فضلی حسن، نصراله زاده ساروی حسن، پورنگ نیما، روحی ابوالقاسم، اسلامی فرشته. ارزیابی اثرهای شانهدار Mnemiopsis leidyi بر ساختار صید ماهیان در سواحل جنوبی دریای خزر. علوم و فنون شیلات. 1395; 5 (4) :111-127
URL: http://jfst.modares.ac.ir/article-6-10528-fa.html
1- پژوهشکده اکولوژی دریای خزر
2- موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور
چکیده: (8075 مشاهده)
طی دهههای اخیر بهدلیل تغییر سطح آب دریای خزر، ورود آلایندههای زیستمحیطی و گونههای مهاجم، ساختار اکوسیستم دریای خزر بهشدت تغییر کرده است. در این مطالعه اثرهای شانهدار مهاجم (Mnemiopsis leidyi) دریای خزر بر عملکرد اکوسیستم در سواحل ایرانی دریای خزر با استفاده از دادههای صید گونههای مهم شیلاتی در سه دوره اول (1379-1375؛ دوره مرجع)، دوم (1385-1380) و سوم (1390-1386)، بهترتیب بهعنوان سه دوره شامل پیش از گسترش شانهدار، دوره توسعه و دوره سازگاری بررسی شد. نتایج نشان داد که میانگین (±انحراف معیار) صید ماهیان استخوانی (به روش صید با پره) در سه دوره مذکور بهترتیب 2/1993±0/15700، 6/3857±8/18430 و 6/1579±6/19176 تن بوده که بین آنها اختلاف معناداری مشاهده نشد (05/0<p)، ولی میانگین صید کیلکا ماهیان (بهترتیب 7/16171±0/75080، 5/10441±5/25129 و 2/5199±2/21105 تن) در سه دوره مذکور بهشدت کاهش یافته و بین آنها اختلاف معنادار مشاهده شد (05/0>p). طی سه دوره مذکور عملکرد اکوسیستم تغییرات گستردهای داشت. عملکرد اکوسیستم در طبقه بدون اثر (E0) در دوره اول به طبقه اثر متوسط (E2) تا قوی (E3) در دو دوره دوم و سوم تغییر یافت. حذف عملکرد دو گونه کلیدی (کیلکای آنچوی و چشم) میتواند یکی از دلایل کاهش شدید در ذخایر آبزیان طبقات بالاتر یعنی ماهیان خاویاری و فک دریای خزر باشد.
دریافت: 1393/2/11 | انتشار: 1395/12/1