---

جایگیری جوامع بسترزی با شرایط محیطی و تقابل گونه‌های مختلف در ارتباط می‌باشد. به منظور بررسی تاثیر نوع بستر بر تراکم سطح پوشش مرجان نرم Zoanthus sansibaricus و جلبک قهوه‌ای stellata Iyengaria و شرایط رقابتی آنها در جزیره هرمز، مطالعه ای در دو ایستگاه با تخمین سطح پوشش در ۴۰ کوادرات ۵۰ در ۵۰ سانتیمتر انجام شد. مرجان نرم گونه Z. sansibaricus گونه غالب سواحل جزیره هرمز محسوب شده و از طرفی جلبک قهوه‌ای گونه I. stellata در اغلب ایام سال پوشش غالب جلبکی ناحیه را به خود اختصاص می‌دهد. رابطه معنی‌دار منفیr = (p<۰,۰۱;- ۰.۶۰۷) در مقایسه سطح اشغال این دو گونه بیانگر شرایط رقابتی حضور دو گونه در دو منطقه بود. در ایستگاه با بستر گلی- قلوه‌سنگی حضور غالب مرجان نرم با اشغال میانگین ۷/۶۱% از سطح بستر در مقابل اشغال تنها ۸/۱۶% از سطح توسط جلبک قهوه‌ای مشاهده شد. در حالی‌که در ایستگاه با بستر ماسه‌ای-‌ سنگی جلبک قهوه‌ای با اشغال ۸/۳۷% بستر نسبت به ۵/۱۹% سطح اشغال مرجان نرم به صورت غالب حضور داشت. به‌نظر می‌رسد قابلیت رقابت بهتر Z. sansibaircus در جایگیری در بسترهای ناپایدار شرایط را به نفع استقرار بهتر این گونه در بسترهای گلی– قلوه سنگی پیش برده باشد.

---

اهداف: پایش زی‌توده ماهیان یکی از اهداف اصلی مدیریت شیلاتی می‌باشد، که به دلیل مشکلات در مطالعه ماهیان زینتی و صخره‌ای این گروه نسبت به سایر ماهیان کمتر مطالعه شده‌اند. هدف از این پژوهش مطالعه زی‌توده سرپا ماهیان زینتی و صخره‌ای در جزیره لارک،  به‌منظور شناسایی ذخایر و کمک به توسعه صنعت تکثیر و پرورش آنها می‌باشد.
مواد و روش‌ها: زی‌توده سرپا ماهیان زینتی و صخره‌ای در زیستگاه‌های مرجانی، صخره‌ای و نیمه نورگیر جزیره لارک به روش برآورد به روش مشاهده مستقیم در بازه زمانی ۹۸-۱۳۹۷، به‌صورت فصلی مطالعه شد. یافته‌ها: زی‌توده سرپا برآورد شده برای کل ماهیان زینتی در سه ایستگاه پیرامون جزیره در اعماق بین ۱۵-۳متر، ۱۸/۲۵۲۲، ۱۷/۵۲۲۲ و ۱۵/۱۳۲۵ کیلوگرم، و میزان ۳۱/۸۸۴ کیلوگرم برای ایستگاه چهارم (عمق ۴۳ متر)، نتیجه‌گیری گردید. کمینه زی‌توده در بین فصول متعلق به تابستان بوده و نتایج حاصل از آزمون کراسکال والیس نشان داد این فصل با سایر فصول تفاوت معنی‌داری دارد (P<۰,۰۵). به‌علاوه، آزمون تشخیص ازنظر زمانی حاکی از تشکیل دو تابع معنی‌دار بوده که می‌توان نتیجه‌گیری نمود ساختار جمعیتی ماهیان در فصل‌های بهار، پاییز و زمستان بسیار به هم نزدیک و نسبت به فصل تابستان تفاوت محسوسی داشته است.
نتیجه‌گیری: برخی از ماهیان زینتی  قابلیت بهره‌برداری به‌منظور توسعه صنعت آبزی‌پروری و بعضی از ماهیان صخره ای قابلیت صید تجاری را دارند.  این مطالعه اولین گزارش در خصوص برآورد زی‌توده سرپا ماهیان زینتی و صخره‌ای و ماهیان زیست‌بوم‌های مرجانی نیمه نورگیر(MCEs)،  در آبهای کشورمان و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس می‌باشد.
 

---

خلیج فارس در مقایسه با سایر نقاط جهان دارای محیط زیست متفاوتی برای زیست مرجان ها می باشد. ۱۷ جزیره مرجانی و برخی مناطق ساحلی در قسمت شمالی خلیج فارس و همچنین خلیج چابهار در دریای عمان مهمترین مناطق مرجانی ایران را تشکیل می دهند. دور از دسترس بودن جزایر مرجانی و پراکندگی تحقیقات صورت گرفته منجر گردیده تا اطلاعات صحیحی در خصوص تعداد گونه های آبسنگ مرجانی شناسایی شده در دسترس نباشد. در این تحقیق سعی شده تا با بررسی میدانی برخی مناطق مرجانی همانند شیدور ، فارسی، خارگ، خارگو، هندورابی و نایبند و گردآوری مطالعات انجام شده در سایر مناطق مرجانی  اطلاعات کاملی را در خصوص تنوع گونه ای مرجان های شناسایی شده در آبهای ایرانی خلیج فارس ارایه دهد. براساس نتایج تعداد گونه های آبسنگ های مرجانی شناسایی شده در آبهای ایرانی خلیج فارس ۹۶ گونه می باشد که با محاسبه ۶ گونه آبسنگ مرجانی که صرفا از خلیج چابهار گزارش شده تعداد گونه های شناسایی شده در آبهای ایران را به ۱۰۲ گونه می رساند. گونه های شناسایی شده از ۱۳ خانواده و ۴۰ جنس هستند که از میان این خانواده ها، Merulinidae و Acroporidae  هر کدام به ترتیب با ۲۹ و ۲۳ گونه بیشترین تنوع از نظر تعداد گونه را دارند. پس از این دو خانواده Poritidae با ۱۱ گونه دارای تنوع بیشتری نسبت به سایر خانواده ها می باشد. جزیره لارک بیشترین تعداد گونه را در بین مناطق مورد یررسی دارا می باشد.

---

در این مطالعه با استفاده از روش برآورد آبزیان به‌وسیله مشاهده مستقیم و ترانسکت کمربندی شکل،زی‌توده سرپا ماهیان مرجانی جزیره ابوموسی در بازه زمانی پاییز ۹۸ تا تابستان ۹۹، به صورت فصلی(در سه ایستگاه و در چهار زیر ایستگاه) تخمین و حدود اطمینان به روش بوت استرپ به دست آمد. مساحت کل ایستگاه‌های اول، دوم و سوم به ترتیب ۲۶/۰، ۱۸/۱ و ۲۴/۰ کیلومترمربع تخمین زده شد، و مقادیر زی‌توده ماهیان مرجانی ۶/۲۹۲۳، ۲/۴۵۷۶ و  ۴/۱۶۴۵کیلوگرم، به ترتیب برای ایستگاه‌های فوق الذکر پس از ۴۷۹ بار تکرار به روش آزمون شبیه‌سازی بوت استرپینگ تخمین زده شد. به علاوه، بیشینه و کمینه زی‌توده به ترتیب مربوط به گونه Zebrasoma xanthurum ( ۴۹/۱۸۸۳ کیلوگرم) و Abudefduf sp.  (۲۳/۰کیلوگرم)، نتیجه‌گیری شد. نتایج حاصل از آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه تست توکی در سطح اطمینان ۹۵ درصد، نشان داد اختلاف معنی‌داری بین زی‌توده در سه ایستگاه وجود ندارد(۰۵/۰<p)، عدم اختلاف موجود در زی‌توده ماهیان در سه ایستگاه می‌تواند به نبود اختلاف در میزان ریفهای تکامل‌یافته، جوامع مرجانی و عدم تفاوت معنی دار در دسترس بودن زیستگاه مرتبط باشد. نتایج این پژوهش نشان داد زی‌توده بسیاری از ماهیان مناطق مرجانی در جزیره ابوموسی محدود می‌باشد، که می‌توان به کم بودن زیستگاه، کم بودن برد زیستگاهی و عمر کم خلیج‌فارس، و استرس‌های وارده به آنها به‌خصوص پس از رخدادهای سفیدشدگی مرتبط باشد که جای مطالعات بیشتر در آینده دارد.

---

بررسی روند تغیرات دمایی رخ داده در خلیج فارس می تواند جهت تعیین الگوی تغییرات آب و هوایی منطقه و بررسی تاثیر این تغییرات بر روی زیستمندان آبزی موجود در آبهای خلیج فارس موثر باشد. این تحقیق به منظور بررسی میزان تغییرات دمای سطح آب و تغییرات ناهنجاری آن در جزایر خارگ و هندورابی، با استفاده از داده های دوباره واکاوی شده برنامه دسترسی به داده های بخش زیست محیطی سازمان مدیریت اقیانوسی و جوی ایالات متحد آمریکا انجام گرفته و دمای روزانه سطح آب دریا و داده های ناهنجاری آن را در دوره زمانی ۳۵ ساله را مورد بررسی قرار داده است. نتایج نشان داد که میانگین سالانه دمای سطح آب در طول ۳۵ سال در جزایر خارگ و هندورابی حدود ۱ درجه سانتی گراد و میانگین ناهنجاری دمای سالانه سطح آب در این جزایر حدود ۲ درجه سانتی گراد افزایش یافته است. شیب این روند افزایشی در جزیره خارگ شدیدتر از جزیره هندورابی بود. این بررسی نشان داد که همزمان با گزارش رخ داد سفید شدگی آبسنگ های مرجانی در خلیج فارس در سال‌های مختلف دمای سطحی آب دریا و ناهنجاری دمای سطحی آب دریا افزایش داشته است. مهمترین رخ داد سفید شدگی در خلیج فارس در سال ۲۰۱۷ رخ داد که بیشترین میزان افزایش دما را می توان در سال ۲۰۱۷ مشاهده کرد. با ادامه روند افزایشی دمای آب در سال‌های آتی، احتمالا شرایط زیستی برای مرجان‌های خلیج فارس نامساعدتر شده و صرفا برخی گونه‌های مقاوم بتوانند به حیات خود در این خلیج ادامه دهند.