---

چکیده  امروزه حضور ویروسهای روده ای به عنوان عامل ایجاد بیماری درآب و بعضی از مواد غذایی به اثبات رسیده است . شیرخام جزء آن دسته از مواد غذایی است که می تواند به صورت بالقوه ناقل ویروسهای روده ای باشد . فقدان هر گونه روش مشخص به منظوربازیافت و استخراج این ویروسها از شیرخام سبب شده است تا در این پژوهش در قدم اول تاثیر میزان ماده خشک شیرخام روی کیفیت و میزان RNA  ویروسی استخراج شده مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور براساس روشهای متداول جداسازی اجزاء و ترکیبات شیر ، به طور وارونه نسبت به ساخت چهار محلول مدل شیر خام برمبنای اجزاء و نسبتهای طبیعی شیر خام اقدام و محلولهای مدل حاصل توسط کلی فاژ MS۲ به عنوان بهترین ویروس مدل برای ویروس های روده ای، در غلظتهای ۱۰^۴´ ۳/۱ ، ۱۰^۲´ ۳/۱، ۳/۱، ^۲-۱۰´ ۳/۱، ^۴- ۱۰´ ۳/۱پلاک در هر میلی لیتر تلقیح شد. با استفاده از روش پایه فنل-  تیوسیانات گوانیدین – کلروفورم نسبت به جداسازی و استخراج RNA ویروسی از محلولهای مدل شیر خام اقدام و کیفیت و میزان RNA استخراج شده تحت ۱۲ تکرار توسط دستگاه اسپکتروفتومتر نانو دراپ اندازه گیری شد. نتایج حاکی از آن بود که از محلول مدل شیرخام کامل ( حاوی چربی) در غلظتهای ویروسی برابر، بیشترین میزان RNA ویروسی استخراج شده است ، در حالیکه بین اجزاء محلولهای مدل ، کازئین و پروتئین های آب پنیر بیشترین بازدارندگی  را در استخراج RNA ویروسی دارند. همچنین بالاترین کیفیت RNA استخراج شده به منظور شناسایی ملکولی ویروس های روده ای مربوط به محلول مدل شیر خام کامل ( حاوی چربی ) می باشد . نتایج همچنین نشان دادند که براساس مدلهای سطح پاسخ ( پلی نومیال )، همبستگی بالایی بین میزان استخراج RNA ویروس با میزان ماده خشک محلولهای مدل شیرخام و غلظت تلقیح ویروس (۹۶/۰(R=  و همچنین بین کیفیت RNA استخراج شده با میزان ماده خشک محلولهای مدل شیرخام و غلظت تلقیح ویروس( ۹۲/۰ (R=  وجود دارد.

---

چکیده
مقادیر ترکیب شیمیایی در بدن آبزیان به نوع تغذیه، محیط زندگی، سن و جنس موجود زنده بستگی دارد. از طرفی دانستن میزان ترکیبات شیمیایی به انتخاب گونه مناسب برای تغذیه انسان و صنایع غذایی کمک می نماید. در این بررسی میزان تغییرات کیفیت گوشت ماهی کپور پرورشی در وزن‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور تعداد ۲۵ عدد ماهی کپورپرروشی ۲ ساله در طی سال دوم پرورش از گرو‌ه‌های مختلف وزنی از ۵۰۰ گرم تا ۱۶۰۰ گرم مورد بررسی قرار گرفتند. اندازه‌گیری میزان پروتئین، چربی، خاکستر و ماده خشک گوشت ماهیان در آزمایشگاه مواد غذایی انجام پذیرفت. نتایج بررسی نشان داد که میانگین پروتئین گوشت ماهی کپور پرورشی ۱۰۶/۲±۲۰۹/۱۰ درصد، چربی ۹۳۷/۰±۴۲۹/۹ درصد، خاکستر ۱۹۸/۰±۴۰۷/۱ درصد و ماده خشک ۶۲/۱±۰۳/۲۱ درصد می‌باشد. ضمن اینکه نتایج تحقیق حاضر بیان می¬کند که بین فاکتورهای کیفی گوشت ماهی کپور پرورشی در وزن‌های مختلف تفاوت معنی داری وجود ندارد (P> ۰,۰۵). نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد هیچ ارتباطی بین ترکیبات مغذی (پروتئین، چربی، خاکستر، ماده خشک) گوشت و وزن ماهی کپور معمولی و جود ندارد و وزن ماهی تاثیری بر کیفیت گوشت آن ندارد، بنابراین هیچ تفاوتی در گوشت ماهی کپور در اوزان مختلف از لحاظ ارزش غذایی وجود ندارد.

---

چکیده هدف از انجام این تحقیق ارزیابی کارآیی روش تیتراسیون فرمل در تعیین مقدار پروتئین و ماده خشک بدون چربی شیر (MSNF) بستنی بود. از ۴۱ نمونه بستنی شیری و اجزائ تشکیل دهنده آنها شامل شیر تازه، شیر خشک و پودر آب پنیر نمونه­برداری شد. در همه نمونه­ها مقدار ماده خشک (به روش خشک کردن در اوون)، چربی (به روش ژربر)، خاکستر (به روش سوزاندن در کوره)، پروتئین (به روش ماکروکلدال) و قند و MSNF (به روش محاسبه)   اندازه­گیری شدند. به علاوه در نمونه­های بستنی MSNFبا روش تیتراسیون فرمل نیز اندازه­گیری شد. ضریب رگرسیون بین مقدار پروتئین اندازه گیری شده با روش کلدال و با روش تیتراسیون فرمل در بستنی ۰۷/۰ (P>۰,۶) و بین مقدار MSNF واقعی نمونه­های بستنی و اندازه­گیری شده به روش تیتراسیون فرمل ۱۱/۰ (p>۰.۵) بود. این تحقیق نشان داد که روش تیتراسیون فرمل روش دقیقی برای تخمین مقدار پروتئین بستنی نمی­باشد و بر اساس مقدار پروتئین بستنی اندازه­گیری شده به روش تیتراسیون فرمل و کلدال نمی­توان مقدار MSNF آن را تعیین نمود. لذا پیشنهاد می­شود در استاندارد ملی ۲۴۵۰ "درصد وزنی MSNF" از ویژگیهای بستنی شیری حذف و "حداقل مقدار پروتئین" بر اساس روش کلدال جایگزین آن گردد و حداقل قابل قبولی برای آن درنظر گرفته شود.  

---

تولید و صادرات دوغ به عنوان یک نوشیدنی تخمیری بومی ایران در سالهای اخیر افزایش روبه رشدی داشته است. یکی از معایبی که باعث فساد و افزایش ضایعات دوغ می شود آلودگی  ناشی از فعالیت کپکها و مخمرها می باشد. از روشهای رایج نگهداری مواد غذایی و افزایش ماندگاری (دوغ)، خشک کردن و تبدیل آن به پودر با استفاده از خشک کن پاششی و کاهش حجم و هزینه های حمل آن می باشد. در پژوهش حاضر نمونه های دوغ با چربی ( ۵/۰ و ۵/۱ درصد)، ماده خشک بدون چربی بدون نمک ( ۵/۳ و ۵/۴ درصد) و نمک ۷/۰ درصد با استفاده از خشک کن پاششی آزمایشگاهیابتدا در آزمایشات مقدماتی با استفاده از تیمارهای ترکیبی شامل دمای ورودی (۱۰۰،۱۵۰ و ۲۰۰ درجه سانتی گراد)، دبی سیال ( ۵، ۱۰ و ۱۵ میلی لیتر در دقیقه) و دبی هوای ورودی ( ۴۰۰، ۶۰۰ و ۸۰۰ لیتر در ساعت) خشک شدند. بر اساس بیشترین میزان حلالیت، بهترین شرایط مشخص و سپس جهت خشک کردن نمونه های بعدی مورد استفاده قرار گرفت. میزان چربی و ماده خشک اثر قابل توجهی بر ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و میکروبی پودر دوغ داشتند. بیشترین و کمترین میزان حلالیت به ترتیب مربوط به نمونه پودر فرمول اول (دوغ با چربی ۵/۰ و ماده خشک بدون چربی بدون نمک ۵/۳ درصد و نمک ۷/۰ درصد) و سوم (دوغ با چربی ۵/۰ و ماده خشک بدون چربی بدون نمک ۵/۴ درصد و نمک ۷/۰ درصد) و برابر  ۶۲/۰±۱۱/۸۲ در دمای ^oC ۲۵ و ۳۳/۰±۱۸/۶۳ در دمای ^oC ۱۵ بود. افزایش میزان چربی موجب کاهش حلالیت پودر دوغ، اندازه ذرات و افزایش میزان  باکتریهای آغازگر زنده مانده در دوغ  شد.  

---

چکیده باز‌جذب آب شامل سه فرآیند مهم دریافت آب توسط مواد خشک، تورم و خروج مواد محلول در طول باز‌جذب می‌باشد. در این تحقیق، کدوها بصورت برش‌هایی به ضخامت ۴/۰ سانتی‌متر و قطر ۴ سانتی‌متر برش داده شده، در محفظه بخار به مدت ۴ دقیقه آنزیم‌بری شدند. برش‌های کدو پس از سرد‌ شدن، تا رسیدن به رطوبت ۱۰۶۵/۰ کیلوگرم آب در یک کیلوگرم ماده خشک، خشک شدند و در دمای ۴ درجه سانتی‌گراد نگهداری شدند. بازجذب آب برش‌های کدوی خشک‌شده با وزن معین، در آب مقطر با دماهای مختلف (۲۵، ۵۰ و ۷۵ درجه سانتی‌گراد) با نسبت ماده خشک به آب متفاوت (۱ به ۲۵، ۱ به ۵۰ و ۱ به ۱۰۰)، در حالیکه با سرعت۱۰۰ دور در دقیقه همزده می‌شد، انجام گرفت. در دوره‌های زمانی مشخص تا ۳۰۰ دقیقه، نمونه‌های کدو از آب خارج شده و وزن نمونه‌ها، میزان رطوبت آنها و شاخص‌های باز‌جذب آب تعیین گردید. بافت برش‌ها نیز در طول یک دوره ۱۸۰ دقیقه‌ای ارزیابی شد. بر اساس نتایج بدست آمده در طول دوره بازجذب آب، میزان رطوبت، ظرفیت جذب آب و توانایی بازجذب آب در برش‌های کدو افزایش و ظرفیت حفظ ماده خشک و سفتی بافت (حداکثر نیرو و تنش) کاهش داشته ‌است. بیشترین میزان ظرفیت جذب آب کدو در دمای ۷۵ درجه سانتی‌گراد با نسبت ماده خشک به آب ۱ به ۱۰۰ حاصل شده است. پس از ۱۸۰ دقیقه بازجذب آب در دمای ۷۵ درجه سانتی‌گراد کمترین میزان حداکثر نیرو و تنش در کدوی خشک شده مشاهده شده است. کدوهایی که بازجذب آنها در آب با دمای ۷۵ درجه سانتی‌گراد صورت گرفته دارای بیشترین رطوبت و توانایی بازجذب آب و کمترین ظرفیت حفظ ماده خشک بوده‌اند. کدوهایی که بازجذب آنها در آب با نسبت ماده خشک به آب ۱ به ۱۰۰  صورت گرفته، حداکثر نیرو و تنش کمتری داشته‌اند و میزان رطوبت و توانایی بازجذب آب در آنها حداکثر بوده است. سرعت جذب آب و در نتیجه تغییرات در همه شرایط بازجذب برش‌های کدو، در دقایق اولیه، بیشتر بوده و در ادامه فرآیند، کاهش یافته است. حداکثر سرعت بازجذب و میزان جذب آب در دمای ۷۵ درجه سانتی‌گراد رخ داد.

---

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف دی­اکسیدکربن (۴۰۰ و ۸۰۰ میکرومول بر مول) بر ویژگی­های بیوشیمیایی و فیزیولوژیک و عملکرد ریزغده، گیاهچه­های ریزازدیاد شده سیب­زمینی (رقم آگریا و فونتانه) در شرایط کنترل­شده در دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۹۴ کشت شدند. بدون توجه به رقم، افزایش دی­اکسیدکربن موجب افزایش معنی­دار فتوسنتز و تنفس تاریکی در ۳۴ و ۵۷ روز پس از کاشت در مقایسه با شاهد شد. فتوسنتز بیشتر تحت تاثیر افزایش دی­اکسیدکربن منجر به تجمع بیشتر نشاسته و کربوهیدارت محلول در برگ شد. افزایش دی­اکسیدکربن منجر به تسهیم ماده خشک بیشتر به سمت اندام­های زیرزمینی به ویژه ریزغده­ها شد. افزایش دی­اکسیدکربن تاثیر معنی­داری بر تعداد و میانگین وزن ریزغده نداشت، اما بهرحال، افزایش دی­اکسیدکربن باعث افزایش عملکرد غده آگریا و فونتانه به ترتیب به میزان ۱۷ و ۳۹ درصد شد. عملکرد فونتانه بیش از آگریا در اثر افزایش دی­اکسیدکربن افزایش یافت که عمدتا به دلیل میانگین وزن غده بیشتر بود. نتایج نشان داد که میانگین وزن غده بیش از تعداد غده عملکرد را تحت تاثیر قرار می­دهد. با توجه به نتایج، به نظر می­رسد که افزایش غلظت دی­اکسیدکربن در سیستم­های تولید ریزغده سیب­زمینی می­تواند برای بهبود تولیدکنندگی و عملکرد ریزغده سودمند باشد.