---

چکیده جهت کاهش بوی خمیرماهیان (بوگیری) فیتوفاگ و بیگ هد از عملیات شستشو توسط غلظت های مختلف آب نمک (۰,۳٬۱٬۲٬۳)در زمان های متفاوت(۵٬۱۰٬۱۵ دقیقه) استفاده شد. نتایج نشان داد هر قدر استخراج پروتئین های محلول خمیر ماهی توسط آب نمک بیشتر باشد٬ عملیات بوگیری از خمیر ماهی بهترانجام شده است. با استفاده از ارزیابی حسی از فرمول دارای ۵۰٬۶۰ و ۷۰ درصد گوشت ماهی بهینه بوگیری شده نمونه دارای ۷۰درصد گوشت ماهی به عنوان نمونه بهینه انتخاب شد. از خمیر ماهی مورد نظر دو نمونه دارای دو سطح متفاوت آنتی اکسیدان BHA (۰۱/۰ و ۰۲/۰ درصد) و یک نمونه فاقد آنتی اکسیدان تهیه شد و برای بررسی تغییرات به مدت ۹۰ روز در C^◦۱۸- قرار داده شدند. نتایج نشان داد شمارش کلی باکتری ها بعداز۶۰ روز در رقت معین به صفر می رسد و میزان TVN و اکسیداسیون چربی ها با پیشرفت زمان روند افزایشی نشان داد بنابراین این دو آزمون شیمیایی می توانند به عنوان عوامل اصلی تعیین کننده زمان ماندگاری استفاده شوند.  

---

  چکیده     امروزه برچسب گذاری تغذیه­ای فرآورده­های غذایی ماهی و برآورد میزان بازدهی فیله آن از نیازهای مهم صنایع فرآوری ماهی می­باشد. هدف این پژوهش تعیین ترکیب شیمیایی و بازدهی فیله ماهی فیتوفاگ (Hypophthalmichthys molitrix) به منظور طبقه­بندی و برچسب گذاری تغذیه­ای فرآورده­های حاصل از آن با استفاده از معادلات رگرسیونی می­باشد. بدین منظور ۵۰ عدد ماهی فیتوفاگ در محدوده اندازه­های بازاری صید و میزان بازدهی محصول فیله، محتوای رطوبت، چربی، پروتئین، خاکستر و انرژی آن­ها مورد سنجش قرار گرفت. سپس روابط بین این فاکتورها با طول کل ماهی مورد بررسی قرار گرفته و نوع رابطه و معادله آن­ها تعیین گردید. طبق نتایج به دست آمده رابطه­ی بین لگاریتم محتوای رطوبت و  لگاریتم طول کل ماهی به صورت رگرسیونی خطی معکوس بوده (۰۵/۰>p) در حالی­که رابطه­ی بین میزان چربی، پروتئین و انرژی و بازدهی فیله با طول کل ماهی به صورت رگرسیونی خطی مثبت بود (۰۵/۰>p). به طور کلی این معادلات به صورت  Y= bX± a می­باشد. طبق این نتایج بین محتوای خاکستر فیله و طول کل ماهی رابطه­ای وجود نداشت. رابطه­ی بین محتوای پروتئین و طول کل ماهی معنی­دار ولی ضعیف بود (۱۸/۰=^۲R). با توجه به وجود این روابط و تعیین معادلات آن­ها، جهت دسته بندی ماهیان می­توان از شاخص طول کل ماهیان را با استفاده از دستگاه دسته­بندی و سپس از طریق معادلات به دست آمده برای  بازدهی فیله و ترکیب تقریبی، برآورد اقتصادی و تعیین میزان رطوبت، چربی، پروتئین، خاکستر و انرژی هر دسته به منظور برچسب گذاری تغذیه­ای و تصمیم گیری جهت فرآوری آن اقدام نمود.    

---

چکیده هدف از این مطالعه ارزیابی کیفیت ماهی فیتوفاگ انجمادزدایی شده در یخچال بود. ماهیان فیتوفاگ قبل و بعد از گذراندن جمود نعشی به مدت ۳ ماه در دمای ۱۸- درجه سانتیگراد به شکل منجمد، نگهداری گردیدند. سپس، بعد از انجمادزدایی به مدت ۱۲ روز در یخچال نگهداری شدند و طی نگهداری ارزیابی کیفی ماهیان در روزهای ۰، ۳، ۶، ۹ و ۱۲ از طریق اندازه گیری فاکتورهای شیمیایی (اسیدهای چرب آزاد، تیوباربیتوریک اسید، مجموع بازهای نیتروژنی فرار، رطوبت تحت فشار، pH، و میزان رطوبت)، میکروبی (شمارش کلی باکتری ها) و حسی (ماهی خام و پخته) انجام شد. انجماد پس از جمود و افزایش زمان نگهداری باعث افزایش میزان اسیدهای چرب آزاد، تیوباربیتوریک اسید، رطوبت تحت فشار وpH شد ولی میزان رطوبت کاهش یافت. اگرچه مجموع بازهای نیتروژنی فرار با افزایش زمان نگهداری در یخچال افزایش یافت ولی این مقدار در ماهیان منجمد شده بعد از جمود کمتر از ماهیان منجمد شده قبل از جمود بود.  همچنین شمارش کلی باکتری ها بیانگر افزایش تعداد باکتری ها در ماهیان منجمد شده بعد از جمود بود (۰۵/۰ p<). اگر چه ماهی فیتوفاگ از نظر فاکتورهای ارزیابی کیفی شیمیایی و میکروبی طی ۱۲ روز نگهداری در یخچال قابل مصرف بود ولی آنالیز حسی ماهی خام و پخته بیانگر کیفیت نامناسب ماهی فیتوفاگ بترتیب بعد از ۶ و ۳ روز در ماهیان منجمد قبل و بعد از جمود بود. بنابراین بر اساس نتایج بدست آمده انجماد ماهیان فیتوفاگ قبل از شروع جمود منجر به افزایش ماندگاری آنها طی نگهداری در یخچال گردید. 

---

---

در مطالعه حاضر پروتئین ایزوله (IP) ضایعات سر و باله تاسماهی سیبری (Acipenser baerii) با مقادیر ۱۰، ۲۰، ۳۰ و ۴۰ درصد جایگزین گوشت ماهی فیتوفاگ در تهیه ناگت ماهی شده است. در این مطالعه بعد از تهیه ناگت ماهی، شاخص‌هایی از قبیل آنالیز تقریبی، بازده محصول، کاهش وزن، وزن‌گیری در اثر کوتینگ، رشد میکروبی و آنالیز حسی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، میزان پروتئین در نمونه کنترل بالاترین میزان (۰۴/۰ ± ۰۰/۱۸) بوده و با افزایش درصد پروتئین ایزوله، روند نزولی را نشان می‌دهد (P < ۰,۰۵). بیشترین میزان کاهش وزن در طی سرخ شدن نهایی مربوط به تیمار کنترل و IP۱۰ نشان داده شد و بیشترین بازده محصول نیز مربوط به تیمارهای IP۲۰، IP۳۰ و IP۴۰ بود (P < ۰,۰۵). بررسی نتایج حاصل از رشد میکروبی، اختلاف معناداری بین تیمارها نشان نداد (P > ۰,۰۵). همچنین نتایج آنالیز حسی نشان داد تیمار کنترل که تنها با گوشت چرخ شده ماهی فیتوفاگ بوده، طعم، بو، بافت و ... خصوصیات کلی بهتری نسبت به تیمارهای حاوی پروتئین ایزوله داشت. نتایج این تحقیق نشان داد گوشت چرخ شده ماهی فیتوفاگ و پروتئین ایزوله تاسماهی سیبری قابلیت تولید ناگت ماهی را داشته و اگرچه در برخی خصوصیات فیزیکی ناگت حاوی مقادیر بالاتر پروتئین ایزوله نتایج بهتری نشان داده‌اند، اما با توجه به میزان پروتئین و خواص حسی، نمونه کنترل و نمونه حاوی ده درصد پروتئین ایزوله IP۱۰ نتایج بهتری داشتند.

---

یکی از دغدغه‌های اصلی در تولید و فرآوری محصولات شیلاتی مسئله نگهداری و افزایش زمان ماندگاری آن می‌باشد. در همین راستا این مطالعه با هدف بررسی تاثیر پوشش کیتوزان- صمغ دانه چیا (به‌ترتیب به‌میزان ۲ و ۵/۱ درصد وزن نمونه) بر برخی از خصوصیات شیمیایی (میزان اسیدهای چرب آزاد، پراکسید، شاخص تیوباربیتوریک اسید، بازهای نیتروژنی فرار و pH )، میکروبی (تعداد باکتری‌های اشرشیا کلی) و حسی ماهی فیتوفاگ طی مدت زمان نگهداری (۰، ۳، ۶، ۹ و ۱۲ روز) در دمای یخچال صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که با افزایش زمان نگهداری میزان اسیدهای چرب آزاد، پراکسید، شاخص تیوباربیتوریک، بازهای نیتروژنی فرار و تعداد باکتری‌های اشرشیاکلی تمامی نمونه‌ها افزایش یافت که این افزایش در نمونه‌های پوشش داده شده با محلول کیتوزان- صمغ دانه چیا، شدت کمتری داشت. یافته‌ها حاکی از آن بود که با افزایش زمان نگهداری، میزان pH در نمونه‌های فاقد پوشش افزایش یافت ولی در نمونه‌های پوشش داده شده میزان pH در ابتدا کاهش و سپس افزایش یافت. ارزیابی حسی نمونه‌ها نیز مشخص نمود که با افزایش زمان نگهداری پذیرش کلی نمونه‌ها کاهش یافت و بعد از روز سوم نگهداری نمونه‌های پوشش داده شده، امتیازات بیشتری نسبت به نمونه فاقد پوشش از ارزیاب‌ها کسب نمودند. در نهایت این مطالعه نشان داد که استفاده از پوشش کیتوزان- صمغ دانه چیا می‌تواند به افزایش مدت ماندگاری فیله‌های ماهی در یخچال کمک نماید