---

 تأثیر عصاره های آنتی اکسیدانی در رابطه با زمان ماندگاری فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان طی نگهداری در یخچال (Cº ) بررسی شد. بدین منظور فیله در ۳ تیمار نمک سود در آب نمک ۱۰ درصد، تیمار نمک سود به همراه ۱ درصد عصاره برگ گزنه و تیمار نمک سود به همراه آنتی اکسیدان بوتیله هیدروکسی تولوئن (BHT) در تناوب زمانی ۳ روزه بررسی شد که شاخص های پراکسید (PV)، اسیدهای چرب آزاد (FFA)، اسید تیوباربیتوریک (TBA)، رطوبت، میزان pH و ویژگی های حسی طی ۱۵ روز نگهداری در یخچال ارزیابی شدند. نتایج نشان داد مقادیر TBA و FFA به شکل معناداری (۰۵/۰>p) در تمامی تیمارها افزایش یافت، اگرچه مقادیر پراکسید نیز در تمام تیمارها با گذشت زمان به شکل معناداری (۰۵/۰>p) روند نزولی داشت. نمونه های حاوی آنتی اکسیدان در مقایسه با نمونه شاهد در همه تیمارها به شکل معناداری (۰۵/۰>p) TBA، PV و FFA کم تری داشت. همچنین عصاره متانولی برگ گزنه در سطح ۱ درصد به خوبی توانست شاخص های TBA، PV و FFA را کنترل کرده و جایگزین آنتی­اکسیدان­ سنتزی بوتیله هیدروکسی تولوئن در سطح ۱ درصد شود. با توجه به نتایج حاصل از ارزیابی حسی (رنگ، بو، بافت، طعم و پس طعم) و نبود تفاوت معنادار میان دو آنتی اکسیدان می توان استفاده از هر دو نوع آنتی اکسیدان را در نگهداری فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان توصیه کرد. طبق نتایج این تحقیق عصاره برگ گزنه تأثیر بیش تری بر ماندگاری قزل آلای رنگین کمان دارد.

---

بازده تولید محصولات مختلف، میزان فراورده‌های جانبی و ارزش تغذیه‌ای آن‌ها و نیز روابط بین وزن عرضه ماهی به بازار و بازده محصول در ماهی قزل‌آلای رنگین کمان مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که پس از ماهی کامل، حداکثر بازده در ماهی تخلیه شکمی شده و به‌میزان ۴۳/۳±۵۶/۸۷ درصد بود که در خصوص فیله با پوست و بدون پوست به‌ترتیب به ۲۱/۳±۶۹/۵۶ درصد و ۳۷/۲±۳۶/۴۵ کاهش یافت. بیش‌ترین میزان فراورده‌های جانبی مربوط به سر و امعا و احشا بود که به‌ترتیب ۵۲/۱۵درصد و ۶۲/۱۲درصد از وزن بدن ماهی را تشکیل می‌دادند. همبستگی مثبت و معناداری (۰۱/۰>p) بین وزن ماهی کامل و بازده محصول سرزده و تخلیه شکمی شده مشاهده شد و با افزایش وزن ماهی کامل در زمان عرضه به بازار، بازده محصول سر زده و تخلیه شکمی شده بیش‌تر خواهد بود. در میان فراورده‌های جانبی، امعاواحشا و سر بیش‌ترین میزان چربی (به‌ترتیب ۴۳/۱۷ و ۰۱/۱۳درصد وزن تر) را داشتند که می‌توانند منابع مناسبی برای استخراج چربی باشند، اما بیش‌ترین میزان پروتئین در پوست (۱۱/۲۴درصد وزن تر) مشاهده شد. مقادیر قابل ملاحظه‌ای از اسید‌های چرب مفید و سلامتی بخش چند غیراشباع _۳ω در ترکیب اسید‌های چرب امعاواحشا و سر به‌دست آمد. همچنین امعاواحشا و استخوان به‌عنوان منابع غنی از ریزمغذی آهن شناسایی شدند.

---

تأثیر ویتامین E بر شاخص‌های رشد و هماتولوژی بچه ماهی قزل‌آلای رنگین کمان با میانگین وزن اولیه ۱۵/۰±۱/۲ گرم در مدت ۹ هفته تغدیه با چهار جیره غذایی حاوی چهار سطح ویتامینE (mg/kg۰، ۱۰۰، ۲۰۰ ،۱۰۰۰) انجام شد. در پایان، شاخص‌های رشد (افزایش وزن، بازماندگی، SGR، FCR، CF) و تغییرات هماتولوژیکی (هموگلوبین، هماتوکریت، MCH،MCHC ،RBC ) ارزیابی شد.نتایج بیانگر تأثیر معنادار (۰۵/۰>p)سطح ویتامین E جیره بر روی شاخص‌های رشد بود (۰۵/۰<p). نتایج شاخصه‌های خونی نیز نشان داد که سطح ویتامین E اثر معناداری بر روی میزان هماتوکریت، هموگلوبین، تعداد گلبول قرمز، مونوسیت و ائوزینوفیل داشته (۰۵/۰>p) ولی بر روی شاخص‌های، لنفوسیت MCH،  MCHCاثر معناداری نداشته است (۰۵/۰<p).

---

تغییرات مورفولوژی سلول‌های کلراید و بیان ژن زیر‌واحد _۱bα آنزیم Na⁺-K⁺-ATPase قزل‌آلای تریپلوئید Oncorhynchus mykiss (میانگین وزن ۶/۷۰ گرم)، در انتقال مستقیم به شوری‌های ۶، ۱۲ و ۱۸ ppt  مورد بررسی قرار گرفتند. تغییرات در فراوانی، الگوی پراکنش و سطح مقطع برش‌خورده سلول‌های کلراید آبشش با استفاده از تکنیک بافت‌شناسی کلاسیک و مکان‌یابی Na⁺-K⁺-ATPase آبشش با استفاده از تکنیک ایمونوهیستوشیمی و استفاده از آنتی‌بادی IgGα_۵  انجام شد. بیان ژن زیر‌واحد _۱bα آنزیم Na⁺-K⁺-ATPase با استفاده از تکنیک بیان ژن نیمه‌کمی مورد سنجش قرار گرفت .میزان بقا در طی دوره ۱۰ روزه آزمایش در تمام تیمارها صد درصد بود و ماهیان منتقل شده به سطوح مختلف شوری اسمولالیته پلاسما را در سطوح استاندارد حفظ کردند. الگوی پراکنش سلول‌های کلراید در تمام تیمار‌ها مشابه و بر روی لاملا، پایه و بین لاملا بوده است. نتایج مطالعات ایمونوهیستوشیمی نشان دادند که بیشترین تعداد سلول‌های کلراید لاملایی و بین لاملایی در تیمار ۱۸  pptوجود دارند. بیشترین مساحت سطح مقطع برش‌خورده سلول‌های کلراید در آب شیرین مشاهده شد. تغییرات بیان ژن زیر‌واحد _۱bα آنزیم Na⁺-K⁺-ATPase با افزایش شوری، روند افزایشی نشان داد. با توجه به نتایج تحقیق به‌نظر می‌رسد ماهی قزل‌آلای تریپلوئید به‌خوبی خود را با شوری‌های اعمال شده در محیط آزمایش سازگار کرده و توانایی لازم در مقابله با شوری‌های بررسی شده را دارند و به‌نظر گونه مناسبی جهت پرورش در آب‌های لب‌شور می‌باشند.

---

در یک طرح کاملاً تصادفی، تأثیر دو گونه باکتری زیست‌یار، Bifidobacterium animalis و B. lactis در چهار غلظت صفر (شاهد)، ۱۰^۹×۱(۱T)، ۱۰^۹×۲ (۲T) و ۱۰^۹×۳ (۳T) واحد کلنی در ۱۰۰ گرم غذا بر شاخص‌های تغذیه‌ای لارو قزل‌آلای رنگین کمان با وزن اولیه ۱۹۷/۰‌± ۵۳۸/۰گرم در مدت ۶۰ روز بررسی شد. اختلاف معناداری بین تیمارهای آزمایشی و گروه شاهد از نظر درصدپروتئین و چربی ابقا شده و ترکیبات لاشه لاروها مشاهده شد (۰۵/۰p<). تیمار ۱T بیشترین میزان نرخ کارایی غذایی و کمترین ضریب تبدیل غذایی را نسبت به‌دیگر تیمارها نشان داد (۰۵/۰p<). با وجود اختلاف معنادار نرخ رشد متابولیکی در تیمارهای ۱T و ۲T با تیمار ۳T و شاهد، اختلاف معناداری بین تیمار شاهد و ۳T مشاهده نشد (۰۵/۰p>). نتایج بیانگر بهبود شاخص‌های تغذیه و نرخ رشد متابولیکی لارو قزل‌آلای رنگین‌کمان با استفاده از این دو گونه باکتری بود.

---

اثر جایگزینی آرد باقلا با آرد سویا در ۴ سطح جایگزینی (۱۵ ،۳۰ ،۴۵ و ۶۰ درصد) در ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان (۰/۰۹±۱۲/۵ گرم) به مدت ۷ هفته بررسی شد. نتایج نشان داد که تا ۳۰ درصد جایگزینی سویا با آرد باقلا تأثیر منفی بر روند رشد ماهی نداشت، ولی در تعداد گلبول قرمز و درصد هماتوکریت بین تیمارها و گروه شاهد اختلاف معنا‌داری مشاهده شد (p<۰/۰۵). بیشترین تعداد گلبول قرمز(۰/۲۳±۲/۰۳) و هماتوکریت (۱/۵۲±۴۴/۳) در تیمار ۱۵ درصد مشاهده شد. بررسی فراسنجه‌های بیوشیمیایی خون بیانگر عدم  اختلاف معنادار در میزان کلسترول، پروتئین کل، آلبومین و گلوبولین در تیمار­ها با گروه شاهد بود(۰/۰۵≥p). بیشترین میزان گلوکز (۲۲/۲±۱۳۹/۰۴) و تری‌گلیسرید (۱۱/۸±۳۲۳/۵۴) در تیمار شاهد مشاهده شد که اختلاف معنا‌داری با تیمار ۱۵ درصد آرد باقلا نداشت. این مطالعه نشان داد که افزودن ۳۰ درصد آرد باقلا به جیره ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان، تأثیری منفی بر عملکرد رشد، فراسنجه‌های خونی و بازماندگی ماهیان ندارد.

---

اثر نوع بسته‌بندی بر ماندگاری ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان پرورشی (Oncorhynchus mykiss) بررسی شد. ماهی‌ پس از شستشو و تخلیه احشا در دمای اتاق، به سه دسته تقسیم و در کیسه‌های پلی‌اتیلنی پلی‌آمیدی در سه حالت بسته‌بندی در حضور هوا، خلأ‌، و اتمسفر اصلاح شده (۶۰٪ گاز کربنیک، ۱۰٪ اکسیژن و ۳۰٪ ازت) بسته‌بندی شدند. نمونه‌ها در یخچال (۳C º) نگه‌داری و تا پانزده روز (روزهای صفر، ۳، ۶، ۹، ۱۲ و ۱۵‌) ارزیابی میکروبی، شیمیایی و فیزیکی شدند. در مدت نگه‌داری تعداد باکتری‌های مزوفیل، انتروباکتریاسه و لاکتیک اسید در تیمارهای مختلف تفاوت معناداری نداشتند. تعداد باکتری‌های سرمادوست تا روز دوازدهم در تیمارهای مختلف تفاوت آماری معناداری نداشت، و در روز پانزدهم در گروه با اتمسفر اصلاح شده به‌طور معناداری کمتر از دو گروه دیگر بود. عدد اسیدی و میزان TBARS تیمارهای مختلف در طول دوره نگهداری تغییرات معنادار نداشتند. مقدار تراوش در همه تیمارها با گذشت زمان افزایش یافت و در نمونه‌های تحت خلأ در روزهای دوازدهم و پانزدهم نگهداری به‌طور معناداری بیشتر بود. در همه تیمارها شاخص سفتی بافت در روز سوم نسبت به روز اول کاهش معناداری داشت و از روز سوم تا پانزدهم تغییر معناداری نداشت. این تحقیق نشان داد که اگر ماهی قزل‌آلا در شرایط بهداشتی صید، حمل و احشای آن تخلیه شود و به‌سرعت بسته‌بندی و در دمای مناسب نگه‌داری گردد، تا ۹ روز بدون توجه به نوع بسته‌بندی قابل نگه‌داری بوده و نیازی به بسته‌بندی خاصی ندارد. همچنین با توجه به شرایط مذکور بسته‌بندی‌های به‌کار رفته در این بررسی، موجب بهبود قابل‌توجهی در شاخص‌های ماندگاری ماهی قزل‌آلا نخواهد شد.

---

 اثر روش‌های پخت بر روی درصد افت پخت، آنالیز حسی ویژگی‌های بافت و رنگ فیله قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss) بررسی شد. در اینتحقیق روش‌های بخارپز کردن (پخت اتوکلاو) در دمای ۱۲۰ درجه سانتی‌گراد به‌مدت ۵ و ۱۰ دقیقه، غوطه‌وری در روغن داغ با پوشش پودر سوخاری در دمای ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد به‌‌‌مدت ۲ و ۵ دقیقه و پخت با مایکروویو در توان ۶۰۰ وات به مدت ۲، ۴ و ۶ دقیقه یبه‌‌کار گرفته شد.شاخص‌افت پخت تفاوت معنا‌داری را در روش‌های مختلف نشان داد (۰۵/۰>p) که بیشترین افت در روش مایکروویو به مدت ۶ دقیقه بود. در نتایج سنجش رنگ، بیشترین تغییرات در عضله سرخ‌شده به مدت ۵ دقیقه با پودر سوخاری و کمترین تغییرات رنگ نیز در عضله مایکروویو شده به مدت ۲ دقیقه رؤیت شد. بیشترین میزان سفتی بافت مربوط به تیمار سرخ‌شده در ۵ دقیقه بود و نمونه خام کمترین سفتی را داشت. در ارزیابی حسی نمونه‌های سرخ‌شده از مقبولیت بیشتری برخوردار شد. بر اساس نتایج، از لحاظ مقبولیت حسی روش‌های پخت فیله ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان به‌صورت سرخ‌شده به مدت ۵ دقیقه مناسب می‌باشد.

---

چکیده طی یک مطالعه ۲۷ روزه، تعداد ۳۶۰ عدد قزل‌آلای رنگین‌کمان(۶/۱ ± ۲/۹۷ گرم) در در دوز‌های  ppm۰ ،۲۵۰ ،۵۰۰ و ۷۵۰  عصاره آبی علف چای (به ترتیب T۰،T۲۵ ،T۵۰  وT۷۵) به شکل غوطه­وری طی دو مرحله ۵ روزه منقطع با فاصله ۱۰ روز درشرایط استرس گرمایی ۲ ±۲۰ درجه سانتیگراد قرار گرفته و در پایان هر مرحله  (روزهای ۱۲ و ۲۷) خونگیری گردید. در نتایج مرحله اول، تعداد گلبولهای قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت تفاوت معنی‌داری را بین تیمارها و شاهد نشان نداد، اما در مرحله دوم افزایش معنی‌دار این شاخصها در تیمارهای T۵۰ و T۷۵ نسبت به T۰ و T۲۵ مشاهده شد. تعداد گلبولهای سفید، لنفوسیتها، میزان پروتئین تام، آلبومین و IgM تام شاهد در هر دو مرحله به‌طور معنی‌داری کمتر از تیمارها بود، ولی شمارش نوتروفیلها عکس این بود. طی دو مرحله، تفاوت معنی‌داری در اندیسهای MCV وMCH بین تیمارو شاهد وجود نداشت. میزان MCHC تفاوت معنی‌داری در مرحله اول در بین گروه‌های آزمایشی نداشت ولی در مرحله دوم، افزایش معنی‌دار آن در تیمار T۷۵ در مقایسه با T۲۵ و T۰ مشهود بود. میزان گلوکز در مرحله دوم در T۵۰ و T۷۵ کاهش معنی‌داری نسبت به T۰ وT۲۵ داشت. میزان آنزیم‌های کبدی AST وALT در مرحله دوم در تیمار T۷۵ نسبت به سایر گروه‌ها افزایش معنی‌دار داشت. بیشترین و کمترین درصد بازماندگی به‌ترتیب مربوط به T۵۰ وT۰ بود. براساس نتایج، گیاه علف چای قابلیت کنترل عوارض بروز استرس و افزایش ماندگاری ماهی قزل‌آلا را در مواجهه با استرس گرمایی مزمن دارد.

---

هدف از مطالعه حاضر بررسی تأثیر القای تریپلوییدی در قزل‌آلای رنگین‌کمان بر بازماندگی، رشد، ویژگی‌های لاشه و همچنین ترکیب اسید‌های چرب عضله بود. برای این کار از ۸ مولد ماده با میانگین وزن ۲۴۶±۱۶۰۰ گرم و ۶ مولد نر با میانگین وزن ۱۸۶±۱۳۹۳ گرم که از نظر سنی ۴ ساله بودند، استفاده شد. شوک دمایی ۱۰ دقیقه پس از لقاح و به مدت ۱۰ دقیقه و با دمای ۲۸ درجه سانتی‌گراد اعمال شد. نتایج نشان داد درصد القای تریپلوییدی ۱±۱۰/۸۷ درصد بود که با اندازه‌گیری گلبول‌های قرمز مشخص شد. نرخ بازماندگی از مرحله لقاح تا چشم‌زدگی در گروه دیپلویید ۵۹/۱±۱۲/۹۲ درصد و در گروه تریپلویید ۲۱/۱±۳۱/۸۶ درصد بود و به‌طور معناداری کاهش یافت (۰۵/۰p<). بازماندگی در مرحله چشم‌زدگی تا تخم‌گشایی در گروه دیپلویید ۴۵/۰±۱۰/۹۸ درصد و در گروه تریپلویید۳۳/۱±۰۴/۹۴ درصد بود که به‌طور معناداری کاهش یافت (۰۵/۰p<). از نظر شاخص‌های رشد نظیر وزن اولیه، وزن نهایی، افزایش وزن، ضریب رشد ویژه و ضریب چاقی در انتهای دوره آزمایش یعنی ۳۸ روز پس از شروع تغذیه فعال، گروه دیپلویید به‌طور معناداری بهتر از گروه تریپلویید بود (۰۵/۰p<). ترکیب بیوشیمیایی لاشه از نظر میزان پروتئین، چربی و خاکستر بین دو گروه تفاوتی نداشت، ولی میزان رطوبت در گروه تریپلویید افزایش معناداری (۰۵/۰p<) نشان داد. علاوه بر این، نتایج این پژوهش نشان داد که در اثر القای تریپلوییدی میزان اسیدهای چرب اشباع افزایش یافته و میزان اسیدهای چرب غیراشباع کاهش می‌یابد. 

---

هدف از پژوهش حاضر، آبکافت اندرونه ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان با استفاده از سه آنزیم فلاورزایم، پاپایین، پپسین و بررسی و مقایسه خواص کارکردی و آنتی‌اکسیدانی سه نوع پروتئین حاصل است. در زمان‌های یکسان، بیشترین درجه آبکافت و بازیافت نیتروژنی، برای پروتئین آبکافتی با فلاورزایم (به‌ترتیب  ۰۵/۱ ± ۱۲/۲۳ درصد و ۶۸/۰ ± ۶۴/۵۵ درصد) ثبت شد. در تمام pH‌ های بررسی شده (به غیر از دو ۸=pH و۱۰=pH) پروتئین آبکافتی با فلاورزایم به‌طور معناداری (۰۵/۰>p) نسبت به دو پروتئین دیگر حلالیت بیشتری داشت. همچنین شاخص فعالیت امولسیفایری (به غیر از ۴=pH) و پایداری امولسیونی (به غیر از ۸=pH) نیز در پروتئین آبکافتی با فلاورزایم در pH های بررسی شده به‌طور معناداری (۰۵/۰>p) بالاتر از دو پروتئین دیگر بود. برای مقایسه خواص آنتی‌اکسیدانی پروتئین‌های آبکافتی از شاخص‌های قدرت مهار رادیکال آزاد ۲و۲ دیفینیل -۱- پیکریل هیدرازیل (DPPH) و کاهندگی یون آهن سه ظرفیتی (فریک) استفاده شد و نتیجه اینکه، پروتئین آبکافتی با پپسین بیشترین قدرت مهار رادیکال DPPH و کاهندگی یون فریک را نشان داد (به‌ترتیب  ۲۷/۲ ± ۵۹/۸۳ درصد و جذب ۰۱۳/۰ ± ۸۸۶/۰ در طول موج ۷۰۰ نانومتر). پژوهش حاضر نشان داد، پروتئین‌های تولیدشده از این سوبسترا، خواص مطلوبی دارند و عوامل مختلفی از جمله نوع آنزیم مصرفی تا حد زیادی این خواص را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

---

در این تحقیق تأثیر رنگدانه‌های طبیعی (هویج و لبو) و رنگدانه مصنوعی (آستاگزانتین) در جیره غذایی بر شاخص‌های رشد و برخی فراسنجه‌های خونی و تغییرات رنگ پوست، گوشت و خون ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus  mykiss بررسی شد. بدین منظور ۵ جیره آزمایشی شامل جیره شاهد (بدون رنگدانه)، هویج در ۲ سطح (۵۰ و ۱۰۰ میلی‌گرم در کیلوگرم)، لبو (۱۰۰ میلی‌گرم در کیلوگرم) و آستاگزانتین (۱۰۰ میلی‌گرم در کیلوگرم) تهیه شد. ۱۵۰ بچه ماهی با میانگین وزنی ۲۵/۱±۴۴/۲۱ گرم به‌مدت ۳۰ روز با جیره‌های آزمایشی تغذیه شدند. نتایج عملکرد رشد نشان داد افزودن لبو به‌طور معناداری بیشترین افزایش وزن و ضریب رشد ویژه را در پی داشت، درحالی‌که کمترین آن مربوط به گروه شاهد بود (۰۵/۰p<). مطالعه فراسنجه‌های خونی تفاوت معناداری را در تعداد گلبول قرمز، گلبول سفید، هموگلوبین و هماتوکریت بین تیمارها و شاهد نشان داد (۰۵/۰p<). بیشترین گلبول قرمز، گلبول سفید، هماتوکریت و هموگلوبین به‌ترتیب در تیمارهای هویج ۵/۰ درصد، لبو ۱ درصد، هویج ۱ درصد و هویج ۵/۰ درصد مشاهده شد. میزان تری‌گلیسیرید و کلسترول در تیمار ۱ درصد لبو به‌صورت معناداری بیشتر از سایر تیمارها بود (۰۵/۰p<). نتایج مربوط به اندازه‌گیری کاروتنوئید در پوست، بافت و خون اختلاف معناداری را بین تیمارها نشان داد (۰۵/۰p<). در مجموع به‌نظر می‌رسد رنگدانه‌ها به‌ویژه رنگدانه‌های گیاهی روی شاخص‌های رشد تأثیر مثبت داشته باشند و باعث تقویت سیستم ایمنی در ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان (با افزایش تعداد گلبول سفید) شوند. همچنین، رنگدانه‌های گیاهی با افزایش کاروتنوئیدها رنگ بهتری نسبت به رنگدانه‌های مصنوعی (آستاگزانتین) ایجاد می‌کنند.

---

تأثیر پودر تخمیر شده Daphnia magnaدر جیره بر عملکرد رشد و ترکیب لاشه لارو قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss) با میانگین وزنی ۱۹۷/۰ ± ۵۸۳/۰ گرم در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار و در شرایط کاملاً یکسان به‌مدت ۶۰ روز بررسی شد. پنج جیره با پروتئین یکسان(۷۰/۵۲ درصد) به شکل دو جیره حاوی پودر دافنی تخمیر شده شامل_۱T (۲۰ درصد)، _۲T (۳۰ درصد) و دو جیره حاوی پودر دافنی خام شامل_۳T (۲۰ درصد)، _۴T (۳۰ درصد) و یک جیر بدون افزودن پودر دافنی (جیره شاهد) در نظر گرفته شد باکتری استفاده شده برای تخمیر شامل پنج گونه باسیلوس تجاری بود. نتایج نشان‌دهندةتأثیرمعنادارپودر دافنی تخمیر شده بر معیارهای رشد در مقایسه با حالت خام در سطوح مشابه و تیمار شاهد بود (۰۵/۰p<). تیمارهای _۱T (۳۵/۰ ± ۲۷/۱) و _۲T (۴۶/۰ ± ۳۱/۱) دارای ضریب تبدیل کمتری نسبت به تیمارهای آزمایشی_۳T (۳۷/۰ ± ۳۸/۱) و _۴T (۴۲/۰ ± ۴۱/۱) و تیمار شاهد (۶۹/۰ ± ۸۷/۱)بودند (۰۵/۰p<). نتایج آنالیز لاشه نشان داد که بیشترین درصد پروتئین (۴۸/۰ ± ۲۳/۶۸ درصد) در تیمار _۲T و بیشترین درصد چربی و انرژی (۵۰/۰ ± ۲۶/۱۱ درصد، ۸۸/۴۸ ± ۶۳/۴۷۶۱ کالری بر گرم) در تیمار _۴Tبود (۰۵/۰p<). با توجه به ارزش غذایی دافنی و تأثیر مناسب آن بر رشد، ضریب تبدیل غذایی و ترکیب بدن این ماهی، در تأمین‌بخشی از پروتئین جیره ماهی قزل‌آلاتوصیه می‌شود.

---

اثر اسیدآسکوربیک بر ماندگاری فیله ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss) در شرایط یخچال با اندازه‌گیری بار میکروبی کل و ارزیابی شیمیایی بررسی شد. بدین منظور ماهیان (۱۰± ۴۰۰ گرم) به سه گروه شامل فاقد تزریق (تیمار ۱)، گروهی با تزریق وریدی اسیدآسکوربیک در مقادیر ۱/۰ و ۳/۰ درصد (تیمار ۲ و۳) و ماهیانی با تزریق عضلانی در مقادیر ۱/۰ و ۳/۰ درصد (تیمار ۴ و ۵) تقسیم‌بندی شدند. پس از ۶۲ ساعت از زمان تزریق، ماهیان صید و فیله شدند، سپس به‌مدت ۱۶ روز در شرایط یخچال نگه‌داری شدند. در طی این مدت، هر ۴ روز یکبار شاخص‌های پراکسید (PV)، تیوباربیوتیک‌اسید (TBA)، اسیدهای چرب آزاد (FFA)، مجموع بازهای نیتروژنی فرار (TVB-N) و بار باکتریایی کل (TVC) اندازه‌گیری شدند. طی دوره آزمایش تیمارهای ۳ و ۵ در شاخص‌های PV، TBA، FFA ،  TVB-Nو TVC  تفاوت معناداری (۰۵/۰ ≥p) با سایر تیمارها داشتند. همچنین بین تیمار ۳ در شاخص‌های TVC،  TBA، FFA  و  PV با تیمار ۵ تفاوت معناداری (۰۵/۰ ≥p) مشاهده شد که نشان‌دهنده عملکرد بهتر تزریق وریدی اسیدآسکوربیک ۳/۰ درصد از روز ۸ نگه‌داری به بعد در مقایسه با تزریق عضلانی آسکوربیک‌اسید ۳/۰ درصد است. با توجه به نتایج این تحقیق، استفاده از مقادیر مختلف اسیدآسکوربیک در تزریق وریدی و عضلانی باعث افزایش زمان ماندگاری فیله ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان در طی نگه‌داری تا روز ۱۲ در یخچال گردید.

---

تأثیر روش‌های مختلف استخراج چربی با حلال (شامل Bligh and Dyer، Smedes، Bligh and Dye با استفاده از دی‌کلرومتان، Folch، Roese Gottible، سوکسله با استفاده از اتر و سوکسله با استفاده از ان-هگزان) بر میزان چربی کل و ترکیب اسیدهای چرب قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss) بررسی شد.. براساس نتایج، بازدهی استحصال چربی با روش Bligh and Dyer بیش از روش‌های Smedes، Roese Gottible و سوکسله تر بود، ولی با دیگر روش‌ها اختلاف معناداری مشاهده نشد. مجموع اسیدهای چرب اشباع، تک‌غیراشباع و چندغیراشباع در چربی استخراج شده با روش‌های مختلف تفاوت معناداری نداشت. نسبت اسیدهای چرب امگا-۳ به امگا-۶ در روش‌های مختلف استخراج بین۲۰/۰تا ۲۹/۰ بود. بیشترین میزان شاخص پلی‌ان ۳۴/۰بود، اما بین روش‌های مختلف تفاوت معناداری مشاهده نشد. با توجه به کمیت و کیفیت چربی، بار مالی، سمیت مواد و سهولت بهره‌برداری، روش استخراج Bligh and Dyer بهینه شده با حلال دی‌کلرومتان برای استخراج چربی ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان پیشنهاد می‌شود.

---

تأثیر ترکیب جیره و گرسنگی بر رشد و متابولیت‌های پلاسمای قزل‌آلای رنگین‌کمان با میانگین وزن ۱۴ گرم بررسی شد. تعداد ۲۴۰ عدد بچه به‌طور تصادفی در ۱۲ تانک ۱۵۰ لیتری توزیع شدند. آزمایش به‌صورت آزمون فاکتوریل ۲×۲ با ۲ سطح چربی (۱۰ و ۱۸ درصد) و ۲ رژیم غذایی (تغذیه و گرسنگی) انجام شد که در ۴ تیمار و سه تکرار انجام شد. ماهیان از دو جیره ۱ (چربی ۱۰ درصد، کربوهیدرات ۲۹ درصد) و جیره ۲ (چربی ۱۸ درصد، کربوهیدرات ۱۹ درصد) با سطح پروتئین (۴۷ درصد) و انرژی یکسان تغذیه شدند. بچه ماهیان به‌مدت ۳ هفته در حد سیری ظاهری تغذیه شدند، سپس دو هفته گرسنه مانده و مجدد ۳ هفته غذادهی شدند. زیست‌سنجی و سنجش شاخص‌های بیوشیمی پلاسما در روز ۲۱ (پایان ۳ هفته غذادهی)، ۳۵ (پس از دو هفته گرسنگی) و ۶۰ (پایان ۳ هفته غذادهی مجدد) صورت گرفت. طبق نتایج، جیره با چربی ۱۰ درصد در گروه شاهد (تغذیه کامل) سبب بالاترین میزان رشد در ماهی شد و با اعمال دو هفته محرومیت غذایی در این تیمار غذایی، ماهی قادر به رشد جبرانی کامل نگردید. همچنین نتایج حاصل از ترکیب لاشه نشان داد که گرسنگی و ترکیب جیره تأثیر بیشتری بر میزان چربی بدن نسبت به پروتئین داشت و گرسنگی سبب کاهش محتوای چربی بدن گردید. گرسنگی و نوع جیره تأثیر معناداری بر کلسترول و تری‌گلیسرید نداشته در حالی‌که سبب افت سطوح گلوکز خون ماهی شد.

---

این آزمایش به منظور بررسی اثر امولسیفایر بر عملکرد رشد، فراسنجه‌های خون و ترکیب لاشه در جیره حاوی پودر چربی در ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان انجام گرفت. در این آزمایش سطوح امولسیفایری در جیره‌های حاوی ۶۰ درصد پودر چربی گنجانده شد. در تیمار شاهد به جای پودر چربی از روغن ماهی استفاده گردید. تیمارهای آزمایشی شامل ۱) تیمار شاهد (بدون امولسیفایر)، ۲) ۵/۰%کولیک اسید، ۳) ۱%کولیک اسید ، ۴) ۲%توئین۸۰ ۵) ۴%توئین۸۰ بودند. ماهیان با میانگین وزن اولیه ۰۳/۲±۳۲/۲۷ گرم به مدت ۸ هفته با جیره‌های آزمایشی تغذیه شدند. بین تیمارهای مختلف درصد افزایش وزن (BWI)، نرخ رشد ویژه (SGR)، ضریب تبدیل غذایی (FCR) و شاخص کبدی (HSI)، اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد (۰۵/۰ P>)، ولی شاخص احشایی (VSI) اختلاف معنی‌داری را بین تیمارها نشان داد (۰۵/۰P<). بیشترین VSI مربوط به گروه شاهد و کمترین آن در تیمار ۵/۰%کولیک اسید مشاهده شد. افزودن امولسیفایر اثر معنی‌داری بر تعداد گلبول‌های سفید، تعداد گلبول‌های قرمز، هماتوکریت، هموگلوبین، MCV، MCH و MCHC داشت (۰۵/۰p<). بیشترین تعداد گلبول سفید در تیمار ۵/۰%کولیک اسید مشاهده شد، درحالیکه تعداد گلبول قرمز در تیمارهای حاوی امولسیفایر بیشتر از شاهد مشاهده شد. همچنین اختلاف معنی‌دار در مقدار گلوکز، پروتئین تام و آلبومین بین تیمارها مشاهده گردید (۰۵/۰p<) و بیشترین مقادیر آن‌ها مربوط به تیمار ۵/۰%کولیک اسید بود. ترکیب شیمیایی لاشه اختلاف معنی‌داری را نشان داد (۰۵/۰p<). با افزودن امولسیفایر چربی لاشه کاهش و پروتئین لاشه افزایش پیدا کرد. به نظر می‌رسد، افزودن ۵/۰% کولیک اسید با افزایش پروتئین لاشه و ارتقای رشد موجب خنثی کردن برخی اثرات منفی در هضم‌پذیری پودر چربی شده و در جیره قزل‌آلای رنگین‌کمان مناسب باشد.

---

مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثر افزودن دیواره سلولی مخمر (Saccharomyces cerevisiae) و اسانس دارچین (Cinnamomum verum) به جیره غذایی بر برخی از فراسنجه‌های بیوشیمیایی خون و ایمنی بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) انجام پذیرفت. با استفاده از آزمایش عاملی ۲×۲، تعداد ۲۷۶ قطعه بچه ماهی (۲۰/۱ ± ۶۷/۹ گرم) با ۴ نوع جیره غذایی (شاهد و جیره‌های حاوی ۵/۱ درصد دیواره سلولی مخمر، ۱ درصد اسانس دارچین و استفاده توام از ۵/۱ درصد مخمر و ۱ درصد اسانس دارچین) به مدت ۶۰ روز پرورش داده شدند. در پایان آزمایش نرخ رشد ویژه و افزایش وزن بدن در تیمار حاوی اسانس دارچین کاهش یافت (۰۵/۰≥P)، اما ضریب تبدیل غذایی تیمارهای مختلف اختلاف معنی داری نداشت (۰۵/۰<P). شاخص کبدی تیمار حاوی ۱ درصد اسانس دارچین بیشترین مقدار بود (۰۵/۰≥P). از نظر شاخص های خونی، بیشترین تعداد گلبول‌های قرمز و غلظت هموگلوبین خون در تیمار حاوی ۱ درصد اسانس مشاهده شد (۰۵/۰≥P)، درصد هماتوکریت نیز در حضور همزمان دیواره مخمر و اسانس دارچین به بالاترین سطح رسید. میزان فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز در تیمار حاوی دیواره سلولی مخمر نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت (۰۵/۰≥P). همچنین اسانس دارچین باعث کاهش میزان فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز، آسپارتات آمینو ترانسفراز و گاما گلوتامیل ترانسفراز گردید (۰۵/۰≥P). بیشترین میزان پروتئین کل، گلبولین و لیزوزیم سرم خون نیز در تیمار حاوی ۵/۱ درصد دیواره سلولی مخمر مشاهده شد (۰۵/۰≥P). جمع‌بندی نتایج بیانگر این است که استفاده همزمان دیواره سلولی مخمر و اسانس دارچین در جیره غذایی باعث تقویت سیستم ایمنی بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان می‌گردد.

---

اهداف: سارگاسوم بووانوم، پلی‌کلادیا مایریکا و گرسیلاریوپسیس پرسیکا به‌دلیل زی‌توده قابل توجه در طبیعت و قابلیت تولید انبوه به‌صورت پرورش مصنوعی، می‌توانند در جیره غذایی آبزیان مورد استفاده قرار گیرند. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر ماکروجلبک‌های دریایی بر عملکرد رشد و پاسخ ایمنی بچه‌ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان بود.
مواد و روش‌ها: پژوهش تجربی حاضر روی ۲۱۰ قطعه بچه‌ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان که به‌طور تصادفی انتخاب شده و در آزمایشگاه آبزیان دانشکده علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس نور در سال ۱۳۹۴ پرورش داده شدند، اجرا شد. این بچه‌ماهی‌ها در قالب هفت تیمار آزمایشی شامل جیره غذایی بدون ماکروجلبک دریایی (شاهد) و با جایگزینی سطوح متفاوت ۵% و ۱۰% پودر ماکروجلبک‌های دریایی به‌جای آرد گندم قرار گرفتند. برای آنالیز اقلام غذایی از نرم‌افزار Lindo ۵.۳ و برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS ۲۰ استفاده شد.
یافته‌ها: کمترین افزایش وزن، کمترین ضریب رشد، کمترین شاخص کارآیی پروتئین و بالاترین میزان ضریب تبدیل غذایی مربوط به تیمار حاوی ۱۰% پودر سارگاسوم بووانوم بود و تفاوت معنی‌داری با سایر تیمارها داشت. شاخص وضعیت (CF) در تیمار شاهد در بالاترین مقدار قرار داشت و بین تیمارها تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. در بازماندگی تیمارهای مختلف تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. بیشترین میزان فعالیت لیزوزیم سرم مربوط به تیمار حاوی ۵% پودر گرسیلاریوپسیس پرسیکا بود و بیشترین میزان فعالیت همولیتیک کمپلمان سرم مربوط به تیمار حاوی ۵% سارگاسوم بووانوم بود.
نتیجه‌گیری: ماکروجلبک‌های دریایی گرسیلاریوپسیس پرسیکا، سارگاسوم بووانوم و پلی‌کلادیا مایریکا بر بهبود عملکرد رشد بچه‌ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان تاثیر ندارند، ولی گرسیلاریوپسیس پرسیکا و سارگاسوم بووانوم بر پاسخ ایمنی آنها تاثیرگذار هستند.

---

اهداف: افزایش مصرف آبزیان، توسعه صنعت آبزی‌پروری و نیاز به تولید خوراک آبزیان، دسترسی به روغن ماهی را در آینده نامعلوم می‌سازد. هدف پژوهش بررسی تاثیر جایگزینی روغن ماهی جیره غذایی با روغن هسته انگور بر شاخص‌های رشد و فعالیت آنزیم‌های پپسین و تریپسین ماهیان قزل‌آلای رنگین‌کمان بود.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر روی ۴۵۰ قطعه ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان طی یک دوره ۶۰ روزه انجام شد. در این مطالعه از جیره شاهد (A) حاوی ۱۰۰% روغن ماهی و جیره‌های حاوی ۲۵% (B)، ۵۰% (C)، ۷۵% (D) و ۱۰۰% (E) روغن هسته انگور به‌جای روغن ماهی استفاده شد. داده‌ها با نرم‌افزار Graph Pad Prism و SPSS ۲۰ از طریق آزمون واریانس یک‌طرفه تحلیل شدند.
یافته‌ها: بیشترین وزن نهایی و افزایش وزن در جیره C و کمترین آنها در D بود که اختلاف معنی‌داری داشتند. اختلاف معنی‌داری در نرخ رشد ویژه و کارآیی پروتئین جیره‌ها وجود نداشت. بیشترین ضریب تبدیل غذایی در جیره E و کمترین آن در C با اختلاف معنی‌داری مشاهده شد. بیشترین کارآیی چربی در جیره C بود. بیشترین کارآیی غذا در جیره‌های C و D و کمترین آن در E بود و جیره‌ها اختلاف معنی‌داری نداشتند. بیشترین فعالیت آنزیم پپسین و تریپسین در ضمایم پیلوریک در جیره C و در روده در C و D مشاهده شد. میزان بهینه جایگزینی روغن ماهی به‌وسیله روغن هسته انگور ۵۰% (جیره C) برآورد شد.
نتیجه‌گیری: جیره غذایی ۵۰% روغن ماهی و ۵۰% روغن هسته انگور بر بهبود شاخص‌های رشد و فعالیت آنزیم‌های پپسین و تریپسین ماهیان قزل‌آلای رنگین‌کمان موثر است.