---

اهداف: اسانس‌های گیاهی، کمپلکسی از ترکیبات فرار به‌دست‌آمده از بخش‌های مختلف گیاهان هستند. اسانس دارچین (Cinnamomum zeylanicum) به‌عنوان منبع مناسب برای ترکیبات ضدباکتریایی شناخته شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی فعالیت ضدباکتریایی اسانس دارچین و نانوذرات اکسید روی علیه دو سویه لیستریا مونوسیتوژنز بود.   
مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، دو سویه باکتری لیستریا مونوسیتوژنز (سویه استاندارد و سویه جداسازی‌شده از ماهی) مورد استفاده قرار گرفت. فعالیت ضدمیکروبی اسانس دارچین و نانوذرات اکسید روی با روش چاهک ارزیابی شد. همچنین حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) اسانس دارچین و  نانوذرات اکسید روی با استفاده از روش ماکرودایلوشن تعیین شد. علاوه بر این، خصوصیات ضدباکتریایی اسانس دارچین و نانوذرات اکسید روی در یک محیط مایع بررسی شد. داده‌ها به‌کمک نرم‌افزارSPSS ۱۹  و توسط آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه و آزمون تعقیبی توکی تحلیل شدند.
یافته‌ها: میزان MIC و MBC اسانس دارچین به‌ترتیب ۱۶ و بیش از ۶۴‌میکرولیتربرمیلی‌لیتر گزارش شد. همچنین مقادیر MIC و MBC برای نانوذرات اکسید روی به‌ترتیب ۱۲/۵ و ۲۵میلی‌گرم‌برمیلی‌لیتر محاسبه شد. با افزایش غلظت نانومواد و اسانس، جمعیت باکتری‌ها کاهش یافت (۰/۰۵>p) و در خلال دوره نگهداری در دمای سرد اختلافات قابل توجهی بین دو سویه مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: اسانس دارچین و نانوذرات اکسید روی، اثرات ضدمیکروبی قوی علیه لیستریا مونوسیتوژنز دارند، به‌طوری که اسانس دارچین روی لیستریا اثر باکتریواستاتیک، اما نانوذرات اکسید روی اثر باکتریوسایدی نشان می‌دهند.

---

استروئیدها یکی از مهمترین و فراوان­ترین متابولیت­های ثانویه اسفنج‌های دریایی می­باشند. هدف از این مطالعه، بررسی خواص ضد­­باکتریایی فرکشن های استروئیدی استخراج­شده از اسفنج ­دریایی خلیج فارس گونه Axinella sinoxea بود. ابتدا عصاره­گیری با حلال استون انجام گرفته و سپس جداسازی فرکشن ها توسط ستون کروماتوگرافی با سیلیکاژل انجام شد. شناسایی استروئیدها در فرکشن­های استخراج شده از ستون سیلیکاژل با استفاده از کروماتوگرافی لایه­نازک و کروماتوگرافی گازی همراه با طیف سنجی جرمی صورت گرفت. سپس خواص ضد­باکتریایی فرکشن های حاوی استروئید با استفاده از روش رقت لوله­ای به منظور تعیین حداقل غلظت مهار­کنندگی و حداقل غلظت کشندگی بررسی شد. فرکشن های استروئیدی شناسایی شده از اسفنج A. sinoxea شامل Stigmasta-۵,۲۴(۲۸)-dien-۳-ol,(۳β-۲۴Z) و Ergosta-۵,۲۲-dien-۳-ol,(۳β,۲۲E,۲۴S) بودند. استروئیدهای استخراج شده از A. sinoxea نتایج متفاوتی را در مهار رشد و کشتن سویه­های باکتری­­های گرم­منفی Escherichia coli، Klebsiella pneumonia ، Vibrio harveyi و باکتری­های گرم­مثبت  Micrococcus roseusو Staphylococcus aureus در غلظت های مختلفِ مورد آزمایش نشان دادند. در ﺟﻤﻊﺑﻨﺪی ﻧﻬﺎیﯽ، نتایج امیدوارکننده ای در ﻣﻮرد ﺧﻮاص ﺿﺪﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ فرکشن های استروئیدی اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه از اﺳﻔﻨﺞ دریﺎیﯽ A. sinoxea ﺟﺰیﺮه ﻻرک خلیج فارس حاصل شد که لزوم بررسی بیشتر ﺑﺮای ﺳﻨﺘﺰ مواد دارویﯽ و آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ از ترکیبات زیست فعال دریایی را آشکار می سازد.

---

چکیده در این پژوهش، فیلم­های زیست‏تخریب‏پذیر پلی‏ساکارید محلول سویا حاوی اسانس مرزه در غلظت­های ۰، ۱، ۲ و ۳ درصد (حجمی/ حجمی)، تولید شد و خواص فیزیکی، مکانیکی، فنل کل، ضداکسایشی و ضدمیکروبی آن­ها مورد مطالعه قرار گرفت. در غلظت ۳ درصد اسانس، فیلم‏های پلی‏ساکارید محلول سویا، کمترین میزان حلالیت در آب (۲۶/۴۷ درصد)، مقاومت‏کششی (۴۳/۹ مگاپاسکال) و نفوذپذیری نسبت به بخار آب ( g/m.s.Pa^۱۰-۱۰ × ۶۰/۱) و بیشترین میزان ضخامت (۰۸۹/۰ میلی‏متر) و کرنش تا نقطه پاره شدن (۴۰/۳۵ درصد) را نشان دادند. خواص ضداکسایشی و ضدمیکروبی فیلم‏ها با افزودن اسانس به طور معنی‏داری افزایش یافت به طوری که فیلم حاوی ۳ درصد اسانس بیشترین فعالیت ضد اکسایشی به میزان ۳۱/۷۳ درصد را از خود نشان داد، همچنین اثر مهارکنندگی فیلم­ها بر باکتری­های گرم مثبت بیش از باکتری‏های گرم منفی بود. نتایج این پژوهش نشان داد که اسانس مرزه به عنوان یک ماده ضدمیکروب و ضد اکسایش طبیعی، پتانسیل بالایی برای ساخت فیلم‏های زیست‏تخریب‏پذیر دارد.

---

---

روغن ماهی، منبع غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ است که مصرف مداوم آن به دلیل آثار مفید تغذیه‌ای و جلوگیری از بیماری‌ها و اختلالات قلبی توصیه می‌گردد. اما سیرناشدگی بالای این روغن، آن را مستعد اکسایش می‌نماید. در پژوهش حاضر، قدرت ضداکسایشی اسانس پونه کوهی با قدرت مهار رادیکال آزاد DPPH و ضدمیکروبی آن با اندازه‌گیری حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) باکتری‌های اشریشیا کلی، استافیلوکوکوس اورئوس، لیستریا مونوسیتوژنز و سودوموناس آئروژینوزا مورد بررسی قرار گرفت. سپس از اسانس پونه کوهی به عنوان ضداکساینده طیبعی و جایگزین انواع سنتزی آن، در پایداری امولسیون روغن ماهی فیتوفاگ در آب استفاده شد، به طوری که پس از تعیین ساختار اسید چرب روغن، غلظت‌های مختلف اسانس پونه کوهی به امولسیون اضافه و در دمای ۴ و ۲۵ درجه سانتی‌گراد از نظر تولید هیدروپراکسیدها، دی‌ان مزدوج، تری‌ان مزدوج و اسید تیوباربیتوریک مورد پایش قرار گرفت. نتایج نشان داد که ۲۴۰۰ پی‌پی‌ام اسانس پونه کوهی با ۳۳/۵۳ درصد بیشترین قدرت مهار رادیکال آزاد DPPH را داشت و مقدار MIC و MBC اسانس پونه کوهی در باکتری‌های گرم منفی بیشتر از باکتری‌های گرم مثبت بود. همچنین، اسانس پونه کوهی در سطوح غلظتی مختلف توانست از اکسایش لیپیدی در امولسیون روغن ماهی در آب ممانعت کند به طوری که در غلظت ۲۴۰۰ پی‌پی‌ام حتی از ضداکساینده سنتزی TBHQ عملکرد بهتری داشت. لذا اسانس طبیعی پونه کوهی به دلیل خاصیت ضداکسایشی و ضدمیکروبی، می‌تواند به عنوان جایگزین انواع ضداکساینده‌های سنتزی در سیستم‌های غذایی مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

---

چکیده
در این پژوهش ویژگی­های تکنولوژیکی و ضد میکروبی سویه­های انتروکوکوس فاسیوم جدا شده از پنیر لیقوان مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی خواص تکنولوژیکی سویه­ها نشان داد که تمامی آن­ها به دلیل تولید کلنی سفید رنگ بر روی محیط روتنیوم رد میلک، توانایی تولید اگزوپلی­ساکارید داشتند و فعالیت اتولیتیک این سویه­ها به صورت کاهش درصد جذب در ۶۰۰ نانومتر بررسی شد و بیشترین فعالیت را سویه انتروکوکوس فاسیوم زیر گونه فاسیوم ۲ نشان داد. همچنین سویه­ها بعد از ۲۴ ساعت گرمخانه­گذاری به دلیل کاهش pH تا ۲-۵/۱ واحد، فعالیت اسیدیفیکاسیون داشتند. فعالیت ضد میکروبی با روش Lawn on the Spot ارزیابی شد، که سویه­های مورد بررسی در برابر باکتری­های عامل فساد و پاتوژن­زا از جمله لیستریا اینوکوآ، اشرشیاکلی و استافیلوکوکوس اورئوسفعالیت ضد میکروبی نشان ندادند. نتایج مقاومت سویه­ها به شرایط اسیدی و دما معنی­دار بود (۰,۰۵ P<)، به طوری که سویهانتروکوکوس فاسیوم زیر گونه فاسیوم۴ بالاترین مقاومت به شرایط اسیدی و سویه انتروکوکوس فاسیوم زیر گونه فاسیوم ۵ بالاترین مقاومت به دما را نشان دادند. در نتیجه، این مطالعه نشان داد که به دلیل فعالیت تکنولوژیکی مناسب می­توان از سویه­های انتروکوکوس فاسیوم زیر گونه فاسیوم به عنوان کشت همراه در محصولات لبنی تخمیری استفاده کرد.

---

امروزه با توجه به اثبات اثرات نامطلوب مواد ضد میکروبی شیمیایی بر سلامتی انسان و نیز به دلیل تمایل روزافزون مصرف‌کنندگان به مصرف ترکیبات طبیعی، تلاش برای جایگزینی نگه‌دارنده‌های سنتزی با انواع طبیعی رو به افزایش است. با توجه به این واقعیت که یکی از بهترین منابع ترکیبات ضد میکروبی، ترکیبات موجود در گیاهان است، در تحقیق حاضر ضمن شناسایی نرکیبات موثره سه اسانس پونه، نعنا و آویشن خواص ضد میکروبی آن ها نیز بررسی شد. جهت تجزیه و شناسایی اسانس‌ها از دستگاه GC/MS استفاده شد. خواص ضد باکتریایی اسانس های مذکور در مقایسه با آنتی بیوتیک ها رایج، مورد بررسی قرار گرفت. باکتری‌های گرم منفی و گرم مثبت به‌صورت لیوفیلیزه از سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران و شرکت تهران داروش طب تهیه شدند. کیت‌های حاوی دیسک‌های شاهد با قطر ۴/۶ میلی‌متر و ویال های استریل حاوی دیسک‌های آنتی‌بیوتیک کلرامفنیکل و تتراسایکلین از شرکت پادتن طب خریداری شدند. از روش آنتی بیوگرام جهت بررسی خواص ضد باکتریایی اسانس‌ها استفاده شد.

---

در ده اخیر استفاده از افزودنی­های طبیعی جایگزین برای ترکیبات سنتزی و شیمیایی مورد استفاده در صنایع غذایی، اهمیت بسزایی داشته است. از سوی دیگر به دلیل مشارکت ترکیبات فنولی در فعالیت آنتی اکسیدانی هدف پژوهش حاضر اندازه گیری میزان کل این ترکیبات و توکوفرول کل، با استفاده از آزمون های سه گانه اندازه گیری قدرت مهار رادیکال های آزاد DPPH، توان احیاء آهن و رنگبری بتاکاروتن در عصاره دارچین استخراج شده به دو روش غرقابی(SO) و آب زیر بحرانی (SWE) و همچنین ارزیابی ویژگی­های ضدمیکروبی این عصاره ها بر روی هر دو گونه باکتری های گرم منفی و گرم مثبت است. نتایج حاصل نشان داد مقادیر ترکیبات فنولی و توکوفرولی کل حاصل از روش‌های استخراج مختلف،  از نظر آماری  باهم اختلاف معنی­داری داشتند. بطوری­که عصاره حاصل از روش غرقابی حاوی ترکیبات فنولی بیشتر ( ۱۳/۱۳۵/۳۰) و عصاره آب زیر بحرانی دارای ترکیبات توکوفرولی بیشتری ( ۵/۰۸۶/۲) بود. نتایج آزمون های آنتی اکسیدانی سه گانه انجام شده نیز نشان‌دهنده فعالیت ضداکسیداتیو بالاتر عصارهSO می باشد. قدرت رقابت هر دو عصاره در آزمون های سه گانه در مقایسه با TBHQ بسیار متفاوت بود. نتایج آزمون ضدمیکروبی نشان داد که کمترین غلظت عصاره SO (ppm۵۰۰) اثر کشندگی بر کلیه میکروارگانیسم­های مطالعه شده داشت، درحالی­که عصاره SWE در غلظت­های متفاوت بر باکتری­های مختلف اثر کشندگی خود را اعمال نمود. بطوری­که، غلظت ppm۵۰۰ تنها قادر به از بین بردن باکتری گرم مثبت استافیلوکوکوس اورئوس بود.
 

---

امروزه با توجه به اثبات اثرات نامطلوب مواد ضد میکروبی شیمیایی بر سلامتی انسان و نیز به دلیل تمایل روزافزون مصرف‌کنندگان به مصرف ترکیبات طبیعی، تلاش برای جایگزینی نگه‌دارنده‌های سنتزی با انواع طبیعی رو به افزایش است. با توجه به این واقعیت که یکی از بهترین منابع ترکیبات ضد میکروبی، ترکیبات موجود در گیاهان است، در تحقیق حاضر ضمن شناسایی نرکیبات موثره سه اسانس پونه، نعنا و آویشن خواص ضد میکروبی آن ها نیز بررسی شد. جهت تجزیه و شناسایی اسانس‌ها از دستگاه گاز کروماتوگرافی طیف سنجی جرمی(GC/MS )استفاده شد. خواص ضد باکتریایی اسانس های مذکور بر تعدادی از باکتری‌های گرم منفی و گرم مثبت در مقایسه با آنتی بیوتیک های رایج نظیرکلرامفنیکل و تتراسایکلین به روش انتشار دیسک مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی، ۴۰ ترکیب فرار در اسانس آویشن شناسایی گردید که تیمول (۶۱/۳۰ %)، کارواکرول (۱۸/۲۲ %)، پاراسیمن (۳۴/۷ %)، گاماترپینن (۶۶/۶ %) و لینالول (۲۶/۵ %) عمده ترکیبات موجود در اسانس آویشن بودند، ۳۱ ترکیب شیمیایی در اسانس پونه شناسایی شد که پیپریتون (۱۶/۳۲ %)، پیپریتنون (۶۲/۲۹ %) و آلفاترپینئول (۴۰/۶ %) عمده ترکیبات موجود در اسانس پونه بودند. همچنین۲۷ ترکیب در اسانس نعناع شناسایی گردید که کارون (۰۳/۵۱ %) و لیمونن (۱۲/۲۱ %) عمده ترکیبات موجود در اسانس نعناع بودند. نتایج این پژوهش نشان داد باکتری­های گرم مثبت نسبت به باکتریهای منفی حساسیت ببیشتری به اسانسهای مورد مطالعه داشتند. همچنین اسانس گیاه آویشن اثر بازدارندگی بیشتری نسبت به پونه و نعنا دارد، که این امر احتمالا به دلیل وجود مقادیر بیشتر تیمول و کارواکرول در برگ های این گیاه می باشد.

---

      هدف از این پژوهش استخراج اسانس از برگ نازبو بنفش، شناسایی ترکیبات و اجزا تشکیل دهنده اسانس آن و بررسی فعالیت ضد­باکتریایی اسانس آن به روش­های مختلف کیفی و کمی بر تعدادی از باکترهای شاخص بیماری­زا غذا و در نهایت مقایسه آن با آنتی­بیوتیک­های ونکومایسین و جنتامایسین در شرایط برون­تنی بود. اجزای تشکیل دهنده اسانس توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی شناسایی شدند. اثر ضد­میکروبی اسانس نازبو بنفش به روش چاهک در آگار تعیین و در نهایت حداقل غلظت مهارکنندگی اسانس با استفاده از میکرودایلوشن براث و معرف تری فنیل تترازولیوم کلراید انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که ۲۸ ترکیب شناسایی شده در مجموع ۲۸/۹۹ درصد ترکیبات اسانس را تشکیل می دهند. p-Allylanisole با ۶۴/۵۱ بیشترین ترکیب شناسایی شده اسانس بود، و به تنهایی بیش از ۵۰ درصد از ترکیب اسانس را شامل می­شد. علاوه بر این ترکیبات اصلی دیگر شامل n-Tricosane (۸۳/۲۴%) و Linalool (۸۱/۱۴%) بود. متوسط قطر هاله عدم رشد در روش چاهک در آگار بر باکترهای گرم مثبت ۹/۱۵ میلی­متر و برای باکتری­های گرم منفی ۱۵/۱۱ میلی­متر بود. حداقل غلظت مهارکنندگی اسانس نازبو بنفش بر باکتری­های بیماری­زا در محدوده ۶/۴ تا ۸/۳۶ میلی­گرم بر میلی­لیتر بود. حداقل غلظت کشندگی اسانس نیز در رنج ۶/۴ تا ۶/۷۳ میلی­گرم بر میلی­لیتر بود. به طور کلی می­توان گفت که اسانس نازبو بنفش بر باکتری­های گرم مثبت در غلظت­های پایین­تر موثر بوده و توانست از رشد آن­ها جلوگیری کند.

---

---

گوشت شترمرغ از ارزش خوراکی بالایی برخوردار است و یکی از کم­چرب­ترین و سالم­ترین نمونه­های گوشت قرمز در دسترس است. به دلیل آلودگی لاشه در طول زنجیره کشتار، طی زمان نگهداری در اثر رشد میکروارگانیسم­های گوشت فاسد می­شود. زیست­تجزیه­پذیر بودن، خوراکی بودن و کارآمد بودن فیلم­های خوراکی باعث شده است که این فیلم­ها به عنوان جایگزین فیلم­های سنتزی به طور وسیع مورد بررسی قرار گیرند. در این مطالعه فیلم دولایه ژلاتین / کُندر به روش قالب­ریزی و طی دو مرحله تولید شد. در این پژوهش اثر ضدمیکروبی غلظت­های مختلف اسید آسکوربیک (صفر، ۱و ۲ درصد) و اسانس زوفا (صفر، ۷۵/۰و ۵/۱ درصد) در فیلم خوراکی دولایه ژلاتین/ صمغ کُندر (G/F) در شرایط آزمایشگاهی علیه ۴ میکروراگانیسم و همچنین بر ویژگی­های میکروبی و شیمیایی گوشت شترمرغ در دمای یخچال طی ۱۲ روز مورد بررسی قرار  گرفت. با تعیین قطر هاله بازداری در روش انتشار دیسک در آگار مشخص شد S.aureus حساس­­ترین و P.aeroginosa مقاوم­ترین باکتری­ها بودند (۰۵/۰p<). فیلم­های خوراکی (G/F+۲%AA+۱,۵%HO و G/F+۲%AA+۱,۵%HO) در مقایسه با نمونه کنترل تعداد بار کل باکتریایی، باکتری­های سرمادوست و باکتری­های اسیدلاکتیک را به طور معنی­داری کاهش دادند. از سویی دیگر با افزودن اسانس و اسید، مقدار پراکسید و pH در مقایسه با فیلم خالص به طور معنی­داری کاهش یافت (۰۵/۰p<). طبق نتایج به دست آمده فیلم G/F حاوی اسانس و اسیدآسکوربیک با کاهش بار میکروبی گوشت شترمرغ، تخریب بافت و افزایش pH را به تعویق انداخت. بنابراین به لحاظ زیست­محیطی و اقتصادی به عنوان بسته­بندی زیست­تخریب­پذیر و خوراکی مناسب جهت افزایش زمان ماندگاری گوشت شترمرغ در دمای یخچال توصیه می­شود. 

---

گیاه پولک با نام علمی Stachys schtschegleevii در طب سنتی ایران برای درمان عفونت­های باکتریایی، تب روماتیسمی و بیماری­های التهابی­ استفاده می­شود. در این پژوهش، از روش استخراج خیساندن با کمک حلال­های اتانول و آب جهت تهیه عصاره گیاه پولک استفاده گردید و بازده استخراج، میزان فنول کل، فعالیت آنتی­اکسیدانی و ضدمیکروبی عصاره­های حاصله مورد ارزیابی قرار گرفت. عصاره اتانولی گیاه پولک بازده استخراج بالاتری نسبت به عصاره آبی نشان داد (۲۷/۰ ± ۸/۸ درصد در برابر ۳۳/۰ ± ۹/۶ درصد) و میزان ترکیبات فنولی کل آن نیز بالاتر از عصاره آبی بود (۲۸/۰ ± ۳۵/۵۵ در برابر ۶۲/۰± ۴/۴۹ میلی­گرم گالیک اسید بر گرم وزن خشک عصاره). فعالیت آنتی­اکسیدانی بر حسب IC_۵۰ نشان داد که عصاره اتانولی به دلیل ترکیبات فنولی بالاتر، قادر است رادیکال­های آزاد را به طور مؤثرتری در مقایسه با عصاره آبی غیرفعال و خنثی کند. نتایج آزمون­های ضدمیکروبی (دیسک دیفیوژن آگار، حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل کشندگی) نشان داد که باکتری­های استافیلوکوکوس اورئوس، لیستریا اینوکوا، اشرشیا کلی و سودوموناس ائروژینوزا حساسیت بیشتری نسبت به عصاره اتانولی داشته و در غلظت برابر عصاره­های آبی و اتانولی، باکتری­های گرم مثبت (استافیلوکوکوس اورئوس و لیستریا اینوکوا) نسبت به انواع باکتری­های گرم منفی (اشرشیا کلی و سودوموناس ائروژینوزا) حساسیت بالاتری نشان دادند. بنابراین عصاره گیاه پولک غنی از ترکیبات فنولی و با فعالیت ضدمیکروبی و آنتی­اکسیدانی قابل توجه می­تواند به عنوان افزودنی و به منظور افزایش ارزش تغذیه­ای و عمر نگهداری محصولات غذایی استفاده شود. 

---

سابقه و هدف: در سال های اخیر به استفاده از مواد طبیعی نظیر اسانس ها و عصاره ها به جای نگهدارنده های شیمیایی در صنعت غذا تاکید شده است. پوست سبز گردو از ضایعات کشاورزی است که به دلیل داشتن ترکیبات فنولی، می تواند به عنوان یک ترکیب طبیعی با خواص بیولوژیک مطرح باشد و باعث کاهش بسیاری از بیماری های لاعلاج و جلوگیری از فعالیت اکسایش لیپیدها گردیده و به عنوان عوامل ضدمیکروبی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهش، محتوای ترکیبات فنولی، ویژگی­های آنتی­اکسیدانی، ضدباکتریایی عصاره متانولی پوست سبز گردو مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روش ها: عصاره­گیری به دو روش خیساندن و سوکسله در حلال متانول۶۰ و ۸۰ درصد انجام شد. میزان ترکیبات فنولی عصاره به روش اسپکتروفتومتری تعیین گردید. فعالیت ضد رادیکالی عصاره با آزمون مهار رادیکالهای DPPH بررسی شد. فعالیت ضدباکتریایی عصاره به روش انتشار دیسکی علیه باکتری های سالمونلا تایفی موریوم، شیگلا دیسانتری و لیستریا مونوسیتوژنز مورد بررسی قرار گرفت. داده­های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون دانکن تجزیه و تحلیل شدند.
یافته ها: میزان فنل کل برای روش خیساندن و سوکسله به ترتیب ۱۷,۸۱ و ۸۹.۰۷ بر حسب معادل اسید گالیک بر اساس میلی گرم بر گرم نمونه به دست آمد. میزان EC_۵۰ پوست سبز گردو ۰,۱۵ میلی گرم بر میلی لیتر به دست آمد. عصاره فعالیت ضدمیکروبی قابل ملاحظه­ای در مقابل تمامی باکتری های مورد بررسی نشان داد.  میزان MIC بین ۶۲۵/۰و ۲۵/۱ و MBC بین ۲/۱ و ۵/۲ میلی گرم بر میلی لیتر بود.
نتیجه گیری: نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان داد که عصاره متانولی پوست سبزگردو به عنوان منبع غنی و بالقوه از ترکیبات زیست فعال با خاصیت آنتی­اکسیدانی و ضد میکروبی قابل استفاده در صنعت غذا و دارو در جهت حفظ سلامت انسان می­باشد.
 

---

گیاهان دارویی از چندین هزار سال پیش به دلیل خاصیت درمانی مورد استفاده قرار گرفته­اند. اکالیپتوس یکی از این گیاهان است که فعالیت ضدمیکروبی آن در بسیاری از مناطق جهان برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا مورد استفاده قرار می­گیرد. هدف از این پژوهش تجربی، ارزیابی فعالیت ضدباکتری اسانس اکالیپتوس گلوبولوس به ۴ روش دیسک دیفیوژن، چاهک آگار، میکرودایلوشن براث و تعیین حداقل غلظت کشندگی بر تعدادی از سویه­های بیماری­زا و عامل فساد مواد غذایی در شرایط برون­تنی بود. به طور کلی نمای حساسیتی میکروب­های بیماری­زا در برابر اسانس اکالیپتوس گلوبولوس (دیسک دیفیوژن) از مقاوم­ترین به حساس­ترین سویه به ترتیب شامل سالمونلا تیفی >  اشرشیا کلی >  سودوموناس ائروژینوزا >  باسیلوس سوبتلیس >  استرپتوکوکوس پیوژنز >  استافیلوکوکوس اورئوس بود. میانگین قطر هاله عدم رشد به روش چاهک آگار برای باکتری­های گرم مثبت ۶۰/۱۸ میلی­متر بود. میانگین قطر هاله عدم رشد برای باکتری­های گرم منفی۹۳/۱۱ میلی­متر بود. نتایج نشان داد که حداقل غلظت مهارکنندگی اسانس اکالیپتوس گلوبولوس برای باکتری­های سالمونلا تیفی، سودوموناس ائروژینوزا، اشرشیا کلی، باسیلوس سوبتلیس،  استرپتوکوکوس پیوژنز و  استافیلوکوکوس اورئوس به ترتیب ۱۲۸، ۶۴، ۶۴، ۳۲، ۱۶ و ۸ میلی­گرم بر میلی­لیتر بود. نتایج حداقل غلظت کشندگی اسانس اکالیپتوس گلوبولوس نیز به ترتیب ۵۱۲، ۲۵۶، ۱۲۸، ۱۲۸، ۳۲ و ۱۶ میلی­گرم بر میلی­لیتر بود. پیشنهاد می­شود آزمون­های تکمیلی جهت استفاده از اسانس اکالیپتوس گلوبولوس جهت استفاده به عنوان نگهدارنده طبیعی در صنعت غذا و مصارف دارویی انجام گیرد.

---

با توجه به افزایش بیماری­های عفونی ناشی از میکروارگانیسم­های بیماری­زا، شناسایی گیاهان دارویی و همچنین خالص­سازی ترکیبات مؤثره موجود در آن­ها در درمان بیماری­ها می­تواند مفید واقع شود. در این پژوهش آزمایشگاهی، فعالیت ضد­میکروبی اسانس پوست پرتقال دزفولی بر ۳ سویه گرم منفی (اشرشیا کلی، سودوموناس آئروژینوزا و سالمونلا تیفی) و ۵ سویه گرم مثبت (استافیلوکوکوس اورئوس، باسیلوس سرئوس، باسیلوس سابتلیس، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس و لیستریا اینوکوا)، با استفاده از روش­­های دیسک دیفیوژن آگار، حفره در  آگار، حداقل غلظت بازدارندگی رشد (میکرودایلوشن براث)، حداقل غلظت کشندگی و همچنین برهمکنش آن با آنتی­بیوتیک­های کلرامفنیکل، جنتامایسین، تتراسایکلین در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از روش دیسک دیفیوژن نشان داد بیشترین هاله عدم رشد مربوط به سویه گرم مثبت باسیلوس سرئوس با قطر ۲۰/۲۱ میلی­متر بود و کمترین قطر هاله عدم رشد نیز مربوط به سویه گرم منفی لیستریا اینوکوآ با قطر ۲۰/۱۳ میلی­متر بود. در آزمون حفره در آگار بیشترین قطر هاله عدم رشد مربوط به باکتری گرم مثبت استافیلوکوکوس اورئوس با قطر ۳۰/۱۷ میلی­متر بود و کمترین قطر هاله عدم رشد مربوط به باکتری گرم منفی  اشرشیاکلی  با قطر ۱۰/۱۱ میلی­متر بود. نتایج مربوط به حداقل غلظت بازدارندگی از رشد باکتری­های اشرشیا کلی، سودوموناس آئروژینوزا، سالمونلا تیفی، استافیلوکوکوس اورئوس، باسیلوس سرئوس، باسیلوس سابتلیس، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس و لیستریا اینوکوا به­ترتیب ۲۵، ۴۰۰، ۵۰، ۵/۱۲، ۲۵، ۲۵، ۴۰۰ و ۵/۱۲ میلی­گرم بر میلی­لیتر بود. نتایج مربوط به حداقل غلظت کشندگی اسانس پرتقال بر تمامی سویه­ها بزرگتر از ۴۰۰ میلی­گرم بر میلی­لیتر بود.

---

در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به داروهای با منشأ گیاهی معطوف شده است. گیاهان دارویی دارای ترکیبات متنوعی هستند که قابلیت پوشش طیف وسیعی از اثرات درمانی را دارا می‌باشند. در این پژوهش، عصاره متانولی گیاه ترشک (Rumex alveollatus L.) به روش خیساندن تهیه شد و محتوای فنول کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی (مهار رادیکال آزاد DPPH و ABTS) و خاصیت ضدمیکروبی (دیسک دیفیوژن، چاهک آگار و حداقل غلظت بازدارندگی و کشندگی) آن در برابر باکتری‌های انتروباکتر ائروژنز، سالمونلا تیفی، استافیلوکوکوس اورئوس و استرپتوکوکوس پیوژنز بررسی گردید. عصاره متانولی ترشک حاوی محتوای فنول کل ۹۰/۹۱ میلی‏گرم گالیک اسید در گرم و فلاونوئید کل ۶۰/۴۸ میلی‌گرم کوئرستین در گرم بود. نتایج فعالیت آنتی‌اکسیدانی نشان داد که عصاره متانولی قادر به مهار رادیکال‌های آزاد DPPH (۵۸/۶۹ درصد) و ABTS (۵۹/۸۰ درصد) می‌باشد. غلظت‌های بالای عصاره از رشد میکروارگانیسم‌های مورد مطالعه جلوگیری نمود و باکتری‌های انتروباکتر ائروژنز و استافیلوکوکوس اورئوس به ترتیب مقاوم‌ترین و حساس‌ترین باکتری­ها در برابر عصاره متانولی ترشک بودند. بنابراین، عصاره متانولی ترشک می‌تواند بعنوان ترکیبی مؤثر در کنترل عفونت‌های باکتریایی و اکسایش ترکیبات لیپیدی معرفی گردد.

---

این مطالعه به بررسی محتوای فنول کل، فلاونوئید کل، پتانسیل آنتی‌اکسیدانی (بر پایه مهار رادیکال‌های آزاد DPPH و ABTS) و مکانیسم ضد باکتریایی (بر پایه دیسک دیفیوژن آگار، چاهک آگار، حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی) عصاره اتانولی گیاه اوجی (Mentha aquatica) پرداخته است. عصاره حاوی سطوح قابل‌توجهی از ترکیبات فنولی زیست فعال (فنول کل: ۳۲/۰ ± ۴۷/۸۸ میلی‌گرم گالیک اسید در گرم عصاره؛ فلاونوئید کل: ۲۵/۰ ± ۱۵/۳۹ میلی‌گرم کوئرستین در گرم عصاره) با توانایی قابل‌قبول در مهار رادیکال‌های آزاد DPPH (۵۷/۰ ± ۵۰/۵۸ درصد) و ABTS (۳۲/۰ ± ۴۴/۵۱ درصد) بود. رشد باکتری‌های بیماری‌زا و عامل فاسد، به‌ویژه باکتری‌های گرم مثبت (استافیلوکوکوس اورئوس و باسیلوس سوبتیلیس) در مقایسه با جفت‌های گرم منفی (اشرشیا کلی و سالمونلا انتریتیدیس) به شدت توسط عصاره گیاه اوجی مهار شد. بطور کلی، باکتری‌های استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا انتریتیدیس به ترتیب حساس‌ترین و مقاوم‌ترین سویه‌های میکروبی نسبت به عصاره اتانولی گیاه اوجی بودند. مطالعه حاضر نشان داد که عصاره اتانولی گیاه اوجی با خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد میکروبی قابل‌توجه می‌تواند جهت توسعه نگهدارنده‏های طبیعی جدید برای اهداف غذایی و دارویی استفاده شود.

---

هدف از این پژوهش، استخراج عصاره اتانولی از برگ گیاه گزنه و تعیین خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدمیکروبی آن بود. بر همین اساس، عصاره اتانولی به روش خیساندن در اتانول استخراج گردید و سپس محتوای فنول کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی (به دو روش مهار رادیکال آزاد DPPH و ABTS) و اثر ضدمیکروبی آن (به چهار روش دیسک دیفیوژن آگار، چاهک آگار، حداقل غلظت مهارکنندگی رشد و حداقل غلظت کشندگی) در برابر باکتری‌های سالمونلا تیفی، اشرشیا کلی، باسیلوس سرئوس و لیستریا اینوکوا اندازه‌گیری گردید. عصاره اتانولی برگ گزنه حاوی mg GAE/g ۴۹/۰ ± ۴۲/۶۵ فنول کل و mg QE/g ۳۰/۰ ± ۱۹/۲۲ فلاونوئید کل بود. علاوه بر این، عصاره قادر به مهار رادیکال‌های آزاد DPPH  به میزان ۵۴/۰ ± ۹۰/۶۱ درصد و ABTS  به میزان ۴۷/۰ ± ۱۰/۷۰ درصد گردید. نتایج ضدمیکروبی نشان داد که باکتری‌های گرم مثبت (باسیلوس سرئوس و لیستریا اینوکوا) در مقایسه با باکتری‌های گرم منفی (سالمونلا تیفی و اشرشیا کلی) نسبت به عصاره اتانولی برگ گزنه حساس‌تر بودند. بطور کلی، عصاره اتانولی برگ گزنه قادر به استفاده بعنوان ترکیب زیست فعال طبیعی جهت افزایش زمان ماندگاری محصولات غذایی را دارا می‌باشد.

---

تاتوره به عنوان یک داروی ارزشمند در بسیاری از بیماری‌ها از جمله التهاب، زخم‌ها، تب و دندان درد به خوبی شناخته شده است و عصاره آن دارای فعالیت ضدمیکروبی قابل‌توجهی می‌باشد؛ بنابراین، این مطالعه با هدف استخراج عصاره اتانولی برگ تاتوره و بررسی فعالیت ضدمیکروبی آن صورت گرفت. در این مطالعه، عصاره تاتوره با استفاده از روش ماسراسیون استخراج گردید. روش‌های ضدمیکروبی دیسک دیفیوژن آگار، چاهک آگار، حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی جهت تعیین فعالیت ضد باکتریایی عصاره اتانولی برگ تاتوره در برابر باکتری‌های اشرشیا کلی، سالمونلا تیفی موریوم، استافیلوکوکوس اورئوس و باسیلوس سرئوس استفاده گردید. فعالیت ضدمیکروبی عصاره وابسته به غلظت بود و بالاترین قطر هاله عدم رشد در غلظت ۶۰ میلی‌گرم در میلی‌لیتر عصاره مشاهده گردید. مطابق آزمون‌های دیسک دیفیوژن آگار و چاهک آگار، باکتری‌های استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا تیفی‌موریوم به ترتیب بالاترین و کمترین قطر هاله عدم رشد را به خود اختصاص دادند. حداقل غلظت مهارکنندگی برای باکتری‌های اشرشیا کلی، سالمونلا تیفی موریوم، استافیلوکوکوس اورئوس و باسیلوس سرئوس به ترتیب برابر با ۱۶، ۱۶، ۸ و ۸ میلی‌گرم در میلی‌لیتر بدست آمد و مقادیر حداقل غلظت کشندگی برای این باکتری‌ها به ترتیب ۲۵۶، ۲۵۶، ۶۴ و ۱۲۸ میلی‌گرم در میلی‌لیتر بود. بطور کلی، باکتری‌های گرم مثبت نسبت به انواع گرم منفی در برابر عصاره حساس‌تر بودند. عصاره اتانولی برگ تاتوره را می‌توان بعنوان عامل ضد میکروب طبیعی جهت جلوگیری از رشد باکتری‌های پاتوژن و درمان بیماری‌های مرتبط استفاده نمود.