---

مولدین نر و ماده ماهی قرمز به‌صورت یک مرحله­ای با هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) به‌میزان ۱/ IU hCG g/ BW و گروه شاهد فقط با سرم فیزیولوژی تزریق شدند.. پس از گذشت ۱۲ و ۲۴ ساعت از تزریق، از مولدین خون‌گیری شد و فاکتورهای ایمنی (IgM، IgG، C۳، (C۴، بیوشیمیایی و آنزیمی (گلوکز، اسید اوریک، اوره، کلسترول، پروتئین کل، تریگلیسرید، کلسیم، کراتینین، آلبومین، HDL، LDL، AST و ALT) اندازه گیری شد. سطح سرمی IgM در مولدین ماده در فواصل زمانی ۱۲ و ۲۴ ساعت پس از تزریق hCG نسبت به گروه شاهد، تغییر معنی­داری نشان نداد (۰۵/۰> P). در صورتی‌که در مولدین نر تزریق شده با hCG، سطح سرمی IgM نسبت به گروه شاهد کاهش نسبی نشان داد (۰۵/۰< P). سطح سرمی IgG و میزان کپلمان C۴ در هر دو گروه مولدین نر و ماده، با گذشت زمان از تزریق hCG، کاهش معنی‌داری پیدا کرد (۰۵/۰< P)، در صورتی که میزان کپلمان C۳، در هر دو گروه مولدین نر و ماده با گذشت زمان از تزریق hCG افزایش معنی­داری نشان داد (۰۵/۰< P). تزریق هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی باعث تغییر در فاکتورهای بیوشیمیایی و آنزیمی سرم خونی هر دو گروه مولدین نر و ماده گردید. نتایج نشان داد که هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی حتی به‌صورت تزریق یک مرحله­ای و درفاصله زمانی کوتاه پس از تزریق به‌صورت قوی از طریق تحریک سیستم ایمنی، باعث تغییر در وضعیت فیزیولوژیک مولدین نر و ماده ماهی قرمز می­شود.  

---

هدف: این مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر جایگزینی سولفات مس با نانو اکسیدمس در جیره غذایی بر رشد و بازماندگی، فعالیت آنزیمی و آسیب شناسی بافت کبد ماهیان قرمز در سال ۱۳۹۷ انجام پذیرفت. مواد و روش¬ها: تیمارهای آزمایشی شامل ۵ تیمار آزمایشی شاهد، تیمار mg/kg۳ سولفات مس؛ mg/kg۳ نانواکسیدمس، mg/kg۵ نانواکسیدمس و mg/kg۱۰ نانواکسیدمس در نظر گرفته شد و ماهی‌ها طی یک دوره ۶۰ روزه، ۲ بار در روز به میزان ۴ درصد وزن بدن و به روش دستی تغذیه شدند. در پایان دوره آزمایشی، شاخص¬های رشد و بازماندگی ، فعالیت آنزیم¬های کبدی (آلکالین فسفاتاز، آسپارتات ترانس‌آمیناز، آلانین¬آمینوترانسفراز) و همچنین آسیب شناسی بافت کبد مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته¬ها: براساس نتایج به دست آمده استفاده از نانوذرات مس در سطوح مختلف ۳، ۵ و ۱۰ میلی¬گرم در کیلوگرم جیره غذایی به جای سولفات مس در جیره غذایی می¬تواند باعث بهبود عملکرد رشد و بازماندگی ماهیان قرمز شود. همچنین سولفات مس نسبت به نانوذرات اثرات منفی بیشتری بر بافت کبد و همچنین آنزیم¬های آلکالین فسفاتاز، آسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین¬آمینوترانسفراز دارد؛ از این رو به نظر می¬رسد جایگزینی سولفات مس با نانوذرات مس در جیره غذایی می¬تواند سبب کاهش اثرات منفی بر آبزیان شود. از طرف¬دیگر نتایج آسیب شناسی بافت کبد در تیمار حاوی ۵ و ۱۰میلی¬گرم نانوذره مس در کیلوگرم جیره غذایی نشان داد که نانوذرات مس سبب ایجاد ضایعات بافتی و اثرات مخرب (البته کمتر از سولفات مس) می¬شود. نتیجه¬گیری: بهتر است جایگزینی سولفات مس با نانوذرات مس در سطوح ۳ میلی¬گرم در کیلوگرم جیره غذایی باشد.