سمت سیستم های اطلاعات جغرافیایی مکانمند- زمانمند از برجسته¬ترین پژوهش ها در زمینه سیستم های اطلاعات جغرافیایی است. در این سیستم ها تغییرات مکانی و زمانی بر روی داده ها، هم زمان با وقوع، باید به نحوی در سیستم منعکس و بر روی مدل های مربوط اعمال شود. یکی از راه های به دست آوردن تغییرات، استفاده از روش های تعیین موقعیت متحرک است. اما انتخاب روش تعیین موقعیت مناسب، تابع عوامل مؤثرِ بی شماری است که در نظر نگرفتن هرکدام از آن ها موجب محدود شدن استفاده از سیستم و در نهایت ضعف اجرایی آن خواهد شد. در این تحقیق روش های تعیین موقعیت متحرک ارزیابی شده است و از این میان، تعدادی که قابلیت اجرایی در کشور داشته و متداول اند، جهت انتخاب دقیق تر مورد بحث قرار گرفته اند. پس از آن مناسب ترین روش تعیین موقعیت در ایران معرّفی شده و براساس آن، یک سیستم اطلاعات جغرافیایی مکانمند- زمانمند نمونه طراحی و اجرا شده است. این سیستم به طور کامل از سوی مؤلفان طراحی و اجرا شده و دارای قابلیت های ویرایشی، تناظریابی نقشه ای و تجزیه و تحلیل مسیریابی مکانمند- زمانمند براساس کمترین فاصله و زمان دسترسی ممکن بین دو نقطه است.

---

چکیده آمار جهانی نشان می دهد در دهه های اخیر، روند روبه گسترشی از سکونت جمعیت در نواحی شهری در حال جریان است. وجود ایستگاه های مترو به عنوان میدان جاذبه ای عمل می کند که به رشد انواع کاربری ها در محدوده پیرامون و حوزه نفوذ ایستگاه ها منجر می شود. به دلیل نبود برنامه ریزی، این رشد به آشفتگی محیطی و نداشتن کارایی بهینه انواع کاربری ها جهت ارائه خدمات می انجامد. رویکرد اساسی برای سامان دهی کاربری زمین ها، رویکرد توسعه حمل ونقل محور است. بدنه اصلی این رویکرد از خطوط حمل ونقل تشکیل شده است که بر جابه جایی جمعیت و خدمات تأثیر زیادی دارد. در امتداد این مسیر کاربری های مسکونی و تجاری با تراکم های بالا قرار می گیرد. هدف این پژوهش، برنامه ریزی کاربری زمین ها با رویکرد توسعه حمل ونقل محور است. بنابراین، پس از بررسی رویکردهای تلفیق کاربری زمین ها و حمل و نقل شهری، با استفاده از نرم افزار GIS اطلاعات مربوط به نحوه استفاده از زمین ها، استخراج و تحلیل شده است. بر این مبنا و بر اساس مدل تصمیم گیری MCDM و بررسی سه متغیر و ده معیار اثرگذار در چهار سطح، نتایج نشان می دهد معیار ارتقای حمل ونقل عمومی و زیرمعیارهای افزایش فضای سبز و افزایش بهره اقتصادی به عنوان اولویت های برگزیده، انتخاب و بر اساس آن برنامه ریزی کاربری زمین ارائه شده است.

---

چکیده بخش ششم از مبحث پنجم کنوانسیون بیع بین المللی کالا که به آثار بیع می¬پردازد زیر عنوان حفظ و نگهداری کالا حاوی ماده¬ای است که به بازفروش مبیع در صورت تخلف بایع یا مشتری نظر دارد. در حقوق ایران به صراحت نمی¬توان موادی یافت که متضمن اختیاری مشابه ماده ۸۸ کنوانسیون مبنی بر بازفروش مبیع باشد. با وجود این، بررسی حقوق ایران در رابطه با امکان بازفروش مبیع از لحاظ علمی درخور توجه است. از این رو، دو نهاد خیار تأخیر ثمن و تقاص در حقوق مدنی و فقه در کنار اختیار متصدی حمل و نقل کالا در فروش مال التجاره قابل بررسی و مقایسه با بازفروش مبیع در کنوانسیون بیع بین المللی است که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است. به عقیده نگارنده، امکان بازفروش مبیع در حقوق کنوانسیون ریشه¬ در تلاش نگهدارنده کالا برای تعیین تکلیف کالایی که در تصرف دارد یا جلوگیری از بروز هزینه¬های بیش تر است. جلوه¬هایی از این هدف و منشأ را می¬توان در مقررات حقوق موضوعه و فقه یافت.

---

چکیده درخصوص خسارت وارد به مسافر ویا گیرنده کالا، در حمل و نقل هوایی، وی باید فوراً پس از کشف خسارت، ظرف مهلت های معین در کنوانسیون ها، موضوع را به اطلاع متصدی حمل برساند. کوتاهی در انجام این مقرره، حق اقامه دعوا علیه متصدی را از میان خواهد برد. این مقاله قصد دارد شخص مستحق اعتراض و نحوه مطلع ساختن متصدی امر در موارد مختلف از جمله خسارت کلی، خسارت جزئی، فقدان کالا و تأخیر در رساندن کالا و نیز رعایت مهلت های قراردادی را بررسی کند. این مقاله در پایان، مواردی را که متضرر از مطلع ساختن متصدی معاف است نیز بررسی خواهد کرد.

---

حمل­و­نقل هوایی از کسب­و­کارهای اصلی در صنعت گردشگری به حساب می آید و تجربه کشورهای مختلف نشان می دهد که تحول آن تأثیر عمده­ای بر توسعه گردشگری داشته است. یکی از مهم ترین عوامل موثر در تحول حمل­و­نقل هوایی داخلی اجرای سیاست های آزادسازی بوده که خود ریشه در نظریه­های طرفدار اقتصاد آزاد دارد. آزادسازی حمل­و­نقل هوایی داخلی از اواخر دهه ۱۹۷۰ آغاز شد و از طریق برداشتن محدودیت ها موجبات رشد و توسعه حمل­و­نقل هوایی را فراهم آورد. در این مطالعه با استفاده از روش طولی-تطبیقی به بررسی تأثیر آزادسازی حمل­و­نقل هوایی داخلی بر توسعه گردشگری داخلی پرداخته شده است. بدین منظور روند آزادسازی حمل­و­نقل هوایی داخلی کشورهای ایران با هند و همچنین توسعه حمل­و­نقل هوایی و گردشگری داخلی این کشورها مورد مقایسه قرار گرفته است. یافته­ها نشان می دهد که آزادسازی حمل­و­نقل هوایی داخلی در هند با کمک به حرکت در مسیر توسعه حمل­و­نقل هوایی داخلی در این کشور سبب شده تا گردشگری داخلی هند بتواند از افزایش آمد و شدها در جهت توسعه خود بهره­برداری نماید. در سوی دیگر عدم پیروی از الگوهای آزادسازی حمل­و­نقل هوایی داخلی در ایران موجب گردیده تا در عمل صنعت گردشگری در سطح داخلی نتواند از حمل­و­نقل هوایی در جهت توسعه خود استفاده نماید.  

---

                                                        چکیده فروش اضطراری تکلیفی است که بر یک طرف قرارداد که کالای طرف دیگر را در اختیار دارد تحمیل می‌شود و براساس آن در صورت به وجود آمدن وضعیت فوق‌العاده مثل فساد کالا، وی مکلف به فروش کالای طرف دیگر است. این نهاد هم در کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا۱۹۸۰وین و هم در نظام حقوقی ایران به رسمیت شناخته شده است؛ اما در حقوق ایران نویسندگان کم‌تر در مورد این موضوع به مطالعه و بررسی پرداخته‌اند. در این مقاله سعی بر این است تا با بررسی تطبیقی، این نهاد را مورد مطالعه و پژوهش قرار دهیم. به عقیده نگارندگان در صورت وجود شرایط لازم برای استفاده از فروش اضطراری، این نهاد قابلیت به‌کارگیری در عقود دیگر غیر از موارد مصرح در قانون را دارد و می‌توان از این نهاد به‌عنوان یک نهاد حمایتی در قراردادهای دیگری که کالای یک طرف به صورت غیرغاصبانه در اختیار طرف دیگر قرار دارد استفاده شود.                            
E-mail: Amirmoezi@gmail.com نویسنده مسؤول مقاله:                                                                  *

---

امروزه استفاده از خودروهای طویل مفصلی رو به افزایش است. از دلایل اصلی گرایش به این نوع خودروها می‌توان به استفاده از واحد‌های کشنده کمتر برای حمل دو یا چند تریلر اشاره نمود. به عبارت دیگر برای حمل مقدار بار یکسان، به جای استفاده از چند کشنده شبه‌تریلر، می‌توان از تعداد کمتری خودروی طویل مفصلی استفاده نمود.کاهش مصرف سوخت، تولید آلودگی و گاز‌های گلخانه‌ای کمتر و همچنین بکارگیری نیروی انسانی کمتر جهت هدایت خودرو برای حمل بار یکسان به نسبت خودروی مفصلی معمولی از دیگر مزایای استفاده از خودروهای طویل مفصلی می‌باشد. مشکل عمده این خودرو‌ها مانورپذیری ضعیف در سرعت پایین و عملکرد جانبی نامناسب در سرعت بالا می‌باشد، که موجب تصادف‌ها و خسارت‌های جانی و مالی می‌شود. بنابراین برای ارتقا ایمنی آن‌ها به یک سیستم کنترلی نیاز است، که عملکرد خودروهای طویل را بهبود بخشد و از ناپایداری آن‌ها جلوگیری نماید.در این پژوهش پس از استخراج و صحه گذاری مدل دینامیکی، از یک متد کنترلی جدید مبتنی بر ترکیب کنترل‌کننده‌های فعال حذف‌کننده اختلالات و مد لغزشی بازگشتی، به منظور تنظیم دینامیک سمتی خودروی طویل مفصلی استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان‌گر برتری این متد جدید نسبت به کنترل کننده‌های بهینه خطی و مد لغزشی می‌باشد.

---

رویکرد حمل و نقل پایدار در جست و جوی یافتن توازنی میان کیفیت های محیطی، اجتماعی و اقتصادی ( در زمان حال و آتی) است. هدف از این پژوهش بررسی و شناسایی عوامل موثر بر توسعه آتی حمل و نقل پایدار کلان شهر تهران در افق ۱۴۰۴ است. برای این منظور ۲۴ عامل تاثیر گذار بر حمل و نقل پایدار از سند چشم انداز ۱۴۰۴ کلان شهر تهران و طرح جامع کلان شهر تهران استخراج گردید. طی پرسشنامه ای میزان اهمیت هر کدام از عوامل تعیین شد و در نهایت ۱۸ عامل دارای اهمیت در ۵ بعد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی و کلان استخراج شدند. شناسایی عوامل تاثیرگذار و کلیدی موثر بر توسعه آینده حمل و نقل پایدار کلان شهر تهران با استفاده از روش تحلیل ساختاری و نرم افزار MicMac صورت گرفت. نتایج حاکی از آن است که عوامل کلیدی موثر بر توسعه حمل و نقل پایدار کلانشهر تهران شامل موارد زیر می شود: زیرساخت حمل و نقل، ساخت فشرده شهری، فرهنگ سازی، مدیریت سیستم حمل و نقل و فن آوری های نوین. نتایج نشان می دهد گسترش و توسعه زیرساخت های حمل و نقل کلانشهر تهران، وجود فناوری های نوین در سیستم

---

این مطالعه، به ارزیابی اثر نوع مالکیت بر صادرات در صنایع تولیدکننده وسایل حمل و نقل ایران پرداخته است. علاوه بر این، اثر متغیرهای رقابت پذیری، اندازه بنگاه، نرخ ارز حقیقی و هزینه­های تحقیق و توسعه نیز بر صادرات صنایع فوق، مورد بررسی قرار گرفته است. داده­های ترکیبی مورد نظر با توجه به طبقه­بندی استاندارد (ISIC) در کدهای ۴ رقمی مرتبط با صنایع تولیدکننده وسایل حمل و نقل ایران طی دوره ۱۳۹۳-۱۳۷۹ شکل یافته است. برای برآورد مدل اقتصادسنجی این مطالعه، تکنیک داده­های ترکیبی پویا و روش گشتاروهای تعمیم­یافته دو مرحله­ای (روش آرلانو و باند) استفاده شده است. نتایج حاصل از تخمین مدل، حاکی از اثر مثبت و معنادار مالکیت خصوصی، هزینه­های تحقیق و توسعه و رقابت پذیری بر شدت صادرات در صنایع تولیدکننده وسایل حمل و نقل ایران است. با توجه به اثر مثبت متغیر نسبت تعداد بنگاه­های خصوصی به کل بنگاه­ها بر صادرات صنایع فوق، فراهم کردن زمینۀ ورود برای سایر بنگاه­های خصوصی که قصد تولید و صادرات در صنایع تولیدکننده وسایل حمل و نقل  را دارند، می­تواند گامی بلند در جهت ارتقای تولید و تجارت خارجی در ایران باشد. علاوه بر این، نتایج نشان می­دهد که نرخ ارز حقیقی بر شدت صادرات صنایع مذکور، تأثیر معنی داری ندارد و بالا بودن نرخ تعرفه واردات وسایل حمل و نقل در ایران و بالا بودن قیمت نسبی این محصولات در مقایسه با قیمت­های جهانی، امکان صادرات محصولات تولیدی این صنایع را در ایران، محدود کرده است.

---

رشد سریع و روزافزون کانتینرها و نیاز به ذخیره‏سازی حجم انبوهی از آن‏ها در فضای نسبتاً کم در محوطه بندر، بر اهمیت پایانه‏های کانتینری افزوده است. این موضوع مباحث طراحی، برنامه‏ریزی و بهره‏برداری بهینه از تمامی بخش‏های پایانه را با توجه به تعدد عوامل اثرگذار و اندرکنش میان آن‏ها به‌عنوان یک چالش تحقیقاتی مهم مطرح نموده است. در این میان، محوطه ذخیره کانتینر که غیر از پایانه‏های بندری، در بندرهای خشک و سایر پایانه‏ها نیز کاربرد دارد روز‌به‌روز بیشتر موردتوجه قرارگرفته و نقش آن پررنگ‌تر شده است. هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی اندرکنش استفاده از تعداد مختلف تجهیزات و عملکرد محوطه ذخیره کانتینری است. بر این اساس، مقاله حاضر با شبیه‏سازی گسسته تمامی فعالیت‌های مرتبط با بهره‏برداری در داخل محوطه ذخیره، تعداد بهینه تجهیزات و چیدمان مناسب آن‌ها در محوطه را تحلیل نموده است. نتایج این تحقیق با توجه به مدل‌های ساخته‌شده بر اساس تغییر تعداد ترانستینرها و کشنده‌ها در محدوده عملکرد مجاز آن‌ها از کمترین تعداد ممکن تا بیشترین آن‌ها و با ثابت فرض کردن سایر پارامترها، بدست آمده‌ است که مربوط به شبیه‌سازی محوطه ذخیره سینا، واقع در بندر شهیدرجایی (بندرعباس، ایران) و با استفاده از نرم‌افزار اینترپرایز داینامیکس می‌باشد. بدین ترتیب امکان شناسایی چینش مناسب تجهیزات با در نظر گرفتن دو عامل مهم کنترل در پروژه یعنی زمان و هزینه برای محوطه مذکور فراهم گردیده است. با توجه به در دسترس نبودن برخی اطلاعات میدانی موردنیاز در شبیه‌سازی و همچنین پیچیده بودن عملیات ساخت مدل‌ها از فرضیاتی همچون یکسان درنظرگرفتن ویژگی بلوک‌های کانتینری و کانتینرها، مستطیل در نظر گرفتن زمین محوطه، انتخاب کوتاه‌ترین مسیر حرکتی در شبکه حمل‌ونقلی توسط تجهیزات و همچنین در نظر گرفتن برخی از توابع احتمالی در عملکرد تجهیزات محوطه و جریان بار ورودی به محوطه استفاده‌ شده است. استفاده از ابزار شبیه‌سازی ذکرشده در مطالعه موردی این تحقیق نشان می‌دهد که استفاده از استراتژی مناسب انتقال وظایف میان تجهیزات و نیز تخصیص مناسب آن‌ها به بلوک‌ها، منجر به بهبودهایی ازجمله کاهش متوسط زمان بیکاری مجموع کشنده‌ها به میزان ۱۵% و کاهش تعداد آن‌ها از ۱۰ عدد به ۵ عدد، بهبود عملکرد ترانستینرها به لحاظ زمان مفید کاری به میزان ۱۲% و کاهش تعداد آن‌ها از ۶ عدد به ۵ عدد خواهد شد؛ همچنین نتایج به‌دست‌آمده از مدل‌های مختلف شبیه‌سازی‌شده گویای کاهش زمان بهره‌برداری با افزایش تعداد کشنده‌ها به‌صورت یک رابطه درجه دوم تا تعداد مشخصی از کشنده (نقطه بحرانی) است، درصورتی‌که تعداد کشنده‌ها از تعداد مشخصی بیشتر شود تأثیری بر کاهش زمان نخواهند داشت که از دلایل آن می‌توان به ترافیک ایجادشده در مسیر حرکت و همچنین نقش ترانستیرها به‌عنوان عامل محدودکننده عملیات اشاره نمود. لازم به ذکر است که استفاده از تجهیزات موردنیاز در یک محوطه ذخیره به تعداد بهینه، تأثیر زیادی بر میزان هزینه‌های اولیه از جمله تأمین و راه‌اندازی تجهیزات و همچنین هزینه‏های بهره‏برداری دارد.

---

مدیریت ترافیک شهری مستلزم اعمال ­سیاست­های صحیح با برنامه‌­ریزی همه‌­جانبه و جامع در راستای اهداف توسعه‌­ی پایدار است. تصمیم‌­گیری به عنوان یکی از شاخص­های کلیدی مدیریت شناخته­ شده­‌است. به دلیل پیچیدگی عوامل تاثیرگذار در اعمال سیاست­‌های صحیح با هدف رسیدن به اهداف توسعه‌­ی پایدار و انتشار کمتر آلایند­های ناشی از منابع متحرک، استفاده از روش­های تصمیم­‌گیری چند معیاره اهمیت زیادی دارد. هدف از این پژوهش بررسی گزینه­‌های مختلف تردد و آلودگی هوای ناشی از آن در پل صدر با استفاده از روش MCDM  است. پس از بررسی وضعیت اعمال محدودیت­‌ها و ممنوعیت­‌های تردد  اعمال شده در شیب­‌راهه­‌های پل صدر در هر دو مسیر غرب به شرق و شرق به غرب در قالب دو سناریوی حقیقی، مدل­‌سازی انتشار آلاینده­‌های ناشی از تردد در این سناریوها، با استفاده از نرم افزار IVE انجام شده‌­است. نهایتا این دو سناریو با رویکرد تصمیم­‌گیری MCDM  با شاخص­‌های میزان انتشار آلاینده­‌ها، سرعت شبکه و سطح خدمت‌دهی بررسی شد و به ترتیب سناریوهای اول و دوم با شاخص­‌های مذکور اولویت‌­بندی شد. نتایج مدل­‌سازی نشان داد انسداد شیب­‌راهه‌­ی صدر همسطح در مسیر شرق به غرب در ساعت اوج ترافیک به جای اعمال محدودیت دسترسی آن در تمامی ساعات شبانه روز از دیدگاه کاهش میزان انتشار آلاینده­‌های ناشی از تردد و بهبود پارامتر­های ترافیکی توصیه می­‌شود. هم­چنین در مسیر غرب به شرق، انسداد شیب­راهه­ی ورودی به بزرگراه صدر همسطح در ساعات اوج ترافیک  به جای تمامی حالات منجر به کاهش انتشار آلاینده­­­­ی کربن­‌مونواکسید به میزان ۲۲/۱۷ درصد در یک شبانه­‌روز و افزایش سرعت متوسط شبکه به میزان ۴۸/۶ درصد  نسبت به انسداد کامل مسیر فوق در تمامی ساعات، از ناوگان عبوری می‌­گردد.
 

---

امروزه حمل و نقل به‌ویژه حمل و نقل همگانی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر ساختاری بر توسعه شهرها اثرگذار است. با توجه به پیشرفت ناوگان حمل و نقل عمومی به‌ویژه مترو در تهران، ضرورت پرداختن به اصل پیاده‌مداری به‌عنوان یکی از اصول چهارگانه توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی[۱] به‌عنوان امری مهم و ضروری تلقی می‌شود. مهم‌ترین مسئله پیش رو در این رابطه شناخت نیازهای عابران پیاده و نیز الزامات فنی مورد نیاز استفاده‌کنندگان است. از این‌رو پژوهش حاضر به استخراج و جمع‌آوری این نیازها با استفاده از روش گسترش عملکرد کیفیت یا گسترش کارکرد کیفی[۲]، در ترکیبی از فرآیند تحلیل شبکه‌ای[۳] می‌پردازد و با تکیه بر نیازهای اولویت‌بندی شده، وضعیت پیاده‌مداری را در محدوده ایستگاه مترو تجریش ارزیابی می‌کند. تحلیل امتیازات نهایی بیانگر این مطلب است که وضعیت این محدوده در زمینه قابلیت پیاده مداری باوجود برخی نقاط ضعف در شرایط مطلوبی به سر می‌برد، به‌طوری‌که حدود ۷۱,۳۳ درصد از نیازهای عابران پیاده در این محدوده به‌طور نسبتاً مناسب برآورده می‌شود. در پایان با تکیه بر مقایسه تحلیلی امتیازات اختصاص‌یافته به هر نیاز، به ارائه و اولویت‌بندی راهکارها و پیشنهاد‌های لازم برای بهبود وضعیت پیاده‌مداری محدوده ایستگاه مترو تجریش خواهیم پرداخت.



[۱]. Transit Oriented Development (TOD)


[۲]. Quality Function Deployment (QFD)


[۳]. Analytical Network Process (ANP)

---

به واسطه اهمیت طی مسیر مناسب حمل و نقل دریایی کالا و آثار سوء انحراف از مسیر  ، در این مقاله سعی می شود آثار انحراف ناموجه از مسیر بر اعتبار اسناد حمل ، مسئولیت متصدی حمل و نقل کالا به جبران ضررهای وارده و برخورداری متصدی حمل و نقل از امتیازات قراردادی و قانونی مسئولیت بررسی شود. در نظام حقوقی انگلستان ، عدم انحراف ناموجه از مسیر، تعهد ضمنی قراردادی است که در صورت نقض آن ، دارنده محموله می تواند نسبت به تأیید یا ابطال کلی قرارداد حمل و نقل اقدام کند . در صورت اعلام بطلان قرارداد ، متصدی حمل و نقل به صورت مطلق مسئول جبران ضررهای وارده است و حق ندارد به امتیازات قراردادی و قانونی مسئولیت استناد کند. در مقابل در نظام حقوقی ایران که بر گرفته از قواعد لاهه است ، به دلیل نبود مقرره صریح قانونی در خصوص منع انحراف از مسیر ، می توان استدلال کرد که همسو با کنوانسیون روتردام ، در صورت غیر معقول بودن انحراف ، قرارداد حمل و نقل همچنان معتبر بوده و متصدی حمل حق دارد علی رغم تکلیف به جبران ضررهای وارده ، به استثنائات و محدودیت های مسئولیت مندرج در قرارداد ، قانون و قواعد لاهه نیز استناد کند.