---

  چکیده پوست سبز گردو از ضایعات گردو است که می تواند منبع ترکیبات طبیعی با خواص آنتی اکسیدانی ارزشمند باشد. در این پژوهش، تاثیر مناطق                 (شاهرود، بندر گز و هزار جریب)، حلال (اتانول ۹۶%، آب و اتانول – آب به نسبت ۱:۱ حجمی) و  زمان استخراج (۶ الی ۲۴ ساعت) بر بازدهی استخراج  ترکیبات فنلی پوست سبز گردو به روش غرقابی در دمای محیط در قالب آزمایش فاکتوریل با سه تکرار در طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. سپس، خواص زیست فعالی عصاره پوست سبز گردو در طرح کاملا تصادفی مقایسه شد. محتوای فنل کل عصاره توسط روش فولین سیوکالتیو تعیین شد. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره با استفاده از سنجش قدرت احیاکنندگی آهن  III و توانایی مهار رادیکال های آزاد DPPH  مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که نوع حلال از نظر میزان قطبیت، زمان و منطقه رویش این گیاه بر مقدار ترکیبات فنولی استخراجی نقش موثری داشته و  همچنین فعالیت و خواص آنتی اکسیدانی به غلظت ترکیبات فنولی  عصاره بستگی دارد. بالاترین مقدار ترکیبات فنولی  با ۶۶/۴۹ میلی گرم بر گرم (بر حسب اسید گالیگ) مربوط به پوست سبز گردوی منطقه هزار جریب با حلال آب – اتانول به نسبت ۱:۱ حجمی در ۲۴ ساعت بوده است. همچنین بالاترین خواص آنتی اکسیدانی در همین عصاره  دیده شد.

---

هدف از تحقیق حاضر استخراج آستازانتین از میگوی موزی (Fenneropenaeus merguiensis)  با استفاده از روش فراصوت و بررسی خواص آنتی اکسیدانی آن بود. استخراج با حلال آلی استون به وسیله روش خیساندن روی همزن مغناطیسی در دمای محیط به همراه فراصوت در توان­های ۲۰۰ و ۴۰۰ وات در زمان های ۵، ۱۰ و ۱۵ دقیقه انجام گرفت و همچنین آزمون­های خنثی کنندگی رادیکال های آزاد  DPPH و ABTS و احیا یون Fe^۳+ انجام شد. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از تجزیه واریانس یکطرفه بهره گرفته شد. بهترین بازده آستازانتین در شرایط ۲۰ دقیقه همزن مغناطیسی در دمای محیط به همراه ۴۰۰ وات فراصوت با زمان ۱۰ دقیقه با μg/g ۰۱۲/۰ ± ۵/ ۷۹ بود و همچنین کمترین میانگین بازده را با شرایط ۱۵ دقیقه همزن مغناطیسی در دمای محیط به همراه ۴۰۰ وات فراصوت با زمان ۱۵ دقیقه با مقدار  μg/g ۰۴۹/۰± ۳/۶۹  مشاهده شد. نتیجه ی هر سه آزمون ABTS ،DPPH  و  احیا یون Fe^۳+ نشان داد که شرایط ۲۰ دقیقه همزن مغناطیسی در دمای محیط به همراه ۴۰۰ وات فراصوت با زمان ۱۰ دقیقه بود. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از فراصوت در زمان­های کمتر ثاتیر بهتری دارد و با افزایش زمان باعث کاهش بازده و کاهش خواص آنتی اکسیدانی می­ شود.

 

---

    فندق به عنوان یکی از مهمترین میوه‌های خشکباری حاوی مجموعه با ارزشی از آنتی­ اکسیدان­ها و مواد مغذی است. کیفیت مغز فندق به شدت تحت تأثیر ترکیبات آن قرار دارد. ظرفیت آنتی­اکسیدانی و ترکیبات بیوشیمیایی مغز فندق بیشتر به رقم، شرایط اقلیمی و اثر متقابل شرایط آب و هوایی و ژنوتیپ بستگی دارد. مطالعه حاضر، به منظور بررسی خصوصیات  کیفی از جمله میزان ویتامین ث، فعالیت آنتی­ اکسیدانی، فنل کل، فلاونوئید کل و عناصر معدنی در ۱۱ رقم و ژنوتیپ شامل هفت رقم وارداتی به نام­های روند دوپیمونت، نگرت، سگورب، سیوری، مورفینسکی، فرتیل دکوتارد، سوچی، و چهار ژنوتیپ بومی به نام‌های اشکور۱، اشکور۲، اشکور۳ و اشکور۴ در منطقه اشکورات رودسر در سال ۱۳۹۶ انجام شد. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد در کلیه صفات مورد مطالعه در بین ارقام و ژنوتیپ‌های فندق اختلاف معنی­داری (P≤۰. ۰۱) وجود دارد که این امر نشان دهنده تنوع ژنتیکی بالا در بین ارقام و ژنوتیپ­های مورد مطالعه است. تجزیه همبستگی صفات نشان دهنده وجود ارتباط مثبت و منفی معنی­داری در برخی از صفات مهم بود. با توجه به دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه­ای به روش "وارد"، در فاصله اقلیدسی ۲۷، ارقام و ژنوتیپ­های فندق در چهار خوشه اصلی دسته بندی شدند.                                                                                           
 

---

در مطالعه حاضر خواص آنتی­اکسیدانی محدوده­های مختلف وزن مولکولی و غلظت­های مختلف پروتئین آبکافتی حاصل از سر ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا آبکافت سر ماهی کپور معمولی با آنزیم آلکالاز (غلظت ۱ درصد حجمی/وزنی) در دمای ۵۵ درجه سانتی­گراد و pH ۸ در زمان­ ۱۸۰ دقیقه انجام شد. سپس این پروتئین­ آبکافتی با استفاده از اولترافیلترهای ۳ و ۱۰ کیلودالتون به سه محدوده وزن مولکولی کمتر از ۳، بین ۳ تا ۱۰ و بیشتر از ۱۰ کیلودالتون تقسیم گردید. نتایج نشان داد که در فعالیت مهار رادیکال DPPH بین محدوده­های مختلف وزن مولکولی اختلاف معنی­دار وجود داشت و بیشترین و کمترین میزان به­ترتیب در وزن مولکولی ۳-۱۰ و کمتر از ۳ کیلودالتون مشاهده شد (۰۵/۰p<). همچنین کمترین مقدار IC_۵۰ در مهار رادیکال DPPH برای محدوده وزن مولکولی ۳-۱۰ کیلودالتون بدست آمد (۰۱۵/۰±۱۹/۱میلی­گرم/میلی­لیتر). قدرت کاهندگی آهن سه ظرفیتی با افزایش غلظت، در تمامی وزن­های مولکولی افزایش یافت. همچنین بالاترین قدرت کاهندگی یون آهن در محدوده وزن مولکولی بالاتر از ۱۰ کیلودالتون مشاهده شد (۰۵/۰p<). قدرت مهارکنندگی رادیکال ABTS، در تمامی غلظت­ها بین وزن­های مختلف مولکولی تفاوت معنی­داری نشان داد و بیشترین و کمترین میزان به­ترتیب در وزن مولکولی ۳-۱۰ و کمتر از ۳ کیلودالتون مشاهده شد (۰۵/۰p<). کمترین مقدار IC_۵۰ در مهار رادیکال ABTS برای محدوده وزن مولکولی ۳ تا ۱۰ کیلودالتون بدست آمد (۰۱/۰±۱/۱ میلی­گرم/میلی­لیتر). به طور کلی، با توجه به تاثیر مثبت پروتئین آبکافتی سر ماهی کپور معمولی در حذف رادیکال­های آزاد DPPH، ABTS و قدرت کاهندگی آهن سه ظرفیتی در غلظت­ها و وزن­های مولکولی مختلف، می­توان اظهار داشت که این پروتئین آبکافتی می­تواند به عنوان یک آنتی­اکسیدان طبیعی، به منظور کاربرد در صنایع غذایی و یا خوراک دام، طیور و آبزیان مورد توجه قرار گیرد.

---

---

در مطالعه حاضر اثر روش‌خشک‌کردن بر مواد زیست فعال دو گونه مریم گلی Salvia officinalisو Salvia. nemorosa مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به‌ صورت فاکتوریل با دو فاکتور در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام گردید. فاکتور اول گونه‌ی مریم‌گلی در دو سطح و فاکتور دوم روش خشک‌کردن در چهار سطح خشک‌کردن در سایه به مدت ۱۴۴ ساعت، خشک ‌کردن در زیر نور آفتاب به مدت ۷۸ ساعت و در آون با دمای ۴۰ و ۷۰ درجه سانتی‌گراد به ترتیب به مدت ۳۷ و ۶ ساعت بود. با احتساب دو سطح برای فاکتور اول و چهار سطح برای فاکتور دوم کلاً ۸ تیمار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد عصاره (۱۱%) متعلق به تیمار آون ۷۰ درجه سانتی‌گراد، در هر دو گونه مریم گلی و با میزان بالاتر گونه S. nemorosa نسبت به گونه دیگر بود. درصد کاهش وزن تحت تأثیر روش‌های خشک‌کردن قرار نگرفت ولی نوع گونه بر روی آن اثر گذاشت و گونه S. officinalis بیشترین کاهش وزن را نسبت به گونه دیگر نشان داد. بالاترین میزان فنل‌ کل، فلاونوئید کل، تانن ‌کل و خاصیت آنتی‌اکسیدانی در هر دو گونه در تیمار سایه ‌خشک مشاهده شد وکمترین مقدار این ترکیبات در آون ۷۰ درجه سانتی‌گراد ثبت شد. بیشترین میزاناسیدهای فنلیک شامل اسید کلروژنیک، اسید کافئیک، اسید رزمارینیک و اسید سالویانولیک در هر دو گونه در روش سایه‌خشک و کمترین مقدار نیز در روش خشک کردن در آون ۷۰ درجه سانتی‌گراد مشاهده شد. همچنین اسید سالویانولیک و اسید رزمارینیک بیشترین میزان اسیدهای فنولیک در نمونه‌های خشک شده در سایه بودند. با مقایسه دو گونه اصلاح شده (S. officinalis) و بومی (S. nemorosa) مشخص شد که گونه بومی می‌تواند دارای ویژگی‌های برجسته‌ای برای اهلی سازی، اصلاح و تحقیقات بیشتر باشد.
 

---

در این پژوهش تأثیر افزودن مقادیر مختلف گرده ­زنبور عسل (صفر، ۳، ۶، ۹، ۱۲و ۱۵ درصد) به فرمولاسیون کیک بدون گلوتن بر­پایه نشاسته ذرت بر ویژگی­های کیفی، ترکیبات زیست فعال و ماندگاری کیک مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که با افزایش درصد گرده ­گل زنبورعسل مقدار ترکیبات فنلی، فلاونوئیدی و نیز فعالیت آنتی­اکسیدانی نمونه­ها به طور معنی­داری (۰۵/۰>p) نسبت به نمونه کنترل (فاقد گرده گل) افزایش یافت. بطوری که ترکیبات فنلی از ۷۹/۲ به ۸۳/۱۱ mg GAE g^-۱، قدرت مهار رادیکال­های آزاد از ۸/۱۷ به ۸/۲۵ درصد و مقدار ترکیبات فلاونوئیدی از ۳۱۶ /۰ به ۴۵۰/۰ mg RUE g^-۱  در تمامی تیمارهای غنی شده با گرده گل در مقایسه با نمونه کنترل گردید. با افزایش درصد افزودن گرده گل سفتی بافت مغز نمونه­های کیک نگهداری شده در دمای محیط با گذشت زمان کاهش یافت. بیشترین و کمترین مقدار سفتی در روز ۱۴ام نگهداری محصول در دمای محیط به ترتیب مربوط به نمونه ۱۵ درصد و ۳ درصدگرده با N ۱۶/۰ و N ۲۰/۰ سفتی بود. اما نگهداری در دمای یخچال باعث سفت­تر­شدن نمونه­های کیک با افزایش درصد گرده در طی زمان گردید و بیشترین سفتی (N ۲۳۰/۰) در روز ۱۴ام نگهداری مربوط به نمونه ۱۵ درصدگرده بود. افزایش مقدار گرده به ۱۵ درصد باعث کاهش اندیس روشنایی (L) از ۷/۶۱ به ۵۰، افزایش اندیس قرمزی (a) از ۰۰/۷- به ۳۳/۲- و اندیس زردی (b) از ۳۹ به ۴۸ گردید. افزودن گرده گل بطور معنی داری باعث افزایش قابلیت ماندگاری کیک های غنی شده گردید. طوریکه نمونه کنترل و نمونه حاوی ۱۵% درصد گرده گل به ترتیب کمترین و بیشترین مقاومت در مقابل کپک­زدگی را ارائه کردند.

---

جوانه گندم محصول جانبی آسیاب گندم با مواد مغذی بالا است، اما به دلیل فعالیت شدید لیپاز و لیپوکسی­ژناز، ماندگاری کوتاهی داشته و مصرف بهینه بسیار محدودی دارد. از این­رو، در پژوهش حاضر، جهت افزایش عمر نگهداری جوانه گندم پروبیوتیک حاوی باسیلوس بادیوس از روش انکپسولاسیون از نوع خشک کن انجمادی استفاده شد و تاثیر استفاده از صمغ زانتان : مالتوکسترین در نسبت­های مختلف ۳/۰ : ۱ ، ۱/۰ : ۱ و ۰۳/۰ : ۱ به عنوان دیواره کپسول­ها بر خواص آنتی­اکسیدانی و ویژگی­های فیزیکوشیمیایی جوانه گندم پروبیوتیک طی ۳۶۰ روز نگهداری، بررسی شد. سه تیمار شاهد، حاوی همان نسبت­های صمغ­های استفاده شده برای تیمارها، بدون باکتری پروبیوتیک نیز تهیه گردید. جهت مقایسات بهتر و اثر تیمارهای اعمال شده، یک نمونه جوانه گندم خالص نیز در روز اول، صدو هشتاد و سیصدو شصتم همراه با نمونه­های کپسوله شده مورد بررسی و آزمون قرار گرفت. آزمون­ها در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد و تیمارها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس و مقایسه میانگین‌‌ها با آزمون چند دامنه‌ای دانکن در سطح اطمینان ۹۹ درصد ارزیابی شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد صمغ زانتان و مالتودکسترین بعنوان مواد دیواره، سبب بهبود ویژگی­های آنتی اکسیدانی در جوانه گندم کپسوله شده گردید. استفاده از باکتری باسیلوس بادیوس به عنوان پروبیوتیک، باعث کاهش معنی­دار شاخص­های اکسایشی در جوانه گندم شد (۰۱/۰>P). باکتری باسیلوس بادیوس بعنوان پروبیوتیکی قوی می­تواند بر افزایش زمان نگهداری جوانه گندم کپسول شده تاثیرگذار باشد. همچنین صمغ زانتان به عنوان ماده­ای مناسب جهت انکپسولاسیون جوانه گندم جهت افزایش ماندگاری پیشنهاد می­شود.
 

---

هدف از این مطالعه مقایسه کارایی ترکیبات فنلی پوست مرکبات استخراج شده با استفاده از نانولوله های کربنی چند جداره کربوکسیله (MWCNT-COOH) با آنتی اکسیدان های مصنوعی رایج [بوتیل هیدروکسی آنیزول (BHA) و بوتیل هیدروکسی تولوئن (BHT)] در تثبیت روغن آفتابگردان (SO) بود. در طول سرخ کردن  (۵±۱۸۰ درجه سانتیگراد، ۲۴ ساعت). برای ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی این ترکیبات، محتویات کل فنول و فلاونوئید، قدرت کاهش، فعالیت مهار ABTS، توانایی تثبت بتاکاروتن، و فعالیت مهار رادیکال ۱، ۱-دی فنیل-۲-پیکریل هیدرازیل (DPPH) اندازه گیری شد. عصاره ها در غلظت های مختلف (۱۰۰-۱۰۰۰ پی پی ام) با SO ترکیب شدند و هر دو آنتی اکسیدان مصنوعی در ۲۰۰ پی پی ام استاندارد شدند. پایداری حرارتی-اکسیداتیو با ارزیابی تغییر در مقدار پراکسید (PV)، رنگ، محتوای اسید چرب آزاد (FFA)، مقدار داین کونژوگه (CDV)، و اسید تیوباربیتوریک (TBA) مورد بررسی قرار گرفت. عصاره پوست پرتقال تلخ (BPE) محتوای بیشتری از ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی را نشان داد. در ۱۰۰۰ ppm، محتوای FFA، PV، TBA و CDV کمتری را نشان داد. می توان از آن به عنوان جایگزینی برای آنتی اکسیدان های مصنوعی استفاده کرد. در نتیجه، ترکیبات فنلی پوست مرکبات استخراج شده با MWCNT-COOH می توانند به عنوان نگهدارنده در روغن های سرخ کردنی استفاده شوند.