جستجو در مقالات منتشر شده
۶ نتیجه برای کیفیت آب
نعمت الله محمودی، منوچهر بابانژاد، جعفر سیف آبادی، محمدرضا احمدی، جمشید درزی حیدری، ناهید پاپی زاده، ابوالقاسم روحی، مصطفی آرمنده،
دوره ۸، شماره ۳ - ( ۶-۱۳۹۸ )
چکیده
اهداف: این تحقیق با هدف ارزیابی الگوی مکانی کیفیت آب و عوامل کنترلکننده آن در اکوسیستم ساحلی مازندران طی فصل زمستان با استفاده از روشهای آماری چند متغیره انجام شد.
مواد و روشها: پارامترهای کیفی آب شامل مواد مغذی، درجه حرارت، هدایت الکتریکی، شوری، اکسیژن محلول، pH، کلروفیل α و کدورت در ۱۶ ایستگاه (۴۴ لایه) در امتداد ۴ ترانسکت (بندرامیرآباد، بابلسر، نوشهر و رامسر) بصورت ماهیانه سنجش شدند. برای ارزیابی دادهها از چند روش آماری چند متغیره شامل تحلیل ممیزی، تحلیل خوشهای و عاملی و همچنین آزمون همبستگی استفاده شد.
یافتهها: تحلیل خوشهای، مکانهای نمونه برداری را بر اساس تشابه در ویژگیهای کیفی آب به ۴ گروه مجزا تفکیک کرد. بر اساس تحلیل ممیزی،۲۰/۹۳ درصد از مکانها به درستی طبقهبندی شدند. تحلیل عاملی، ۴ مؤلفه اصلی را از ساختار داده استخراج کرد که ۰۵/۷۴ درصد از واریانس کل تغییرات را تشریح کرد. بر اساس این آزمونها، فسفر آلی، نیتروژن آلی، کدورت، کلروفیل α و درجهحرارت بهعنوان مهمترین پارامترهای تاثیرگذار بر تغییرات مکانی کیفیت آب شناسایی شدند.
نتیجهگیری: مطالعه حاضر پیشنهاد میکند که تعداد مکانهای نمونهبرداری در فصل زمستان میتواند به ۳ ترانسکت امیرآباد، بابلسر و سواحل غربی (نوشهر و رامسر) و ۲ ایستگاه (یک لایه سطحی و یک لایه عمقی) کاهش یابد. انتقال مواد مغذی از خشکی، بستر دریا، پرورش ماهی در قفس از موثرترین عوامل بر تغییرات مکانی کیفیت آب در سواحل مازندران میباشند. بر اساس نتایج این مطالعه، روشهای آماری چند متغیره نیز بعنوان یکی از روشهای مفید جهت شناسایی الگوی مکانی کیفیت آب معرفی میگردد.
دوره ۱۳، شماره ۲ - ( ۷-۱۳۸۸ )
چکیده
بررسی کیفیت آبهای ساحلی از نظر زیست محیطی و کاربردی، اهمیت ویژه‌ای دارد. مطالعه کیفیت آب در روشهای سنتی، کاری زمان‌بر و پرهزینه است و منجر به تولید اطلاعات نقطه‌‌ای می‌شود. سنجش از دور میتواند با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، نقش مهمی در این مطالعات ایفا کند. هدف از این مطالعه، بررسی کارایی تصاویر سنجنده LISS-III ماهواره IRS در برآورد Secchi depth در خلیج گرگان است. به همین منظور، همزمان با گذر ماهواره، ۴۲ نمونه از منطقه به روش سیستماتیک ـ تصادفی گرفته شد، سپس یک مدل تجربی آماری ـ ریاضی بین داده‌های جمع‌آوری شده در عملیات میدانی و داده‌های پردازش شده تصاویر سنجنده LISS-III برازش شد. تجزیه و تحلیل آماری نتایج، بیانگر وجود تفاوت معنی‌دار بین میانگین پارامترها در سطح ۹۹ درصد است که نشان‌دهنده ارتباط قوی بین مقدار Secchi depth و رادیانس رسیده به سنجنده ( ) می‌باشد. لذا مدل برازش یافته را میتوان برای برآورد Secchi depth در منطقه مورد مطالعه استفاده نمود و روش مورد استفاده کارایی زیادی برای برآورد رسوب دارد.
دوره ۱۴، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۳ )
چکیده
محدوده مطالعه شده، جنوب دشت بیرجند واقع در استان خراسان جنوبی است . در این پژوهش به ارزیابی کیفیت و در منابع آب زیرزمینی منطقه (TH ،TDS ،TSS ،EC ،pH ، چگونگی پراکنش مقادیر پارامترهای فیزیکوشیمیایی ( آنیون ها و کاتیونها پرداخته شده و منابع آلوده کننده مشخص شده است . همچنین در پژوهش حاضر منشأ آنیو نها و کاتیون های موجود در منابع آب زیرزمینی و ارتباط آنها با شرایط زمین شناسی منطقه با استفاده از محاسبه تعادل جرمی ارزیابی شده است . برای نیل به این هدف، ازمیان ۱۰۰ چاه بهر هبرداری در منطقه، از ۳۰ منبع آب زیرزمینی نمونهبرداری انجام و آنالیز شده است. نتایج نشان می دهند که به ۳۰ % و ۱۰ % منابع آب زیرزمینی مطالعه شده به منیزیم، سدیم و کلر آلوده است. آلودگی منابع آب م ی تواند حاصل ،% ترتیب ۵۰ حضور لیستونیت های حاصل از دگرسانی سن گهای اولترامافیک موجود در ارتفاعات بالادست منابع آبی باشد . ۹۶ % منابع آبی در محدوده آ بهای بسیار سخت قرار میگیرند . تیپ منابع آب در ارتفاعات بیشتر کربناته کلسیک و به سمت پایین و شرق منطقه به بیشتر کلروره سدیک است . محاسبه همبستگی پارامترها معلوم می کند که سدیم با ک لر، پتاسیم و Cl- و Na+ دلیل حلالیت بالای سولفات همبستگی بالایی را نشان میدهد . با استفاده از محاسبه تعادل جرمی میتوان منشأ سدیم و پتاسیم موجود در منابع آبی را فرایند تبادل یونی با منشأ هوازدگی سنگهای مافیک (اسپیلیتها)، و منشأ کلسیم را هوازدگی پلاژیوکلازهای توده های ساب - ولکانیکی، کانی های فرومنیزین و لیستونی تهای کربناته و انحلال سنگ آهکهای منطقه در نظر گرفت .
دوره ۱۵، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۴ )
چکیده
مدیریت کمی و کیفی منابع آب به منظور تأمین نیازهای آبی برای کاربری‌های مختلف از رویکردهای مهم سیاست‌گذاری در هر کشور است. در این راستا پایش کیفیت آب مخازن سدها به عنوان یک گام اساسی در مدیریت این منابع با ارزش اهمیت ویژه‌ای دارد. کاهش هزینه‌های عملیات پایش و طراحی شبکه پایش که حداکثر اطلاعات از آن حاصل شود، از اهداف مشترک همه برنامه‌های پایش است. در این تحقیق سعی شده است با استفاده از مدل کیفی CE-QUAL-W۲ نقاطی از مخزن سد کرخه که مقادیر شاخص‌های کیفی در طول زمان در آن ها تغییرات زیادی را نشان میدهد شناسایی شود. برای این منظور، کنترل تغذیه‌گرایی در مخزن سد به عنوان هدف عملیات پایش در نظر گرفته شد و با توجه به اینکه چهار پارامتر اورتوفسفات، نیترات، کلروفیلa و اکسیژن محلول تأثیر زیادی در ایجاد بستر مناسب برای رشد ماکروفیت‌ها، جلبک‌ها و انواع علف های هرز‌آبی دارند، این چهار شاخص مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از مقادیر اندازه گیری شده شاخص‌های مورد مطالعه در یک دوره چهارده ماهه از اردیبهشت ماه ۱۳۸۴ تا تیرماه ۱۳۸۵ مدل پیش‌بینی کیفیت دوبعدی CE-QUAL-W۲ کالیبره و واسنجی شد و با استفاده از سری زمانی شاخص‌های کیفی در سلولهای مدل، مقادیر واریانس زمانی محاسبه شده و نقاطی که دارای واریانس زمانی حداکثر می باشند به عنوان نقاط بحرانی از نظر پایش کیفیت معرفی شدند. نتایج بدست آمده بیانگر کارایی متدولوژی پیشنهادی در تعیین نقاط بحرانی بمنظور پایش کیفی مخازن سدها می باشد.
دوره ۲۴، شماره ۶ - ( ۹-۱۴۰۳ )
چکیده
آنچه امروز در مهندسی منابع آب بهعنوان تغذیه‌گرایی موسوم است پاسخ زیستی رودخانه به بالابودن غلظت مواد مغذی از جمله فسفر و نیتروژن است. وضعیت کیفی رودخانه دز در وضع موجود به دلیل برداشت‌های روز اﻓﺰون و سال‌های کم آبی متوالی و در عین حال ﺗﺨﻠﯿﻪ پساب‌های ﺷﻬﺮی، ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﮐﺸﺎورزی ﺑﻪ رودﺧﺎﻧﻪ در حال تهدید است. در این پژوهش به منظور ﭘﺎیﺶ میدانی و سپس شبیهسازی تغذیه‌گرایی رودخانه دز هشت ایستگاه پایش با در نظر گرفتن نحوه ورود آلایندهها به رودخانه انتخاب شد. از میان متغیرهای کیفی مورد نظر، اکسیژن محلول و دمای آب به صورت مستقیم توسط دستگاه قابل حمل اندازهگیری و متغیرهای فسفات و نیترات نیز از طریق نمونهبرداری و ارسال به آزمایشگاه شیمی آب اندازهگیری شدند. سپس مسیر رودخانه ﺑﻪ ﻃﻮل ۱۸ ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ توسط مدلHEC-RAS شبیهسازی کیفی شد. ﻧﺘﺎیﺞ ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی ﺑﺎ دادهﻫﺎی مشاهداتی ﻣﻮرد ﻣﻘﺎیﺴﻪ قرار گرفت ﮐﻪ در ایﻦ ﻣﻘﺎیﺴﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی اﮐﺴﯿﮋن ﻣﺤﻠﻮل، دﻣﺎ، نیترات و فسفات اﻧﻄﺒـﺎق ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ ﺑﺎ داده‌های مشاهداتی داﺷﺘه و مقدار آماره RMSE برای پارامترهای نیترات، دمای آب، اکسیژن محلول و فسفات به ترتیب برابر ۰,۲۵، ۰.۲۹، ۰.۶۷ .و ۰.۶۷ میلی‌گرم بر لیتر می‌باشد. ﭘﺲ از تحلیل حساسیت، ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن و تأیید ﻣﺪل از آن ﺑﺮای ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزی ﭘﺎﺳﺦ رودخانه ﺑﻪ ﺳﻨﺎرﻳﻮی ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی اﺳـﺘﻔﺎده شد که در این سناریو، تأثیر افزایش دبی رودخانه در میزان کاهش غلظت مواد مغذی بررسی شد. نتایج شبیهسازی نشان داد که در سناریو افزایش دبی رودخانه، به دلیل افزایش انحلال اکسیژن محلول و نیز فرایند رقیق سازی، توان خودپالایی رودخانه افزایش و غلظت مواد مغذی به میزان قابل توجهی کاهش پیدا میکند و شاهد افزایش DO به میزان ۵/۰-۷/۰ میلی‌گرم بر لیتر، کاهش میزان نیترات تا ۶ میلی‌گرم بر لیتر و کاهش فسفات تا ۳/۰ میلی‌گرم بر لیتر پس از شبیهسازی خواهیم بود.
دوره ۲۵، شماره ۱ - ( ۱-۱۴۰۴ )
چکیده
در تحقیق حاضر، میزان اثرگذاری برخی از مهمترین متغیرهای تأثیرگذار بر ترجیحات کشاورزان ورامینی در استفاده از منابع آبی استحصال شده از کانال‌های آبیاری، با استفاده از روش آزمایش انتخاب گسسته ارزیابی شده است. در این راستا، ابتدا ضمن مشورت و مصاحبه با افراد خبره محلی، متغیرها و سطوح آنها، احصاء و سپس دادهها از طریق پرسشنامه در میان جامعۀ هدف جمع‌آوری شد. علائم ضرایب برآورد شده نشان میدهد هرگونه کاهش نرخ آب‌بهای کشاورزی، ارتقای وضعیت کیفیت آب، تشدید نظارت بر میرآب‌ها، تضمین حق‌آبه رها‌سازی‌شده از سد و کانال‌ها و بهسازی و گسترش کانال‌های آب، موجب افزایش سطح مطلوبیت کشاورزان ورامینی خواهد شد. در زمینۀ تمایل به پرداخت کشاورزان (با لحاظ کردن متغیر نرخ آب‌بهای کشاورزی بهعنوان متغیر پولی نرمال‌کننده)، یافته‌های تحقیق، نشان داد که متغیر «وضعیت حق‌آبه رها‌سازی‌شده از سد و کانال‌ها» در سبد ترجیحات پرسش‌شوندگان (کشاورزان) بیشترین اهمیت را دارد، به‌نحوی که حاضرند در ازای تضمین تأمین و دریافت آب در فصول کم‌بارش سال، معادل ۵۸ درصد آب‌بهای بیشتری بپردازند که این نتیجه، مبین آسیب‌پذیری کشاورزان و محصولات کشاورزی کشت شده در دشت ورامین در مواجهه با بحران کم‌آبی و خشکسالی است
