علوم و فنون شیلات

علوم و فنون شیلات

اجزای کارآیی در زیربخش ماهیگیری ایران

نویسندگان
1 گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
2 گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
چکیده
مصرف آبزیان در ایران کمتر از نصف میانگین جهانی است و این در حالی است که هم از نظر دسترسی به آب‌های آزاد و هم منابع آبی داخلی، ایران در زمره کشورهای مستعد برای افزایش تولید آبزیان بوده است. هدف این تحقیق اندازه‌گیری کارآیی فنی، مدیریتی و مقیاس شیلات کشور و بررسی امکان افزایش تولید از طریق افزایش کارآیی است. بدین‌منظور کارآیی‌های مذکور در طول سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰ با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها و الگوی نهاده‌محور محاسبه شده و روند مربوط به هر یک از این اجزا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد میانگین کارآیی فنی، مدیریتی و مقیاس به‌ترتیب ۰/۸۹، ۰/۹۷ و ۰/۹۱ بوده است. با توجه به نتایج بالاترین میزان کارآیی مربوط به کارآیی مدیریتی بوده است که نشان از توان بالای مدیریتی در این بخش است. همچنین کمترین کارآیی مربوط به کارآیی فنی بوده است. بنابراین سازمان‌های مربوطه می‌توانند با سرمایه‌گذاری مناسب به‌منظور افزایش سهم صید صنعتی و همچنین بزرگ‌ترکردن واحدهای صیادی به‌طور هم‌زمان هم کارآیی فنی و هم کارآیی مقیاس را بهبود بخشند. نتایج همچنین نشان داد در اکثر سال‌ها بازده فزاینده نسبت به مقیاس وجود داشته است. بنابراین اگر واحدهای صیادی به‌طور متناسب ظرفیت تولیدی خود و سایر نهاده‌های لازم را افزایش دهند، مقدار تولید آنها با نسبت بیشتر افزایش خواهد یافت.
کلیدواژه‌ها

موضوعات


FAO. Yearbook. Fishery and aquaculture statistics. Rome: FAO; 2011. [Link]
Karimi D, Kiani GH, Eslami F, Liaghati H. Assessing technical efficiency and return to scale in shrimp farming in Hormuzgan province, Iran. Iran Sci Fish J. 2011;20(2):109-20. [Persian] [Link]
Yaghoobi M, Shahraki J, Karbassi AR. Investigating the efficiency of shrimp cooperatives and non-cooperatives companies using data envelopment analysis technique in Chabahar city in Iran (application of CCR and FDH models). Co-Op Agric. 2011;21(4):71-95. [Persian] [Link]
Zibaei M, Mahmoodzadeh M. Analysis of total factor productivity in the production of fish seller in Fars province: Application of data envelopment analysis approach. J Agric Econ Dev. 2010;18(72):43-74. [Persian] [Link]
Jamnia AR, Mazloumzadeh SM, Keikha AA. Estimate the technical efficiency of fishing vessels operating in Chabahar region, Southern Iran. J Saudi Soc Agric Sci. 2015;14(1):26-32. [Link] [DOI:10.1016/j.jssas.2013.04.005]
Pham TTD, Huang HW, Chuang CT. Finding a balance between economic performance and capacity efficiency for sustainable fisheries: Case of the Da Nang gillnet fishery, Vietnam. Mar Policy. 2014;44:287-94. [Link] [DOI:10.1016/j.marpol.2013.09.021]
Castilla-Espino D, García-Del-Hoyo JJ, Metreveli M, Bilashvili K. Fishing capacity of the Southeastern Black Sea anchovy fishery. J Mar Syst. 2014;135:160-9. [Link] [DOI:10.1016/j.jmarsys.2013.04.013]
Alam F. Measuring technical, allocative and cost efficiency of pangas (Pangasius hypophthalmus: Sauvage 1878) fish farmers of Bangladesh. Aquac Res. 2011;42(10):1487-500. [Link] [DOI:10.1111/j.1365-2109.2010.02741.x]
Farrell MJ. The measurement of productive efficiency. J R Stat Soc Ser A Gen. 1957;120(3):253-90. [Link] [DOI:10.2307/2343100]
Charnes A, Cooper WW, Rhodes E. Measuring the efficiency of decision making units. Eur J Oper Res. 1978;2(6):429-44. [Link] [DOI:10.1016/0377-2217(78)90138-8]
Banker RD, Charnes A, Cooper WW. Some models for estimating technical and scale inefficiencies in data envelopment analysis. Manag Sci. 1984;30(9):1031-142. [Link] [DOI:10.1287/mnsc.30.9.1078]
Emami Meibodi A. Efficiency and (in theory and practice) productivity measurement. 2nd Edition. Tehran: Institute for Trade Studies and Research; 2005. [Persian] [Link]
Coelli TJ, Prasada Rao DS, O'Donnell CJ, Battese GE. Data envelopment analysis. In: Coelli TJ, Prasada Rao DS, O'Donnell CJ, Battese GE. An introduction to efficiency and productivity analysis. 2nd Edition. New York: Springer Science & Business Media; 2005. pp. 161-83. [Link]
Lin LC, Tseng LA. Application of DEA and SFA on the measurement of operating efficiencies for 27 international container ports. Proc East Asia Soc Transp Stud. 2005;5:592-607. [Link]
Krasachat W. Technical efficiencies of rice farms in Thailand: A non-parametric approach. J Am Acad Business. 2004;4:64. [Link]
Iranian Fisheries Organization. Annual fisheries statistics. Tehran: Iranian Fisheries Organization; 2012. [Persian] [Link]