---

اثر تزریق ویتامین B_۱ (تیامین هیدروکلراید) در سه سطح  صفر (T_۰)، ۵ (T_۵) و ۵۰ (T_۵۰) میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و در سه تکرار، بر شاخص‌های تولید مثلی ۴۵ عدد ماهی ماده (۹/۸ ± ۶/۶۹۸ گرم) استرلیاد  (Acipenser ruthenus) در تانک‌های فایبرگلاس بررسی گردید. ماهیان با جیره‌ای حاوی g/kg ۱ آمپرولیوم هیدروکلراید (به‌عنوان آنتی‌تیامین) در جیره یک بار در روز به مدت ۵ ماه پیش از تولید مثل تغذیه شدند. در انتهای دوره ۵ ماهه، شاخص قطبیت هسته اختلاف معناداری در تیمارها نشان نداد (۰۵/۰<p). هورمون استرادیول اختلاف معناداری در بین تیمارها نداشت (۰۵/۰<p)، اما هورمون تستوسترون تحت تأثیر تزریق تیامین بود (۰۵/۰p<). هماوری و زمان پاسخ به تزریق تفاوت معناداری در بین تیمارها نشان ندادند (۰۵/۰<p)، اما تعداد تخمک در گرم و درصد هچ تفاوت معناداری داشت (۰۵/۰p<). با توجه به نتایج، تزریق تیامین هیدروکلراید به میزان ۵۰ میلی‌گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن دارای اثرهای مثبت بر عملکرد تولیدمثلی داشته و می‌تواند اثرهای منفی ناشی از آنتی تیامین را در محیط‌های طبیعی کاهش دهد.

---

محصولات لبنی غنی شده با عناصر معدنی و ویتامین‏ها نقش مهمی در توسعه غذاهای عملگرا ایفا می‏کنند. در بین باکتری‏های اسیدلاکتیک، استارترهای ماست دارای جایگاه ویژه‏ای از دیدگاه صنعت هستند که نقش سلامت‏زایی آن‏ها نیز تایید شده است. طولانی بودن زمان تخمیر توسط باکتری‏های اسیدلاکتیک در فرآورده‏های لبنی، مستلزم صرف زمان و انرژی بالایی بوده و منجر به افزایش هزینه‏های تولید می‏شود. بنابراین شناسایی شرایط مناسب رشد سویه‏های مختلف و عوامل تاثیرگذار بر آن‏ها از ملزومات اولیه تولید می‏باشد. از این رو، در این پژوهش، تاثیر افزودن سولفات منگنز (صفر، ۰۰۶/۰ و ۰۳/۰درصد) و ویتامین _۱۲B (صفر و ۵/۰پی‏پی‏ام) به تنهایی و همچنین در ترکیب با یکدیگر بر ویژگی‏های فیزیکوشیمیایی، بافتی و حسی شیر تخمیر شده تولید شده در حضور باکتری‏های لاکتوباسیلوس بولگاریکوس زیرگونه دلبرو‌کی و لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس ۵La- بررسی شد. نتایج کاهش pH و افزایش اسیدیته را در طول دوره نگه‏داری نشان داد. مقادیر شاخص‌های L* و b* کاهش و میزان a* نیز طی دوره نگه‏داری افزایش یافت(۰۵/۰P<). همچنین ویژگی‏های بافتی و میزان آب‏اندازی در نمونه‏های حاوی ۰۰۶/۰ درصد سولفات منگنز و ۵/۰ پی‏پی‏ام ویتامین _۱۲ Bبه تنهایی و تیمار ترکیبی حاوی ۰۰۶/۰ درصد سولفات منگنز+۵/۰ پی‏پی‏ام ویتامین _۱۲B به صورت معناداری بهبود یافت(۰۵/۰P<). با افزایش طول دوره دوره نگه‏داری، مزه ترشی شیر تخمیر شده غنی‏شده با ویتامین و منگنز افزایش یافت (۰۵/۰P<). در حالی که بدبویی و بدطعمی در این نمونه‏ها حس نشد. همچنین زمان نگه‏داری نیز بر این ویژگی‏های حسی تأثیر معنی‌داری نداشت (۰۵/۰P˃).